Ειρήνη με την φύση – Ειρήνη στον κόσμο
του Πάνου Τριγάζη*
Πριν ένα χρόνο, ο Αλέξης Τσίπρας και κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είχαν παρουσιάσει ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα για τον οικολογικό μετασχηματισμό της Ελλάδας, το οποίο χαρακτήρισαν «Πράσινη Επανάσταση», γιατί η Ελλάδα έχει ζήσει πολλές τραγωδίες λόγω των δυσμενέστατων αλλαγών στο κλίμα, την αποκαλούμενη κλιματική κρίση, που είναι παγκόσμιο πρόβλημα και ζήτημα επιβίωσης για την ανθρωπότητα.
Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για πόλεμο του ανθρώπου με την φύση, συνυπολογίζοντας τις τραγικές συνέπειες από την διαρκώς εντεινόμενη καταστροφή του οικοσυστήματος.
Δυστυχώς, πολλαπλασιάζονται παγκοσμίως οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και οι ερημοποιήσεις, ενώ επιταχύνεται το λιώσιμο των πάγων σε διάφορες περιοχές, με αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης του νερού των θαλασσών και των ωκεανών. Εξέλιξη, από την οποία εκτιμάται ότι πολλά νησιωτικά κράτη θα βρεθούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και θα εξαφανιστούν. Με άλλα λόγια, χωρίς διακρατικό πόλεμο, όπως αυτός που μαίνεται στην Ουκρανία, τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ θα μειωθούν σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες, από 193 που είναι σήμερα.
Θυμίζω ότι πρώτη φορά, η ανθρωπότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με την πλήρη καταστροφή μετά την είσοδό της στην πυρηνική εποχή, το 1945, μέσω των ολοκαυτωμάτων της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Έργο ανθρώπων η πυρηνική απειλή, την οποία κατήγγειλε από τους πρώτους ο μεγάλος Άλμπερτ Αϊνστάιν, το 1946, αλλά έργο ανθρώπων και η κλιματική κρίση.
Γ’ αυτό και πρέπει να εγκαταλειφθεί ο χαρακτηρισμός θεομηνία όταν πρόκειται για φυσικές καταστροφές, αφού δεν οφείλονται σε «οργή Θεού», αλλά σε ανθρώπινες δραστηριότητες και κυρίως στο κυρίαρχο μοντέλο οργάνωσης των κοινωνιών και των διεθνών σχέσεων, το οποίο στηρίζεται στο αλόγιστο κυνήγι του κέρδους και την λεηλασία της φύσης. Από την διαπίστωση αυτή πήγαζε πριν χρόνια και το σύνθημα του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ «οι άνθρωποι και το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη». Υπενθυμίζω σε συντρόφισσες και συντρόφους , ότι το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ ξεκίνησε το 2001 στο Πόρτο Αλέγκρε ως αντι-Νταβός, αλλά δυστυχώς, φέτος το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο ελβετικό θέρετρο δεν βρήκε απέναντί του κινηματική αντιπολίτευση.
Προφανώς, με βάση και τα προαναφερθέντα, η υπόθεση προστασίας του περιβάλλοντος δεν είναι ιδεολογικά και πολιτικά ουδέτερη, έχει ταξικό πρόσημο, κάτι που έστω και καθυστερημένα, έχει συνειδητοποιήσει η ευρύτερη Αριστερά, ιδιαίτερα η αποκαλούμενη από εμάς Αριστερά του 21ου αιώνα, που χωρίς την οικολογική διάσταση, δεν μπορεί να υπάρξει. Δίκαια, λοιπόν, ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε και οφείλει να συνεχίσει να μιλά για «Πράσινη Επανάσταση», όχι απλά «πράσινη μετάβαση».
Καταλήγω με την άποψη ότι δεν συμφωνώ με τον κανόνα «ο ρυπαίνων πληρώνει» γιατί, όπως και στην περίπτωση του πολέμου, το ζητούμενο είναι η πρόληψη. Αν αυτό ίσχυε και σε άλλους τομείς, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι «σκοτώνω και πληρώνω». Δεν πρέπει όμως να είναι ο δρόμος για το μέλλον της κοινωνίας και όλης της ανθρωπότητας αυτός.
Μιλώ με κάποια ένταση για το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος, ζώντας δίπλα στον χιλιοτραγουδισμένο Υμηττό ως δημότης Βύρωνα και έχοντας υπάρξει αυτόπτης μάρτυρας της φονικότατης πυρκαγιάς στην Ηλεία, το 2007, με κυβέρνηση ΝΔ τότε.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης -ΠΑΔΟΠ
