Διπλασιάστηκαν οι πλημμύρες και οι κατολισθήσεις μετά το 2007 στην Ηλεία

-Αποκαλυπτικά ευρήματα από την έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Του Παναγιώτη Φωτεινόπουλου

Σε… κανονικότητα τείνουν να εξελιχθούν οι πλημμύρες και οι κατολισθήσεις στην Ηλεία, αφού μετά την πύρινη τραγωδία του 2007 καταγράφεται κατακόρυφη αύξηση αυτών των φαινομένων, σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Όπως προκύπτει από τους πίνακες που παρατίθενται, από το 2007 έως το 2021 έχουν καταγραφεί είκοσι έξι συμβάντα κατολίσθησης έναντι μόλις δώδεκα από το 1989 ως το 2007. Ταυτόχρονα, τα πλημμυρικά φαινόμενα έχουν φτάσει τα τριάντα έναντι μόλις δεκαέξι από το 1989 έως και το 2007.

«Η Ηλεία είναι ένας από τους νομούς που κάθε χρόνο πλήττονται από βροχοπτώσεις μεγάλης εντάσεως, οι οποίες σε συνδυασμό με τους ισχυρούς ανέμους (ανεμοστρόβιλους) που πνέουν στην περιοχή, οδηγούν σε φαινόμενα πλημμύρας, κατολισθήσεων, μεταφοράς φερτών αλλά και λασπορροών. Διαπιστώνεται πως αυξήθηκε η συχνότητα των περιστατικών κατολισθήσεων και μεταφοράς φερτών, μετά το 2007, γεγονός που αιτιολογείται με βάση τις μεγάλες πυρκαγιές που ξέσπασαν στην Ηλεία το καλοκαίρι του 2007», επισημαίνει χαρακτηριστικά η συγγραφέας και προσθέτει πως η Ηλεία είναι περιοχή που πλήττεται σε ετήσια βάση από ακραία καιρικά φαινόμενα.

Παράλληλα, τονίζει πως σε καμένες εκτάσεις η κατάσταση είναι ακόμα πιο επίφοβη για οικισμούς σε μεγάλα υψόμετρα και ημιαστικές περιοχές.

«Σε εκτάσεις που έχουν καεί, σχετικά πρόσφατα, όπως και μεγάλο μέρος της λεκάνης απορροής που εξετάζεται σε αυτή την εργασία, αλλάζει ο συντελεστής χρήσης γης. Με όρους φυσικής σημασίας, η έλλειψη χλωρίδας και η επακόλουθη μη-κατακράτηση και φραγή της πλημμυρικής απορροής, μαζί με τα φερτά που αυτή μεταφέρει, οδηγούν σε προβλήματα στο όμορο περιβάλλον, πολλώ δε μάλλον, όταν αφορά ημι-αστικές περιοχές, οικισμούς σε μεγάλα υψόμετρα. Μία πλημμυρική ροή με μεγάλες ποσότητες στερεών μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στο οδικό δίκτυο, αλλά και στις ανθρώπινες δραστηριότητες των τοπικών κοινωνιών. Η Ηλεία κάθε χρόνο πλήττεται από πλημμυρικά επεισόδια και επεισόδια κατολισθήσεων και στερεομεταφοράς», αναφέρει και υπογραμμίζει την ανάγκη διερεύνηση της επίδρασης των πυρκαγιών στη διαβρωσιμότητα του εδάφους, καθώς και την επίδραση του  ανέμου στην εδαφική διάβρωση, καθώς η Ηλεία είναι μία περιοχή που κάθε χρόνο πλήττεται από ανεμοστρόβιλους.

Τι επισημαίνει ο δασάρχης Πύργου, Παν. Λάττας

Ο δασάρχης Πύργου, Παναγιώτης Λάττας, έχει τονίσει σε παλαιότερες δηλώσεις του πως μία από τις πιο σοβαρές επιπτώσεις των μεγάλων πυρκαγιών που έπληξαν την Ηλεία, είναι τα κατολισθητικά φαινόμενα, τα οποία μπορεί να αποβούν μοιραία και καταστροφικά αν δεν γίνουν άμεσες ενέργειες αποκατάστασης.

«Το φαινόμενο των γεωλισθήσεωνείναι πολύ σοβαρό, διότι δημιουργείται από την παρασυρτική και διαβρωτική δύναμη των βρόχινων υδάτων, όσο και από το έδαφος, το γεωολογικό υπόστρωμα, κυρίως όταν έχουμε τον λεγόμενο φλύσχη, λιθολογικό σχηματισμό που διογκώνεται μετά τις βροχές. Επομένως, ό,τι βρίσκεται πάνω από αυτό,  ολισθαίνει. Δυστυχώς ο φλύσχης είναι σε μεγάλη έκταση στην περιοχή μας, για αυτό και έχουμε πολλά ολισθητικά φαινόμενα, κυρίως στα πρανή δρόμων, όπου είναι γυμνές οι εκτάσεις», εξήγησε και υπογράμμισε την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων μετά από ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο.

«Η λύση είναι η όσο το δυνατόν ταχύτερη αποκατάσταση του φυσικού μανδύα του εδάφους, τη ζωντανής βιομάζας. Αυτή βοηθά να περιορίσουμε την ένταση των βρόχινων υδάτων τα οποία πέφτουν στο έδαφος, και να αποφύγουμε τις διαβρώσεις. Για αυτό λέμε ότι μετά από μια πυρκαγιά αν έχουμε ήπια χρονιά με κανονική δίαιτα βροχοπτώσεων, τότε αποκαθίσταται σε ένα μέρος η βλάστηση και δεν έχουμε μεγάλες διαβρώσεις», τόνισε επισημαίνοντας τις επιπτώσεις του φαινομένου.

«Οι γεωλισθήσεις είναι επικίνδυνες, γιατί στο πέρασμά τους παρασύρουν ωφέλιμο έδαφος και τα βουνά γίνονται σκελετικά. Επίσης ο όγκος του εδάφους δημιουργεί προβλήματα στα έργα υποδομής (δρόμους, γεφύρια) και πλημμυρικά φαινόμενα, που μπορεί να έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην κοινωνία, καταστρέφοντας σπίτια, στάβλους, κλπ και θέτοντας σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, γιατί υπάρχουν οικισμοί στα ανάντη μεγάλων σχηματισμών, τα λεγόμενα “χωματοβούνια”. Για αυτό πολλές φορές βλέπουμε να μπαίνει το χώμα στα σπίτια. Εμείς π.χ. φέτος κάναμε μια τέτοια παρέμβαση στου Πόθου, που ήταν ακριβώς στα ανάντης, για να σταματήσουμε πιθανή γεωολίσθηση», σημείωσε ο κ. Λάττας.