Δ. Σιμόπουλος : «Φτάσαμε σχεδόν στα όρια του σύμπαντος»
Φωτογραφίζοντας την αρχή του Σύμπαντος
Μια νέα σελίδα για την αντίληψη του Σύμπαντος που διαθέτουμε και έναν αξεπέραστο θησαυρό γνώσεων εισήγαγε η δημοσιοποίηση των πρώτων φωτογραφιών που έλαβε από το Σύμπαν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA.
Στη δημοσιότητα δόθηκαν τέσσερις έγχρωμες φωτογραφίες απερίγραπτου κάλλους. Απαθανατίζουν ένα «αστρικό βρεφοκομείο», τον συμπαντικό χορό πέντε γαλαξιών που μοιάζουν να αγγίζονται μεταξύ τους, τα «στοιχεία ταυτότητας» ενός αέριου πλανήτη γίγαντα, αλλά και τη διαδικασία θανάτου ενός άστρου. Πρόκειται για μια πρωτόγνωρης ακριβείας απεικόνιση του κύκλου ζωής των ουράνιων σωμάτων.
«Φτάσαμε σχεδόν στα όρια του σύμπαντος» λέει ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου για το James Webb, εξηγώντας ποια θα είναι εφεξής η συμβολή του τηλεσκοπίου στη μελέτη του σύμπαντος.
«Και που να δείτε και τις υπόλοιπες φωτογραφίες που έρχονται!» λέει καταφανώς ενθουσιασμένος ο Διονύσης Σιμόπουλος, εμπειρότατατος αστροφυσικός και επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, για την πρώτη εικόνα που ήρθε στην ανθρωπότητα από το διαστημικό τηλεσκόπιo James Webb, το μεγαλύτερο και ακριβότερο στην ιστορία.
Αυτό που αντίκρισα είναι ό,τι πιο καταπληκτικό έχω δει στα 50 χρόνια της επαγγελματικής μου ζωής».
«Η αλήθεια είναι πως από ένα τόσο μεγάλο τηλεσκόπιο, το οποίο φτάνει τα 6 μέτρα, περιμέναμε κάτι τόσο εντυπωσιακό, όμως πραγματικά, αυτό που πήραμε ως πρώτη ανταπόκριση είναι πρωτοφανές, είναι το κάτι άλλο!» συνεχίζει ο κος Σιμόπουλος εξαίροντας τις δυνατότητες του τηλεσκοπίου το οποίο εκτοξεύτηκε τα περασμένα Χριστούγεννα μέσα σε πύραυλο Αριάν 5.
»Νωρίτερα, έργα τέχνης από το διάστημα μας είχε δώσει και το Hubble αλλά αυτές οι νέες πληροφορίες κάνουν μια τεράστια τομή, ανοίγοντας ένα ολοκαίνουργιο παράθυρο στην πρόσβαση που έχουμε πια στο διάστημα από πλευράς περιεχομένου και εικόνας.
Η επιστημονική πληροφόρηση ανεβαίνει πολλά επίπεδα μέσα από αυτό το όργανο το οποίο μας παίρνει από το χέρι και μας πηγαίνει στην γένεση του σύμπαντος. Μιλάμε σχεδόν για 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Φτάσαμε σχεδόν στα όρια του σύμπαντος».
Εξηγώντας στο κοινό τι είναι αυτή η μαγευτική και ατμοσφαιρική φωτογραφία που αντικρίζουμε, σαν έργο αφηρημένης τέχνης, (εικόνα αστραφτερή και όμορφη όπως τη χαρακτήρισε το The Atlantic), ο διευθυντής της NASA Μπιλ Νέλσο είπε πως το φως από τους γαλαξίες στο προσκήνιο έφυγε πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια και το φως από το γαλαξία πέρα από αυτούς, ακόμη περισσότερο. «Όλο αυτό το φως έχει συλληφθεί με άνευ προηγουμένου λεπτομέρεια από το πιο ισχυρό διαστημικό τηλεσκόπιο στην ιστορία, καθιστώντας αυτήν «τη βαθύτερη εικόνα του σύμπαντός μας που έχει ληφθεί ποτέ».
Σημειώνεται πως μερικοί από αυτούς τους μακρινούς γαλαξίες και τα αστρικά σμήνη δεν έχουν καταγραφεί ποτέ πριν. Το σμήνος γαλαξιών φαίνεται όπως εμφανίστηκε πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.
Και τι σημαίνουν όλα αυτά για το μέλλον της «αποκρυπτογράφησης» του σύμπαντος; Όπως σημειώνει ο κος Σιμόπουλος: «Πολλοί μπορεί να σκέφτονται ότι αυτές οι εικόνες είναι πολύ όμορφες αλλά άσχετες με τη δική μας ζωή εδώ, όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Οι δυνατότητες που ανοίγονται πια για τους ερευνητές, είναι πραγματικά απεριόριστες. Οι επιστήμονες θα έχουν από εδώ και πέρα τη δυνατότητα να εξερευνούν το σύμπαν σε όλη του την εξελικτική πορεία.
»Εκτός από την αντίληψη για την ίδια τη κοσμολογική υπόσταση, οι επιστήμονες θα μπορούν να μελετούν πιο βαθιά την γέννηση και την εξέλιξη των άστρων αλλά και να επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις στο τι συμβαίνει όταν αυτά πεθαίνουν. Θα μας δώσουν περισσότερες απαντήσεις γιατί οι γαλαξίες είναι έτσι και όχι αλλιώς αλλά και πως εξελίσσονται.
Τα επόμενα χρόνια θα δεχτούμε πραγματικά βροχή επιστημονικών εργασιών, οι οποίες θα απαντούν σε μια πληθώρα κοσμολογικών θεμάτων. Με τη σειρά τους, αυτές οι απαντήσεις θα φτάσουν μέχρι και στα πρόθυρα της δικής μας ύπαρξης. Οι απαντήσεις θα αρχίσουν επίσης να γίνονται πιο λεπτομερείς».
Μάλιστα, το διαστημικό παρατηρητήριο, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον περασμένο Δεκέμβριο, θα μπορεί να κοιτάζει μέσα στις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών και να παρατηρεί μερικούς από τους πρώτους γαλαξίες που δημιουργήθηκαν μετά την έναρξη του σύμπαντος βλέποντάς τους μέσω του υπέρυθρου φωτός, το οποίο είναι αόρατο στο ανθρώπινο μάτι.
Όπως σημείωσε και ο Μαρκ Μακόκριν, επικεφαλής των επιστημονικών υπηρεσιών της ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος): «Οι εικόνες αυτές προήλθαν από μόλις πέντε ημέρες παρατηρήσεων. Σκεφτείτε τι θα δούμε τους ερχόμενους μήνες και χρόνια».
Ο κος Σιμόπουλος μας δίνει μια πρόγευση: «Μέχρι στιγμής, γνωρίζαμε το 5% των συστατικών του σύμπαντος και το υπόλοιπο 95% μας ήταν άγνωστο. Τώρα θα αρχίσουμε να “διασχίζουμε” σταδιακά και αυτό το 95%»
