Χαρά στις Κάννες, πίκρα στην Αθήνα
του Πάνου Τριγάζη
Μεγάλη η απώλεια της Ειρήνης Παπά στα 96 χρόνια της, όπως και του «ογκόλιθου» Κώστα Καζάκου. Η Ειρήνη Παπά διεθνοποιήθηκε στα 26 χρόνια της όταν με τον Μιχάλη Κακογιάννη πήγαν στο πασίγνωστο Φεστιβάλ Καννών 1962 με την ταινία «Ηλέκτρα».
Η εν λόγω δημιουργία αποτελούσε τόλμημα εκ μέρους του σκηνοθέτη, καθώς ανέβαζε μία τραγωδία του Ευριπίδη από το σανίδι στο πανί. Καινοτομία που δεν άρεσε στο συντηρητικό κατεστημένο των Αθηνών. Ειδικότερα, το τότε υπουργείο Παιδείας, διά του διευθυντή Γραμμάτων και Θεάτρου κυρίου Κουρνούτου, είχε χαρακτηρίσει «νοθεία» την κινηματογράφηση της «Ηλέκτρας». Ο σκηνοθέτης ήδη συνεργαζόταν με τον Μίκη Θεοδωράκη για την παράσταση «Όμορφη Πόλη» και μάλλον έτσι εξηγείται η εχθρότητα προς την «Ηλέκτρα».
Παρά τις αντιδράσεις, κυρίως από τον χώρο της τότε Δεξιάς και των συντηρητικών εντύπων της, η «Ηλέκτρα» πήγε στις Κάννες όπου κέρδισε το ένα από τα πέντε μεγάλα βραβεία, επίτευγμα που έγινε πρωτοσέλιδο στο τότε περιοδικό «Δρόμοι της Ειρήνης», με φωτογραφία στο εξώφυλλο της Ειρήνης Παπά δίπλα στον Μιχάλη Κακογιάννη, κατά την επιστροφή τους στην Αθήνα. Ο Γιάννη Θεοδωράκης, συντάκτης τότε του περιοδικού, με προτροπή Μίμη Δεσποτίδη, είχε σπεύσει με χαρά στο αεροδρόμιο για την υποδοχή, όπως και ο ανεπανάληπτος Μποστ, που τότε συνεργαζόταν με το περιοδικό.
Με την ευκαιρία της υποδοχής, ο Γιάννης Θεοδωράκης είχε πάρει συνέντευξη από την Ειρήνη Παπά και δήλωση από τον Μιχάλη Κακογιάννη. Είχε δε στηλιτεύσει την απουσία επίσημης υποδοχής στους δύο καλλιτέχνες, εκθειάζοντας την διάκριση της ταινίας στις Κάννες και επισημαίνοντας: Η «Ηλέκτρα» μόνη, συνοδευόμενη μόνο από τον σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη και την πρωταγωνίστρια Ειρήνη Παπά, χωρίς οργανωμένες διαφημιστικές δεξιώσεις, χωρίς πολυδάπανη διαφήμιση, χωρίς την παραμικρή κρατική υποστήριξη, κατόρθωσε να αποσπάσει ένα από τα πέντε βραβεία του Φεστιβάλ». Και πρόσθετε: «Χάρη σε αυτή την επιτυχία, η Ελλάδα ξεπέρασε δεκάδες άλλες χώρες, όπως την Αμερική, την Αγγλία, την Σ. Ένωση και αυτήν ακόμα την Γαλλία, αφού ο γάλλος σκηνοθέτης Μπρεσόν αναγκάστηκε να μοιραστεί ένα βραβείο με τον ιταλό Αντονιόνι»
Στην δήλωσή του στο περιοδικό ο Κακογιάννης απέδιδε την βράβευση της ταινίας ως εξής: «Πρώτα –πρώτα, η εκπληκτική ερμηνεία της Ειρήνης Παπά, η οποία από όλους στο Φεστιβάλ, ειδικούς και μη, χαρακτηρίστηκε συγκλονιστική, αποτέλεσε δε θέμα ειδικών άρθρων που χαιρέτισαν το γεγονός της εμφάνισης μιας τραγωδού τέτοιας ολκής εις τον διεθνή ορίζοντα. Μα και ο Μίκης Θεοδωράκης με την μουσική του, δεν συνέβαλε λίγο στην επιτυχία της Ηλέκτρας ».
Στη δική της συνέντευξη η Ειρήνη Παπά είχε πει: «Έκλαψα δυο φορές, μία στις Κάννες από συγκίνηση για την αποθέωση του κοινού και μία στην Αθήνα, όπου κάποιοι σαν να ήθελαν να μη βραβευτούμε.
