Το σίριαλ των συντάξεων τελείωσε αισίως και ένα νέο ξεκινάει, αυτό της προστασίας της πρώτης κατοικίας με αφορμή την κατάργηση του άρθρου 9 του νόμου Κατσέλη στις 31 Δεκεμβρίου 2018 το οποίο βάσει κριτηρίων (αξία ακινήτου, οικογενειακή κατάσταση, εισόδημα κ.λπ.) δημιουργεί ασπίδα για χιλιάδες «κόκκινους» δανειολήπτες.

«Ασπίδα» που θα συνεχίσει να υπάρχει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Και αυτό είναι το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης μεταξύ κυβέρνησης- τραπεζών και θεσμών.

Οι θεσμοί και ειδικότερα ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απορρίπτουν το ενδεχόμενο παράτασης του νόμου Κατσέλη –τον οποίο θεωρούν πολύ ευνοϊκό– και ασκούν πιέσεις για ακόμη περισσότερους πλειστηριασμούς και σε ακίνητα αξίας κοντά στα 100.000 ευρώ.

Επί του παρόντος εκτός πλειστηριασμών έχει μείνει η μεγάλη πλειονότητα όσων διαθέτουν ακίνητα 100.000-150.000 ευρώ.

Συστάσεις στις τράπεζες

Κορυφαίο ζήτημα παραμένει το «κυνήγι» των στρατηγικών κακοπληρωτών, το ποσοστό των οποίων εκτιμάται κοντά στο 25% σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά δάνεια.

Οπως αναφέρουν οι πληροφορίες, οι εποπτικές αρχές έχουν απευθύνει αυστηρές συστάσεις προς τις τράπεζες για τον εντοπισμό και τη στενή παρακολούθησή τους.

Η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές σε όλους τους τόνους ότι θεσμικό πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας θα υπάρχει και μετά την 31/12/2018 και θα είναι ισχυρό -ελάχιστη σημασία έχει το όνομα του νόμου, τονίζουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι- και σε αυτό συμφωνούν και οι Ελληνες τραπεζίτες.

Μόλις προχθές ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, Νικόλας Καραμούζης, δήλωσε ότι οι τράπεζες είναι έτοιμες να συμφωνήσουν με την κυβέρνηση για ένα πλαίσιο προστασίας που δεν θα δημιουργεί παρενέργειες, ώστε τα κατώτερα στρώματα με τη βοήθεια της πολιτείας να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Ουσιαστικά, ο φόβος, όχι μόνο του τραπεζικού συστήματος αλλά και της κυβέρνησης, είναι να μη δημιουργηθεί νέα «φουρνιά» στρατηγικών κακοπληρωτών που θα δημιουργήσουν «παρενέργειες» στην πραγματική οικονομία, αυτός άλλωστε και ο λόγος που ο SSM είναι αρνητικός στο άκουσμα της φράσης «παράταση του Νόμου Κατσέλη».

Στην πραγματικότητα, ωστόσο, SSM και τραπεζίτες δεν θέλουν να προαναγγείλουν ενδεχόμενη παράταση του νόμου –ακόμη και αν αυστηροποιηθούν ακόμα περισσότερο τα κριτήρια προστασίας– καθώς ήδη διαπιστώνεται ότι πολλοί δανειολήπτες τηρούν στάση αναμονής και δεν προχωρούν σε ρυθμίσεις των οφειλών τους, καθώς θεωρούν ότι μελλοντικά θα πετύχουν μια καλύτερη ρύθμιση.

Οι θεσμοί είναι αντίθετοι, όπως στην περίπτωση ρύθμισης οφειλών προς το Δημόσιο καθώς και σε άλλες περιπτώσεις, σε οποιαδήποτε οριζόντια ρύθμιση-μέτρο και τονίζουν σε όλους τους τόνους ότι το θεσμικό πλαίσιο μετά την 31η Δεκεμβρίου:

1. δεν θα πρέπει να επηρεάζει δυσμενώς την κουλτούρα των πληρωμών, ευνοώντας τους στρατηγικούς κακοπληρωτές,

2. δεν θα είναι πιο ευνοϊκό από το ισχύον και, τελικά,

3. δεν θα θέτει σε κίνδυνο τους στόχους μείωσης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων για τους οποίους έχουν δεσμευτεί οι τράπεζες.

Το κυπριακό σχέδιο «Εστία»

Στο τραπέζι των συζητήσεων μεταξύ κυβέρνησης – τραπεζών και θεσμών βρίσκεται το πρόγραμμα «Εστία» που εφαρμόζεται στην Κύπρο και το οποίο έχει βασικά κριτήρια το διαθέσιμο εισόδημα του δανειολήπτη και την αξία του ακινήτου.

Η ρύθμιση που προτείνεται στον δανειολήπτη προβλέπει εύλογο επιτόκιο και τοκοχρεολυτική μηνιαία δόση για την αποπληρωμή του δανείου, η οποία καταβάλλεται κατά τα 2/3 από τον δανειολήπτη και επιδοτείται κατά το 1/3 από το κράτος. Στην περίπτωση αυτή, στο ακίνητο, εγγράφεται και νέα προσημείωση υπέρ του Δημοσίου.

H προσημείωση του ακινήτου και από το Δημόσιο σε συνδυασμό με την επιδότηση της δόσης του δανείου, σε περίπτωση πώλησης του ακινήτου, δημιουργεί δικαιώματα στο Δημόσιο, το οποίο θα αξιώσει την είσπραξη μέρους του τιμήματος από την πώληση κατά το ποσόν που αναλογεί βάσει της επιδότησης που έχει καταβάλει.