Άρτεμις Ιγναντίου: «Ακόμα και στα όνειρά μου υπάρχει η Αρχαία Ολυμπία»

Η χορογράφος των Τελετών Αφής και παράδοσης της Ολυμπιακής Φλόγας Άρτεμις Ιγναντίου εξιστορεί τις μοναδικές στιγμές που έχει ζήσει στον ιερό τόπο της Ολυμπίας  

Επιμέλεια Ελένη Παπαδοπούλου

Τις πιο σημαντικότερες στιγμές, – σταθμούς  στην μακρόχρονη πορεία της ως χορογράφος  των τελετών Αφής και παράδοσης της Ολυμπιακής Φλόγας, αλλά και την βαθιά αγάπη της για την Αρχαία Ολυμπία που όπως εκμυστηρεύεται θα ήθελε να ολοκληρώσει τη ζωή της εδώ σε αυτόν τον ιερό τόπο, εξιστορεί η Άρτεμις Ιγναντίου στο ahtletestories.gr

Επίσης μιλά με συγκίνηση για την δασκάλα της, τη δασκάλα της ζωής της, την αείμνηστη Μαρία Χορς που την μύησε για πρώτη φορά στην Τελετή Αφής όταν  συμμετείχε το 1988 ως απλή ιέρεια για να αναλάβει εκείνη ως χορογράφος το 2008, όταν πια η Μαρία Χορς είχε φύγει από τη ζωή.

“Από το 2008, οπότε και χορογράφησα για πρώτη φορά την τελετή Αφής και Παράδοσης της Ολυμπιακής Φλόγας, έως την τελετή εγκαινίων της «Opap Arena – Αγιάς Σοφιάς», ο δρόμος ήταν ατελείωτος, γεμάτος ευθύνη αλλά και με πολλές στιγμές χαράς, απερίγραπτης χαράς, ικανοποίησης και ολοκλήρωσης.

Η διαδρομή αυτή ξεκινά ακόμα παλαιότερα, από το 1988, οπότε και συμμετείχα στην Αφή της Ολυμπιακής Φλόγας. Μόλις είχα τελειώσει την Κρατική σχολή Ορχηστικής Τέχνης, δεν είχα φύγει ακόμη στο εξωτερικό, δεν είχα κάνει θέατρο, είχα σπουδάσει μόνο Μουσική και Χορό. Συνολικά, οι σπουδές μου περιλαμβάνουν επιπλέον Θέατρο και Ιστορία της Τέχνης. Ήθελα οτιδήποτε κάνω να το διαχειρίζομαι “ολιστικά”, από όλες τις πλευρές, ενώ επίσης δεν μπορούσα και να επιλέξω, μου άρεσαν όλα.

Από το 1988 μπήκα ως μια απλή Ιέρεια, το οποίο και ήταν ένα όνειρο άπιαστο, το να μετέχω στην τελετή, δίπλα στην αείμνηστη Μαρία Χορς. Αμέσως με ξεχώρισε, ήμουν ήδη καθηγήτρια στο Λύκειο των Ελληνίδων, εκείνη με είχε επιλέξει και αμέσως βρέθηκα βοηθός της. Από το 2004 χορογραφούσα κομμάτια της Αφής, ήταν ένα δικό της μέρος και ένα δικό μου, την ευθύνη όλη βέβαια την είχε η Χορς. Το 2006 το έκανα σχεδόν όλο μόνη μου, αλλά η Χορς ήταν ακόμη δίπλα μου. Και φτάνουμε στο 2008, πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, όταν και έφυγε τελείως και ανέλαβα εγώ όλην την ευθύνη.

Το 1995 μού είχε  ζητήσει να γίνω Πρωθιέρεια στην τελετή Αφής για το Ολυμπιακό Φεστιβάλ Ευρωπαϊκής Νεότητας. Η Μαρία Χορς νόμιζε ότι θα πέσω κάτω, θα λιποθυμήσω, γιατί αυτός είναι ο μεγάλος ρόλος, αλλά, καθώς είχα κάνει και θέατρο, για εμένα αυτός ο ρόλος ήταν βατός. Τότε είχε γίνει στην Πνύκα. Την ευχαρίστησα πολύ, αλλά το σπουδαίο για εμένα ήταν η χορογραφία της Αφής. Και, εκτός των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων, πραγματοποιείται η τελετή τόσο για τους Χειμερινούς όσο και τους αντίστοιχους Αγώνες Νέων.”

“Καμιά τελετή Αφής δεν μοιάζει με την άλλη, η κάθε μια είναι μοναδική”

Η Άρτεμις Ιγναντίου περιγράφει την Τελετή Αφής, λέγοντας οτι καμιά δεν μοιάζει με την άλλη, η καθε μια είναι μοναδική.

“Η τελετή στην Αρχαία Ολυμπία χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο αφορά στην είσοδο των Ιερειών και αμέσως μετά της Πρωθιέρειας από τον Ναό της Ήρας, όπου κυκλώνουν το κάτοπτρο και πραγματοποιείται το άναμμα της Φλόγας και παραμένει σχεδόν το ίδιο. Δεν μπορεί να γίνει και κάτι διαφορετικό, απλώς περπατούν. Μετά, στο άναμμα της Φλόγας, είναι λίγο διαφορετική η  χορογραφία, μια μικρή διαφοροποίηση που γίνεται μόνο με τη συνοδεία της μουσικής από φλάουτο. Κάνω αυτές τις μικροαλλαγές, όπως έκανε και η Χορς, για το μάτι μας, την ψυχή μας και το “καινούργιο”. Μας αρέσει αυτό. Δεν υπάρχει καμία μέρα, καμία ώρα, καμία στιγμή που να είναι ολόιδια με την προηγούμενη. Το πρώτο μέρος της Αφής ολοκληρώνεται με την πομπή και εκεί αλλάζω κάθε φορά το μέρος των Κούρων, το τι κάνουν. Αρχικά δεν υπήρχαν καν οι Κούροι κι αργότερα μπορεί απλώς να στέκονταν. Στον λόφο πάντα είναι όλα καινούργια, μοναδικά και με νέα μουσική σύνθεση.

Επιλέγω τον συνθέτη, κάνω επιμέλεια στα μακιγιάζ και τις κομμώσεις, έχω την ευθύνη για τις χλαμύδες, τα σανδάλια και γενικά όλην την εμφάνιση. Και, πάνω απ’ όλα, έχω την ευθύνη της επιλογής της Πρωθιέρειας, για την οποία πρέπει να συμφωνήσει και η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, καθώς και την αποκλειστική ευθύνη όλης της ομάδας, αγοριών, κοριτσιών, Ιερειών και Κούρων. Και αυτό είναι και το δύσκολο, γιατί ένας άνθρωπος αρκεί για να σου καταστρέψει τα πάντα. Η επιλογή δεν έχει να κάνει με το εάν είναι κάποιος απλώς επαγγελματίας χορευτής/χορεύτρια/ηθοποιός, αλλά με το ήθος, την ενέργεια και την ποιότητά του.»

Πως επιλέγει την Πρωθιέρεια

«Ανάλογα με την Πρωθιέρεια που έχω επιλέξει, μπορεί τα λόγια και το τελετουργικό να είναι ίδιο, δεν αλλάζει το τι θα κάνει, ωστόσο είναι μικρές λεπτομέρειες που μπορεί να επιφέρουν μια αλλαγή και μια ασύγκριτη ομορφιά, αρμονία ή μελωδία, ακόμα και στον τρόπο που θα απαγγείλει το κείμενο.

Τα κριτήρια επιλογής είναι ότι η ηθοποιός πρέπει να διαθέτει το αρχαιοελληνικό στίγμα, την αρχαιοελληνική παρουσία. Δεν θα ήθελα να πω να είναι ψηλή, αλλά έχει τύχει όλες οι Πρωθιέρειες που έχω επιλέξει να είναι ψηλές, η Μαρία Ναυπλιώτου, η Ινώ Μενεγάκη, η Κατερίνα Λέχου και η Ξανθή Γεωργίου.

Ψάχνω μία ηθοποιό με εμπειρία και εύρος φωνής σε ανοιχτό χώρο. Την παίρνω σε λόφο, σε βουνό, και δοκιμάζουμε τη δυνατότητα της φωνής της. Έχω απορρίψει πολλές ηθοποιούς λόγω αυτού. Όποια έχει επιλεγεί έχει “περάσει” μέσω εξονυχιστικών τεστ.

Και, πάνω απ’ όλα, δίνω έμφαση τόσο στο ήθος και την ποιότητα όσο και στο να μπορεί αυτή η γυναίκα, εκτός από εμένα που εκπροσωπώ από τη συγκεκριμένη θέση την Ελλάδα στο εξωτερικό, να έχει την αντίστοιχη δυνατότητα. Μπορεί στην Ελλάδα να μην δίνουν μεγάλη σημασία σε όλο “αυτό”, το έχουμε ως κάτι δεδομένο, αλλά στο εξωτερικό είναι μεγάλο το ενδιαφέρον. Ειδικά οι Ασιάτες σε σέβονται όσο κανέναν!

Από την στιγμή που είμαστε εθελοντές, πιστεύουμε με μεγάλη δύναμη στην Ολυμπιακή Ιδέα και σε ό,τι πρεσβεύει, άρα αυτή η συγκέντρωση της ομάδας είναι το παν και φέρνει και το άρτιο αποτέλεσμα .

Ακόμα και αν γίνει λάθος στη χορογραφία , ένα “χέρι”, ένα “πόδι”, αν αργήσει η Πρωθιέρεια να ανάψει τον βωμό, αν περάσει το σύννεφο, αν λιποθυμήσουν κάποιοι (έχουν συμβεί κι αυτά), η συγκέντρωση της ομάδας δίνει τέτοια δύναμη, ώστε όλα αυτά ξεπερνιούνται και δεν τα βλέπει κανείς.

Γι’ αυτό, πριν ξεκινήσουμε πίσω από τον Ναό της Ήρας, εκεί όπου παλιά ήταν το Πρυτανείο και έκαιγε η άσβεστη Φλόγα, κάνουμε έναν κύκλο. Τον κύκλο τον κάνουμε και στις πρόβες γενικά αλλά και στην προγενική και τη γενική πρόβα. Ενωνόμαστε με τα χέρια μας, γειωνόμαστε και συνδεόμαστε με ό,τι μπορούμε να συνδεθούμε. Δεν το ονομάζουμε κάπως, δεν είναι ότι πιστεύουμε “κάπου αλλού”, συνδεόμαστε και γειωνόμαστε, για παράδειγμα, με τον ήλιο και με την ενέργειά του, με την Αρχαία Ελλάδα, με την φύση, με οτιδήποτε μπορούμε να συνδεθούμε.

Και το σημαντικότερο, συνδεόμαστε μεταξύ μας.Και όλοι μαζί στέλνουμε θετική ενέργεια στην ψυχή της Πρωθιέρειας, για να της δώσουμε δύναμη. Η δάδα, η οποία ζυγίζει ένα κιλό, εκείνην την στιγμή είναι σαν να είναι εκατό. Πολύ μεγάλη ευθύνη. Συνδεόμαστε όλοι μαζί και με το βάρος της Πρωθιέρειας, ένα βάρος ευθύνης.

Ακόμα και στο όνειρά μου υπάρχει η Αρχαία Ολυμπία, εγώ ζω μέσα από αυτό τελικά. Στην Αρχαία Ολυμπία ζούμε υπερβατικές καταστάσεις ως αίσθηση. Με την Πρωθιέρεια αναπτύσσουμε απίστευτους δεσμούς, όχι μόνο εγώ αλλά όλη η ομάδα. Υπάρχουν πλέον συνεννοήσεις με τα μάτια αλλά και… χωρίς καν αυτά…»

«Κι όμως υπάρχουν απρόοπτα στις Τελετές Αφής αλλά στην ένωση γίνονται θαύματα!»

Στη συνέχεια η κ. Ιγναντίου αποκαλύπτει ότι κάποιες φορές στο άναμα της Φλόγας έχουν συμβεί διάφορα απρόοπτα, τα οποία όμως δεν έχουν δει το φως το δημοσιότητας.

Στην τελετή του 2016, με Πρωθιέρεια την Κατερίνα Λέχου με την οποία έχουμε γίνει πολύ φίλες, καθυστερούσε το άναμμα της δάδας από το κάτοπτρο. Της ψιθύρισα, της έδωσα δύναμη, ώστε να περιμένει και να ανάψει η δάδα με φυσικό τρόπο. Της είπα, τη βεβαίωσα ότι, εάν μείνει λίγο ακόμα, η Φλόγα θα ανάψει. Απλώς με μια λέξη, βλέποντας τον ήλιο. Είμαι πάρα πολλά χρόνια, από το  1988, αισθάνομαι τον ήλιο στο δέρμα μου και ξέρω πότε θα ανάψει ή αν δεν πρόκειται να ανάψει. Γιατί είναι και κάποιες φορές που δεν έχει ανάψει. Στο δέρμα, στο χέρι, από την αίσθηση του ήλιου μπορώ να καταλάβω τι θα γίνει.

Βέβαια, εγώ έχω τη δυνατότητα να σηκώσω το κεφάλι και να δω τον ουρανό. Οπότε έβλεπα ότι “έρχεται”, αλλά αργεί. Και ψιθύρισα στην Κατερίνα να έχει πίστη και δύναμη ότι θα ανάψει. Υπάρχουν αρκετά απρόοπτα περιστατικά, αλλά δεν τα έχουμε “βγάλει” εκτός της ομάδας, σχεδόν δεν έχουν φανεί στην τηλεόραση, ήδη στο μυαλό μού έρχονται κάποιες περιπτώσεις, περιστατικά πολύ δυνατά, ζωντανά, κι έχουν “σωθεί” στο πουθενά. Υπήρξε γεγονός την παραμονή της τελετής Αφής στην Αρχαία Ολυμπία τόσο δύσκολο σε διαχείριση που είδα την καταστροφή να ‘ρχεται. Δεν πρόκειται να αναφέρω τι ήταν, παρά μόνο ότι η ένωση αυτής της ομάδας μας έσωσε.

Επίσης, έχει  προκύψει θέμα μπροστά στον Ναό της Ήρας, την ώρα του Χορού, έχει προκύψει στο κατέβασμα, έχουν γίνει πολλά. Αλλά όλα αυτά πάντα τα κρατούσαμε δικά μας και όλα σώθηκαν από τη δύναμη της ομάδας.  Η τελετή της Αφής και Παράδοσης της Φλόγας είναι το μοναδικό αναλλοίωτο και αλώβητο παγκόσμιο γεγονός, το μοναδικό που προβάλλεται διεθνώς, με τεράστια τηλεθέαση, και στο οποίο αναδεικνύεται η Ελλάδα. Πολλές φορές έχει έρθει πρώτη ή δεύτερη, συναγωνιζόμενη την πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Βιέννης.”

“Θα ήθελα να ολοκληρωθεί η ζωή μου στην Αρχαία Ολυμπία”

Καταλήγοντας η Άρτεμις Ιγναντίου εξολολογείται την βαθύτερη επιθυμία της, να ολοκληρώσει κάποτε τη ζωή της στην Ολυμπία.

«Μετά τη γέννηση των δύο αγοριών μου, τα οποία είναι βουτηγμένα μέσα σε όλο αυτό που κάνω, δεν υπάρχει τίποτα ανώτερο που να έχω κάνει στη ζωή μου. Καταλήγοντας, θα ήταν ευχής έργο να ζήσω κάποτε εκεί, σ’ αυτόν τον ιερό τόπο, την Ολυμπία. Είμαι επίτιμος δημότης Αρχαίας Ολυμπίας, μου έχουν κάνει τεράστια τιμή, όπως και η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή με το βραβείο Δημητρίου Βικέλα που μου απένειμε, το ανώτερό της βραβείο. Πραγματικά, θα ήθελα να ολοκληρωθεί η ζωή μου εκεί…»

Η αφήγηση από την Άρτεμις Ιγναντίου αποτελεί απόσπασμα από την παρουσίαση του της έκανε το ahtletestories.gr

Φωτο eurokinissi (Action images)