Κλιμάκωση των προκλήσεων σε όλα τα επίπεδα δείχνει να έχει επιλέξει η Αγκυρα απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο, αδιαφορώντας πλήρως για τις παραινέσεις από ΗΠΑ και Ε.Ε. για αποφυγή μονομερών ενεργειών. Στον απόηχο της ελληνο-γαλλικής συμφωνίας και λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψη Δένδια στην Ουάσινγκτον για την ανανέωση της ελληνο-αμερικανικής συμφωνίας, η κυβέρνηση Ερντογάν απειλεί να κλείσει το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με την επίκληση του αυθαίρετου δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας».
Από τις 4 Οκτωβρίου το ερευνητικό πλοίο Nautical Geo, που είναι μισθωμένο από την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ για τη χάραξη του αγωγού East Med, παραμένει στη Λάρνακα, καθώς στην περιοχή όπου επρόκειτο να κάνει έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ, νοτιοδυτικά της Κύπρου και με πορεία προς την ελληνική υφαλοκρηπίδα, η Τουρκία με διαδοχικές Νavtex ανακοίνωσε ναυτικές ασκήσεις με πραγματικά πυρά. Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Χ. Ακάρ σε δηλώσεις που έκανε χθες τόνισε ότι «η Τουρκία δεν θα επιτρέψει τις έρευνες νοτιοδυτικά της Κύπρου, όπως δεν επέτρεψε και βορειοανατολικά της Κρήτης». Για να κινηθεί προς την Ελλάδα το Nautical Geo, πρέπει να κινηθεί νότια και στη συνέχεια δυτικά, ακυρώνοντας ουσιαστικά την έρευνα χάραξης του υποθαλάσσιου αγωγού.
Παράλληλα με την ευθεία απειλή για το Nautical Geo, ο Χ. Ακάρ ανέβασε τους τόνους της απειλής και για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με αφορμή την επίσκεψη του υφυπουργού Αμυνας στο στρατιωτικό κλιμάκιο των Οινουσσών, ζητώντας εξηγήσεις «τι δουλειά έχει η Ελλάδα να κάνει στρατιωτική άσκηση στις Οινούσσες» και χαρακτήρισε την άσκηση «πρόκληση». Στο πρόσφατο παρελθόν ο Χ. Ακάρ είχε δηλώσει ενόχληση και για τις επισκέψεις της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας σε ακριτικά νησιά, ωστόσο αυτή τη φορά η τουρκική ενόχληση συνοδεύτηκε, σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα, και από επίσημη διπλωματική διαμαρτυρία.
Αθήνα και Λευκωσία έχουν ενημερώσει την Ε.Ε. για τον νέο γύρο τουρκικών προκλήσεων ενόψει του Συμβουλίου Εξωτερικών και της συνόδου κορυφής που θα ακολουθήσει στις 20 Οκτωβρίου. Τις επόμενες ημέρες θα κριθεί από τις περαιτέρω ενέργειες της Τουρκίας στο πεδίο ερευνών του Nautical Geo πώς και με τι ένταση θα τεθεί ξανά προς συζήτηση το ζήτημα των κυρώσεων. Την προσεχή εβδομάδα ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας θα μεταβεί στην Ουάσινγκτον για τον νέο κύκλο του στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ και συνομιλίες με τον Αμερικανό ομόλογό του Α. Μπλίνκεν. Το ενδιαφέρον εστιάζεται αφενός στην ανανέωση της διμερούς αμυντικής συμφωνίας και αφετέρου στη στάση της Ουάσινγκτον έναντι της Αγκυρας. Ο Ν. Δένδιας, σε ομιλία του σε διεθνή συνάντηση για τους Αραβες και το Βυζάντιο, έκανε αναφορά στην πολιτική Ερντογάν, λέγοντας ότι εξτρεμιστικές ιδέες απειλούν να αναβιώσουν ξεχασμένες αντιπαλότητες και εντάσεις, παραπέμποντας στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τεμένη.
Οι διακυμάνσεις στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις το τελευταίο διάστημα, ιδίως μετά και την αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν, έχουν αναθερμάνει τις επεκτατικές βλέψεις της Αγκυρας προς όλες τις κατευθύνσεις και οι παρεμβάσεις ακόμη και από τον ίδιο τον πρόεδρο Μπάιντεν δεν φαίνεται να έχουν έως τώρα αποτελέσματα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος την περασμένη Πέμπτη, με επιστολή του προς την πρόεδρο της Βουλής Ν. Πελόσι και τον πρόεδρο της Γερουσίας Τ. Σούμερ, χαρακτηρίζει τις στρατιωτικές ενέργειες της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία «απειλητικές για τη σταθερότητα στην περιοχή και ασυνήθιστη απειλή για την εθνική ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ» και ζητεί τη συνέχιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τη Συρία. Η Αγκυρα πάντως συνεχίζει να μιλά για εξομάλυνση και περιμένει ότι η συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν, που δεν έγινε στη Ν. Υόρκη τον Σεπτέμβριο, θα γίνει στο τέλος Οκτωβρίου στη Ρώμη, στη διάσκεψη της ομάδας G20, ή την 1η Νοεμβρίου στο Εδιμβούργο, στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα.
