Αντικειμενικές Αξίες Ακινήτων: Από κόσκινο οι ενστάσεις των Δήμων
Σε νέα βάση ο ΕΝΦΙΑ του 2024
Από κόσκινο θα περάσει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας τα αιτήματα που έχουν υποβάλλει δεκάδες Δήμοι σε όλη τη χώρα μεταξύ αυτών και της Ηλείας που ζητούν «κούρεμα» στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων προκειμένου να καταλήξει σε αυτούς στους οποίους θα προχωρήσει σε αναπροσαρμογές.
Από το αρχικό ξεκαθάρισμα προκύπτει ότι εννέα στους δέκα δήμους δεν έχουν υποβάλλει τεκμηρίωση του αιτήματος τους και αποδεικτικά στοιχεία προς την αρμόδια επιτροπή τα οποία αποδεικνύουν – όπως ήταν η προϋπόθεση της σχετικής απόφασης – τους ακριβείς λόγους για τους οποίους πρέπει να μειωθούν οι τιμές.
Ωστόσο, επειδή, όπως διαπιστώνεται, υπάρχουν περιπτώσεις όπου καταγράφεται αύξηση των αντικειμενικών τιμών, το Υπουργείο θα επιχειρήσει μέσω της Επιτροπής να τεκμηριώσει την αναγκαιότητα των μειώσεων για περισσότερες περιπτώσεις.
Χωρίς εντυπωσιακές αλλαγές
Πάντως δεν αναμένονται εντυπωσιακές αλλαγές, καθώς σχεδόν δυο χρόνια μετά την εφαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων οι τιμές στην αγορά έχουν κάνει άλμα και η ψαλίδα μεταξύ εμπορικών και αντικειμενικών αξιών έχει ανοίξει για τα καλά με συνέπεια μεγάλος αριθμός αιτημάτων να απορριφθεί. Πλέον σε αρκετές περιοχές της χώρας οι εμπορικές τιμές είναι ακόμα και διπλάσιες της αντικειμενικής αξίας.
Τα επόμενα βήματα
Μόλις ολοκληρωθεί ο έλεγχος των ενστάσεων, θα πιάσουν δουλειά οι ιδιώτες εκτιμητές ακινήτων οι οποίοι θα αναλάβουν τον επαναπροσδιορισμό των τιμών ζώνης στις περιοχές για τις οποίες η Επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών θα διαπιστώσει υπερβολικές αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες οι οποίες εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2022.
Χωρίς αναδρομική ισχύ
Σε κάθε περίπτωση την τελική απόφαση για τις αλλαγές στις αξίες των ακινήτων στους δήμους θα λάβει ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ενώ οι νέες τιμές που θα καθοριστούν δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ και θα εφαρμοστούν όταν ολοκληρωθεί η επανάληψη της διαδικασίας προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών που σχεδιάζεται για το 2024. Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ και τους φόρους ακινήτων του επόμενου έτους.
Τι ισχύει σήμερα;
Σύμφωνα με το υφιστάμενο καθεστώς, ανά διετία σχεδιάζεται η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών μέσω της καθιέρωσης ενός συστήματος αυτόματης προσαρμογής των φορολογικών τιμών στις διακυμάνσεις των αγοραίων. Το νέο σύστημα θα συγκεντρώνει στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων από όλες τις διαθέσιμες πηγές, όπως π.χ. υπηρεσίες και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Έτσι, ο έλεγχος των αιτήσεων – ενστάσεων για «κούρεμα» των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που έχουν υποβάλει πάνω από 145 Δήμοι σε όλη τη χώρα, θα ολοκληρωθούν το επόμενο έτος.
Ένταξη νέων περιοχών
Στο μεταξύ, πέρα από την ολοκλήρωση της εκκρεμότητας με τους Δήμους, το οικονομικό επιτελείο έχει στην ατζέντα του και την επέκταση των αντικειμενικών τιμών σε 2.167 περιοχές που εξακολουθούν να βρίσκονται εκτός συστήματος. Αυτές οι περιοχές αντιπροσωπεύουν το 1,5% της επικράτειας. Δεν είχαν, δε, ενταχθεί στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών, καθώς ήταν αραιοκατοικημένες ή ακόμη και χωρίς κατοίκους, ενώ δεν υπήρχαν και τα απαιτούμενα στοιχεία τεκμηρίωσης, (δηλαδή πολεοδομικά στοιχεία, δεδομένα εμπορικών πράξεων κτλ). (Στην Ηλεία δεν έχουν αντικειμενικές αξίες περιοχές στην Κυλλήνη, Αρχαία Ολυμπία)
Διαρκής επικαιροποίηση
Άλλη μια παράλληλη διαδικασία που είναι στις βασικές πολιτικές στοχεύσεις του οικονομικού επιτελείου είναι και η επαναχάραξη των ζωνών. Το όλο πλάνο τρέχει ειδική ομάδα εργασίας σε συνεργασία, που έχει συσταθεί με τη συμμετοχή ΑΕΙ και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Ωστόσο η μεγάλη μεταρρύθμιση που έχει ανακοινωθεί, ήδη, από την προηγούμενη τετραετία, αλλά και αποτελεί μια από τις δεσμεύσεις έναντι των θεσμών είναι η δημιουργία ενός σταθερού μηχανισμού αυτόματης αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, με τη χρήση ψηφιακών λύσεων και οριζόντια αξιοποίηση των δεδομένων από τις διάφορες πλατφόρμες του δημοσίου (Κτηματολόγιο, Δασολόγιο κτλ), από πολεοδομίες για τη θέση, επιφάνεια, όροφος, χρήση γης, εγγύτητα σε σταθμούς μετρό, σχολεία, πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ.) , αλλά και άλλες πηγές (π.χ. συμβολαιογράφους, ΑΑΔΕ, αποφάσεις για αξίες απαλλοτρίωσης). Έτσι, ουσιαστικά, με την αυτόματη χρήση δεδομένων, δε θα απαιτείται Υπουργική Απόφαση για τις τιμές ζώνης, κάθε δύο η περισσότερα χρόνια, αλλά οι όποιες διακυμάνσεις των αγοραίων αξιών θα αποτυπώνονται άμεσα, σχεδόν σε πραγματικό χρόνο. Το νέο, δε, σύστημα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία προς το τέλος του 2024 και θα επιτρέψει και την μείωση των περιπτώσεων “ξεπλύματος” “μαύρου χρήματος” μέσω των ακινήτων, κι όπου καταγράφεται διαφορά αντικειμενικής εμπορικής αξίας, αλλά και θα δώσει πλαίσιο διαφάνειας και δικαίου στην αγορά.
