Άννα Χατζησοφιά: “Το Φεστιβάλ καλύπτει το κενό της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στα σχολεία”
Η Άννα Χατζησοφιά μιλά στην “Πρωινή”
Η δημοφιλής σεναριογράφος
- Σχολιάζει για την ελληνική μυθοπλασία
- Αποκαλύπτει παρασκήνια από αγαπημένες τηλεοπτικές σειρές
- Απαντά για τη σχέση της με την πολιτική
Συνέντευξη στον Παναγιώτη Φωτεινόπουλο
Μια τυχαία συνάντηση με την Άννα Χατζησοφιά στον Πύργο δεν την αφήνεις αναξιοποίητη, αλλά τη μετατρέπεις σε δημιουργική συζήτηση για να μάθεις όλα όσα συζητά εδώ και χρόνια το τηλεοπτικό κοινό για τις καλλιτεχνικές της επιτυχίες. Η δημοφιλής σεναριογράφος επισκέφθηκε φέτος το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου για Παιδιά & Νέους στις αρχές Δεκεμβρίου και δέχθηκε με προθυμία να συζητήσουμε εφ’ όλης της υλης. Μας μίλησε για τη σχέση της με το Φεστιβάλ, για τη θέση της τέχνης στην ελληνική εκπαίδευση, για τις θρυλικές σειρές «Κων’νου& Ελένης» και «Το Καφέ της Χαράς» αλλά και ποιο είναι το αγαπημένο της δημιούργημα και ποιες σειρές βλέπει και προτιμά σήμερα.
Αρχικά τη ρώτησα τι την έφερε στον Πύργο και μας εξέπληξε η σχέση που διατηρεί με το Φεστιβάλ.
«Στον Πύργο με φέρνει το φεστιβάλ. Είναι η τρίτη φορά που έρχομαι. Έχω αρκετά χρόνια όμως να έρθω, αφού η τελευταία φορά ήταν το 2015. Οφείλω να πω ότι ο Δημήτρης Σπύρου με προσκαλεί κάθε χρόνο με τηλέφωνο και mail. Φέτος είχα αυτό το διήμερο και είπα να κατέβω.Βρίσκω εξαιρετικό το εγχείρημα, οι ταινίες του είναι εξαιρετικές. Μου αρέσει όμως και όλη αυτή η παράπλευρη ιστορία που γίνεται με τα παιδιά και με τηνCameraZizanio και όλες τις επιμορφωτικές δραστηριότητες. Νομίζω ότι το Φεστιβάλ έρχεται -στην περιοχή τουλάχιστον- να καλύψει το κενό της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης μέσα στα σχολεία», τόνισε και μου έδωσε την ευκαιρία να ζητήσω την άποψή της για τη θέση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στο ελληνικό σχολείο.
«Θεωρώ ότι θα έπρεπε να παίζει κομβικό ρόλο από τις πολύ ευαίσθητες ηλικίες, δηλαδή από το νηπιαγωγείο ακόμα, γιατί όσο πιο κάτω πάμε, βλέπουμε ότι τα παιδιά ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο έτσι και τους δοθεί ένα ερέθισμα. Εξοικειώνονται πολύ πιο γρήγορα και εξελίσσονται πολύ πιο γρήγορα. Νομίζω ότι θα δημιουργούσε μια άλλη οπτική γωνία για τον κόσμο», απάντησε ενώ εγώ της εξηγούσα ότι η πλειονότητα των εφήβων από τα 16 ως τα 18 εγκαταλείπουν κάθε άλλη δραστηριότητα στον… βωμό των Πανελλαδικών Εξετάσεων.
«Αυτό είναι φρίκη. Ευτυχώς δεν το είχα πάθει ποτέ γιατί διάβαζα όσο χρειαζόταν. Δεν έχουμε βέβαια όλοι τις ίδιες ανάγκες, δεν το πλασάρω κι εγώ ως συνταγή, αλλά δεν μου αρέσει αυτή η εξειδίκευση. Τα παιδιά γενικά από πολύ μικρά ταλαιπωρούνται πάρα πολύ, άπειρες ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα και ούτε μια Κυριακή δεν έχουν, γιατί θα έχει μπει μια δραστηριότητα μεταξύ παιχνιδιού και μαθήματος. Νομίζω ότι “φορτώνουμε” πάρα πολύ τα παιδιά και για χάνεται η διάσταση της παιδείας. Μένουμε μόνο στην εκπαίδευση, στην εξειδίκευση, στο πώς θα περάσεις, με αποτέλεσμα να αγνοούν στοιχειώδη πράγματα τα παιδιά, να χάνουν την επαφή με πολύ σημαντικά κομμάτια όχι μόνο της τέχνης αλλά συνολικά του πολιτισμού, με την έννοια του civilization, όχι του cultureαπαραίτητα. Δεν είμαι ειδική, ούτε θέλω να μπω στα χωράφια των ειδικών. Απλώς δεν μου αρέσει αυτό που βλέπω», σχολίασε με την προσδοκία ότι μελλοντικά ίσως κάτι αλλάξει.
Αποφάσισα να αλλάξω σταδιακά θεματική προτού φτάσω στην τηλεοπτική της παρακαταθήκη, εκφράζοντας τη διαχρονική μου απορία για το αν η συγγραφή σεναρίου διδάσκεται ή είναι αποκλειστικά ζήτημα έμφυτου ταλέντου.
«Ναι, διδάσκεται», μου απαντά άμεσα και προσθέτει πως έχει διδάξει κατά καιρούς παρότι αυτοδίδακτη η ίδια.
«Επειδή έχω τελειώσει σχολή θεάτρου, δεν ήμουν άσχετη με την πράξη της συγγραφής ή της μελέτης κλασικών θεατρικών έργων, μέσω της οποίας ξέρεις defactoτη δομή και την έχεις εμπεδώσει χωρίς να έχεις μάθει τις τεχνικές. Φυσικά διδάσκεται η συγγραφή σεναρίου – και πολύ τώρα πια. Στο εξωτερικόείναι σε πανεπιστημιακό επίπεδο, αλλά και στη Σχολή Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη νομίζω πως υπάρχει ως μάθημα. Οι Αμερικανοί έχουν μέχρι και manualγια το τι γράφεις στην 1η σελίδα, τι γράφεις στην 15η, τι στην 60ή ή στην 120ή που είναι συνήθως η τελευταία με βάση συγκεκριμένες προδιαγραφές στη γραμματοσειρά. Ακόμα και η έμπνευση πλέον διδάσκεται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι, αν διδαχθείς, θα γίνεις υποχρεωτικά και καλός σεναρίστας», υπογραμμίζει και παραθέτει έναν όμορφο ορισμό του ταλέντου. «Υπάρχει και αυτό που λέμε ταλέντο, το οποίο δεν θεωρώ ότι είναι κάτι θεόσταλτο. Είναι κάτι που, μέσα από τον τρόπο που μεγάλωσες, από τις εμπειρίες και τα ερεθίσματά σου, αυτά που έχεις δει ή έχεις διαβάσει, μεταπλάθεται μέσα σου και γεννά ένα κύτταρο το οποίο πρέπει φυσικά να εξασκήσεις πολύ στη συνέχεια».
«Δεν υπάρχει manual στην επιτυχία»
Η ελληνική μυθοπλασία, μετά από δέκα χρόνια, είναι πλέον στο στάδιο ανάκαμψης, για αυτό ζητάω την άποψη της Άννας Χατζησοφιά για τη σημερινή κατάσταση, δεδομένης της εμπειρίας της αλλά και των δεδομένων που επικρατούν σήμερα.
Η ίδια βάζει και την παράμετρο της ραγδαίας ανάπτυξης του streaming στην εξίσωση. «Πιστεύω ότι γίνονται κάποιες ενδιαφέρουσες δουλειές. Μας βάζουν ψηλά τον πήχη και οι πλατφόρμες που υπάρχουν, όχι ντε και καλά τον ποιοτικό πήχη και σε επίπεδο περιεχομένου, αλλά σε επίπεδο παραγωγής και εικαστικών απαιτήσεων. Αυτό είναι δύσκολο για μας, γιατί δεν είναι εύκολο να συναγωνιστείς οικονομικά τα μεγέθη των αντίστοιχων σειρών που παίζουν στις πλατφόρμες. Όμως βλέπουμε ότι έχουν διευρύνει την οπτική μας πάνω στη θεματολογία. Έχω εικόνα γιατί έχω δει δουλειές όταν βγαίνουν, την πρώτη φορά, για να έχω προσωπική γνώμη, και από εκεί και πέρα λειτουργώ σαν κλασικός θεατής, ό,τι μου αρέσει το παρακολουθώ».
Ώρα να λύσω και την απορία μου αν ο σεναριογράφος μπορεί να αντιληφθεί εκ των προτέρων την επιτυχία του δημιουργήματός του και αν η ίδια περίμενε ότι οι σειρές της θα είχαν διαχρονική δημοφιλία.
Η Άννα Χατζησοφιά χαμογελά και απαντά αφοπλιστικά «Όχι, με τίποτα, καθόλου!» και μου εξηγεί ότι τουλάχιστον τότε δεν υπήρχαν «οδηγίες χρήσης» για την επιτυχία.
«Τότε ειδικά, δεν δουλεύαμε με manualή τι μπορεί να πιάσει και με τη λογική των γραφείων που κάθονται και σκέφτονται αυτά. Είχαμε μια ιδέα και πάνω σε αυτήν δουλεύαμε. Ελπίζαμε ότι θα πάει καλά και προσπαθούσαμε να κάνουμε τη δουλειά μας όσο καλύτερα μπορούσαμε. Από εκεί και πέρα, το πώς θα εξελισσόταν και τι ανταπόκριση θα είχε στο κοινό, ήταν πάντα ένα στοίχημα», εξήγησε και μου αποκάλυψε ότι ο πήχυς των προσδοκιών για το Καφέ της Χαράς είχε μπει χαμηλά στην αρχή.
«Να φανταστείς πως όταν ξεκίνησε το Καφέ της Χαράς, δεν πιστεύαμε ότι θα πάει καλά. Βασικά δεν το πίστευε ούτε ο ίδιος ο ΑΝΤ1, για αυτό και το είχε βάλει σε μέρα που δεν θεωρούνταν τότε καλή, την Παρασκευή. Και τότε οι τηλεθεάσεις δεν έβγαιναν τα Σαββατοκύριακα, αλλά τη Δευτέρα, και είχαμε αγωνία για το πώς τα πήγε. Τελικά τη Δευτέρα διαπιστώσαμε ότι ξεκίνησε –και συνέχισε βέβαια- top».
«Λάθος που δεν συνεχίσαμε το Κων/νου & Ελένης»
Επόμενη απορία: Οι επαναλήψεις κάνουν καλό ή κακό; Κι εδώ απαντά με απλότητα και χιούμορ.
«Κακό σε ποιον; Φάρμακο δεν είναι για να σου κάνει κακό, αντιβίωση δεν είναι σίγουρα. Κατανοώ ότι σε κάποιους ηθοποιούς μπορεί να κάνει, αλλά είδατε να παθαίνει κάτι ο Χάρης Ρώμας, η ΡένιαΛουιζίδου ή η Ελένη Ράντου;» σχολιάζει και αποκαλύπτει γιατί «κόπηκε» το Κωνσταντίνου & Ελένης» χαρακτηρίζοντάς το ως λάθος!
«Το κανάλι είχε ζητήσει και τρίτη χρονιά. Φυσικά θα ήθελε και τέταρτη και Πέμπτη, αλλά δεν ήθελε η Ελένη να συνεχίσουμε γιατί φοβήθηκε μήπως τυποποιηθούμε. «Επειδή όμως Karmaisabitch, που λένε και οι Αμερικανοί», μου επισημαίνει γελώντας, «δεν έχει σταματήσει ούτε μέρα να παίζεται επί 20 χρόνια. Αυτό όμως δεν εμπόδισε την καριέρα της Ελένης. Ήταν λάθος η σκέψη της και λάθος που το σταματήσαμε. Στην Αγγλία ή στις ΗΠΑ, δεν θα μας επέτρεπαν ποτέ να το κάνουμε αυτό το λάθος. Εμείς είπαμε να σταματήσει στα δύο χρόνια. Δύο σεζόν έχει κάνει, μην κοιτάς που έχει κάνει χίλιες δυο επαναλήψεις και επί της ουσίας δεν έχει σταματήσει να προβάλλεται. Για αυτό έχει μπει και στο βιβλίο Γκίνες! Στο εξωτερικό θα μας είχαν “δεμένους” με τέτοια συμβόλαια σε περίπτωση επιτυχίας, που και να θέλαμε, δεν θα ήταν εφικτό».
Το ότι το βλέπουν όλα τα παιδιά, διότι η μεσημεριανή ώρα προβολής συμπίπτει με τη λήξη του σχολικού ωραρίου, σαφώς την ευχαριστεί και το σχολιάζει με σαρκασμό.
«Ναι, πάει με το φαγητό! Είναι ευχάριστο το ότι κρατάει αυτό το χιούμορ ακόμα, κρατάει τη φρεσκάδα του. Ούτε το ξέραμε ούτε το μεθοδεύσαμε ούτε το ελπίσαμε. Συνέβη!» επισημαίνει και παράλληλα μου απαντά για ποιο λόγο δεν έγραψε ποτέ νέα επεισόδια και για τι δεν πρόκειται να γίνει remakeή συνέχεια, έστω με τηλεταινία.
«Είναι πολύ stabileκαι έχει παιχτεί τόσες πολλές φορές, με αποτέλεσμα, οτιδήποτε κάνεις μετά, θα έχει τόσο μεγάλη απόσταση η εικόνα, που δεν νομίζω ότι θα λειτουργήσει υπέρ του. Όχι ότι δεν έχουν γίνει προτάσεις. Έχουν γίνει επανειλημμένως, όπως είναι ευνόητο. Επεισόδια για τρίτο κύκλο δεν είχα γράψει ούτε τότε, γιατί έγινε πολύ νωρίς η συζήτηση για το αν θα σταματήσουμε στον 2ο κύκλο», εξήγησε.
Έκπληξη η αγαπημένη της σειρά!
Για το Καφέ της Χαράς, όμως, τα δεδομένα ήταν διαφορετικά και ευνόησαν τη συνέχειά της, έστω και 18 χρόνια μετά. Η Άννα Χατζησοφιά εξηγεί και τον λόγο αλλά και το timingστο οποίο έγινε.
«Είχε μείνει ανοιχτό το “Καφέ της Χαράς” και είχε γίνει και αρκετά νωρίτερα η κουβέντα να επανέλθει, αλλά ήταν μέσα στην κρίση. Μάλιστα, η ιδέα να κάνουμε τη συνέχεια, ήταν της Ρένιας, αλλά δεν μπόρεσε τότε. Μετά, στο ενδιάμεσο, θεωρήσαμε ότι δεν είχε νόημα, από τη στιγμή που δεν έγινε στα πέντε χρόνια ή έστω στα δέκα. Όμως, όταν πια τα παιδιά είχαν μεγαλώσει και είχαν γίνει ηθοποιοί., είπαμε πως έχει ένα νόημα να γίνει, για αυτό και το κάναμε», υπογράμμισε.
Η επόμενη ερώτηση ήταν ποια είναι η αγαπημένη της σειρά. Πίστευα ότι θα μου πει το κλασικό ότι δεν μπορεί να ξεχωρίσει κάποια ή μία από τις δύο προαναφερθείσες. Κι όμως έπεξα έξω!
«Το Δεληγιάννειο Παρθεναγωγείο χωρίς δεύτερη σκέψη. Για την εποχή της δεν θεωρήθηκε επιτυχία, παρότι έκανε νούμερα που αν τα κάνει σήμερα μια σειρά, γράφουν ότι έσπασε το κοντέρ της τηλεθέασης. Το 25% τότε θεωρούνταν ότι δεν είναι κάτι ιδιαίτερο, μετά τα 55άρια και τα 58άρια που είχε κάνει το Καφέ της Χαράς. Αλλά ήταν πολύ καλή και πολύ προσεγμένη σειρά και ιδιαίτερο στοίχημα το να συνδυαστεί ένα τόσο δύσκολο θέμα με χιούμορ.
Και στο ερώτημα ποια σειρά θα ήθελε να έχει γράψει η ίδια, πάλι απάντησε χωρίς περιστροφές, αποκαλύπτοντας εμμέσως τα μελλοντικά της σχέδια. «Πολλές. Μια δουλειά που μου άρεσε ήταν οι Άγριες Μέλισσες και μια σειρά που μου αρέσει φέτος και βλέπω ανελλιπώς, είναι το “Κάνε ότι κοιμάσαι”. Γενικά αυτό που θα ήθελα να κάνω –και θα το κάνω κάποια στιγμή γιατί έχω σχέση με το είδος- είναι το αστυνομικό.
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με την εμπλοκή της στην πολιτική, για την οποία απάντησε ότι είναι σταθερή και διαρκής, καθώς και με το αν θα είναι εκ νέου υποψήφια βουλευτής.
«Η πολιτική πάντα υπήρχε στα πλάνα μου. Είμαι ενεργή στον κόσμο της Αριστεράς από τα μαθητικά μου χρόνια, οπότε δεν είναι κάτι που έρχεται ή φεύγει. Άλλοτε στο προσκήνιο, άλλοτε όχι. Δεν ξέρω αν θα είμαι σε ψηφοδέλτιο, ανάλογα με το πότε θα γίνουν οι εκλογές και αν έχω ξεκινήσει να δουλεύω. Έχουν γραφτεί κάποια πράγματα, αλλά δεν έχω συζητήσει κάτι ακόμα. Το 2019 δεν κατέβηκαν επειδή είχαμε την προεργασία με το Καφέ της Χαράς και δεν υπήρχε περιθώριο. Δεν θα έκανα κάτι ποτέ ως πάρεργο, είτε την πολιτική είτε τη συγγραφή σεναρίου, παραμένω όμως ενεργή», σημείωσε.
