Αιρετικά και επίκαιρα: Καύση ή ταφή;

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”97597″ img_size=”full”][vc_column_text]Ένα μεγάλο θέμα που δυστυχώς ως κοινωνία το αποφεύγουμε για διαφόρους λόγους είναι η ταφή ή η καύση και αποτέφρωση των νεκρών.

Τόσο η ταφή όσο και η καύση των νεκρών αναφέρονται στις ανθρώπινες συνήθειες, έθιμα σε όλη τη γη, από αρχαιοτάτων χρόνων. Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι η αποτέφρωση ξεκίνησε το 3000 π.Χ. στην αρχή της Λίθινης εποχής στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Στην Αρχαία Ελλάδα μόνο ταφή των νεκρών συνηθιζόταν έως τον 11ον αιώνα. Βασικό στοιχείο του Μυκηναϊκού πολιτισμού είναι οι θολωτοί τάφοι. Ύστερα από τα χρόνια αυτά αρχίζει και επικρατεί η καύση.

Ο Μ.Ανδρόνικος, Ελληνικά, τόμος 17ος, Θεσσαλονίκη, 1960, γράφει:

“Με βεβαιότητα ξέρουμε ότι στον Κεραμεικό, από τα μέσα του 11ου αιώνα έως τα τέλη του 9ου αιώνα ξαναπαρουσιάζεται το έθιμο του ενταφιασμού και μέσα στον 8ον αιώνα συναντούμε την παράλληλη χρήση και των δύο τρόπων ταφής, ενώ στις αρχές του 7ου αιώνα ανανεώνεται και πάλι η προτίμηση προς την καύση του νεκρού.

Η εμφάνιση του ενταφιασμού μέσα στον 8ο αιώνα συνδυάζεται από τον Κύμπλερ με άλλα στοιχεία που παρατήρησε στους τάφους της εποχής αυτής και τον κάνει να υποθέσει πως έχουμε την ενίσχυση και την ανάπτυξη παλαιών προελληνικών θρησκευτικών αντιλήψεων, ενώ η ενίσχυση του εθίμου της καύσης στις αρχές του 7ου αιώνα, με την παράλληλη εμφάνιση μεγάλων τύμβων χαρακτηρίζεται ως επανεμφάνιση του ομηρικού κόσμου.”

Στην Οδύσσεια, στην ραψωδία Ω αναφέρεται στην καύση του νεκρού Αχιλλέα μετά το θάνατό του από τον Πάρη: γύρω από το νεκρό σφάζανε παχιά αρνιά και τραχήλατα βόδια και στη φωτιά ρίχνανε άρματα. Όταν πλέον κάηκε το σώμα του, πήρανε τα οστά και τα βάλανε μέσα σε λάδι και κρασί. Έπειτα η Θέτιδα, έφερε ένα χρυσό αμφορέα, φτιαγμένο από τον Ήφαιστο και εκεί τοποθέτησαν τα οστά του Αχιλλέα.

Αλλά και οι Τρώες καίγανε τους νεκρούς τους. Ο Όμηρος στην Ιλιάδα, στη ραψωδία Ω περιγράφει την καύση του Έκτορα: για εννιά μέρες συγκέντρωναν ξύλα και τη δέκατη ανάψανε την πυρά και αφού κάηκε το σώμα έριξαν κρασί για να σβήσουν τη φωτιά. Στη συνέχεια έβαλαν τα οστά πάνω σε πορφυρά σεντόνια μέσα σε μια χρυσή λάρνακα την οποία τοποθέτησαν σε τάφο.

Με την εμφάνιση του Χριστιανισμού άρχισε να υποχωρεί η καύση των νεκρών και επικράτησε το έθιμο της ταφής και η πεποίθηση πως η ψυχή περιμένει τη Δευτέρα Παρουσία. Βέβαια ακόμη και σήμερα διατηρούνται αναλλοίωτα πολλά στοιχεία από την τελετουργία της ταφής στην αρχαιότητα.

Αν δε κάνουμε μια σχετική “περιφορά” ανά τον κόσμο εκτιμάται ότι τα ποσοστά αποτέφρωσης στη Βρετανία, στην Ελβετία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στη Νορβηγία και στη Δανία ξεπερνούν το 50%. Στην Ιαπωνία φτάνει το 99%, στην Αυστραλία το 48% και στις ΗΠΑ το 21%.

Στην Ελλάδα  από το 2006 επιτρέπεται  με την ψήφιση σχετικού νόμου (3448/2006, άρθρο 35) η αποτέφρωση σε όσους το επιτρέπουν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Εντούτοις δεν έχει προχωρήσει η υλοποίηση αυτής της νομικής πρόβλεψης καθώς παραμένει σε εκκρεμότητα το ζήτημα της χωροθέτησης.

Αρκετοί  δήμοι μέχρι τώρα έχουν προσπαθήσει να υιοθετήσουν το μέτρο της καύσης  αλλά ανέκρουσαν πρύμνη λόγω της λυσσαλέας αντίδρασης της Εκκλησίας, των φανατικών δογματικών ρασοφόρων και των λαϊκών υπερορθοδόξων χριστιανών [1].

Να όμως, που η πρώτη αρχή έγινε και στη χώρα μας. Ήδη  Το πρώτο αποτεφρωτήριο στην Ελλάδα είναι γεγονός και λειτουργεί στη Ριτσώνα της Εύβοιας με ιδιωτική πρωτοβουλία  Επιτέλους το πιο κύριο προσωπικό δικαίωμα του καθενός να επιλέξει ο ίδιος ταφή ή καύση στο δικό του σώμα αρχίζει να βρίσκει δειλά-δειλά εφαρμογή.

Πόσο θεσπέσιο και υπέρλαμπρο θα ήταν εάν ο μακαριστός πατέρας μου είχε αποτεφρωθεί και αντί το σώμα του να είχε γίνει παρατεταμένο γεύμα των γεωσκωλήκων  να είχε γίνει στάχτη και να την είχαμε διασκορπίσει στις λεμονοπορτοκαλιές που έχει φυτέψει με τα χέρια του στο “Περιβόλι”, που τόσο λάτρευε και κόπιασε  μια ζωή.

[1] Για τους κάθε είδους “ιεροφάντες” και οργισμένους συνοδοιπόρους τους, που  κινούν γη και ουρανό εναντίον της καύσης, τους παραπέμπουμε στον Ευαγγελιστή Ιωάννη που διακήρυξε: “το πνεύμα εστί το ζωοποιούν, η σάρξ ουκ ωφελεί ουδέν” (Κ6-63) ή στον Ματθαίο “εν γαρ τη αναστάσει ως άγγελοι Θεού εισι” 20-30 και όπως λέγουν τα ιερά κείμενα οι άγγελοι είναι άυλοι και ασώματοι. Όλοι μας ξέρουμε ότι η  χριστιανική πίστη βασίζεται στην ανάσταση της ψυχής και όχι στο φθαρτό σώμα κι αυτό ψάλλεται και δοξάζεται σε όλες τις ιερές πηγές, ήχους, ψαλμούς και συγχωρητικές ευχές όπως: ” ..ανάπαυσον την ψυχή του δούλου σου εν τόπω φωτεινώ” . Και το άλλο. Η αποτέφρωση δεν καταργεί την νεκρώσιμη ακολουθία και τις επιμνημόσυνες δεήσεις.

ΚΟΛΛΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]