Ο Δήμος Πύργου τίμησε τον μεγάλο αγωνιστή της Δημοκρατίας
-Διαχρονικό και επίκαιρο το αγωνιστικό πνεύμα του, 40 χρόνια μετά τον θάνατό του
Γράφει ο Χρήστος Βορλόκας
«Ο Σάκης Καράγιωργας, που ξεκίνησε τη ζωή του από τις γειτονιές του Πύργου, έγινε ιστορικό πρόσωπο, πηγαίνοντας την ύπαρξή του πέρα από τα όρια της επιβίωσής του». Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων στην ομιλία του κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για τα 40 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου αγωνιστή της Δημοκρατίας, ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού Νίκος Κωνσταντόπουλος, σε μια κατάμεστη από κόσμο αίθουσα, στο Δημαρχείο του Πύργου.
Η εκδήλωση μνήμης και τιμής στον Σάκη Καράγιωργα διοργανώθηκε από τον Δήμο Πύργου, το βράδυ της Κυριακής 31 Αυγούστου 2025. Εκτός του κ. Κωνσταντόπουλου, ομιλητές ήταν επίσης ο γιατρός Γιώργος Μπουλμπασάκος, Διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής του Ευαγγελισμού, μέλος Κ.Π.Ε ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, μέλος Γραμματείας Ανανεωτικής Αριστεράς και ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου και αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Σάκη Καράγιωργα, Γιάννης Ψυχάρης. Στην εκδήλωση, τον συντονισμό της οποίας είχε ο δημοσιογράφος Γιώργος Μαρκόπουλος, παρουσιάστηκαν σε οθόνη ντοκουμέντα και οπτικοακουστικό υλικό από την αγωνιστική δράση του Σάκη Καράγιωργα.
«Το άλλο πολιτικό ήθος…»
Πρώτος μίλησε ο γιατρός Γιώργος Μπουλμπασάκος, Διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής του Ευαγγελισμού, μέλος Κ.Π.Ε ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, μέλος Γραμματείας Ανανεωτικής Αριστεράς, ο οποίος ήταν δεύτερος εξάδελφος του Σάκη Καράγιωργα. Αναφέρθηκε στα δικά του βιώματα, στο δημοκρατικό παρελθόν της οικογένειας, στη συγκλονιστική απολογία του Καράγιωργα στο Στρατοδικείο, όπως την άκουγε νεαρός με την οικογένειά του παράνομα, σε κάποιον ραδιοφωνικό σταθμό. Παρέθεσε επίσης βιώματα από τις ηρωικές στιγμές του Πολυτεχνείου όπου και ο ίδιος συμμετείχε μαζί με άλλους Ηλείους, ακολουθώντας το φωτεινό παράδειγμα του Σάκη Καράγιωργα.
«Γνωρίζουμε ότι η σχέση πολιτικής και ηθικής είναι διαλεχτική σχέση αλληλεπίδρασης και αμοιβαίας εξάρτησης. Ο Σάκης Καράγιωργας συμβολίζει το άλλο πολιτικό ήθος, με την άρρηκτη διαλεκτική ενότητα πολιτικής και ηθικής. Είναι αυτό που λέει ο ποιητής της πιο όμορφης ουτοπίας, Τάσος Λειβαδίτης: «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, δεν θα πάψεις ούτε στιγμή να αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκαιο».
Δεν είναι κατά συνέπεια η μακρινή συγγένεια ο δεσμός μου με τον Σάκη Καράγιωργα. Είναι ο δρόμος που διάλεξα, είναι το παράδειγμα ζωής στην προσπάθεια μου να γίνω άνθρωπος. Αν κάτι κατάφερα, αυτό το χρωστάω στον Σάκη Καράγιωργα».
«Πολλά και ανεκτίμητα όσα έπραξε»
Ακολούθως ο κ. Κωνσταντόπουλος, με τη ρητορική δεινότητα που τον διακρίνει, σε μια χειμαρρώδη ομιλία, σκιαγράφησε την προσωπικότητα του μεγάλου αγωνιστή:
«Διαχρονικά ο Σάκης Καράγιωργας συμβολίζει πολλά και απαράγραπτα, γιατί πολλά και ανεκτίμητα είναι όσα έπραξε και προσέφερε, κυριαρχημένος από τη συνείδηση ότι ήταν και δικό του προσωπικό χρέος, ο αγώνας για προκοπή της Ελληνικής κοινωνίας και δημοκρατίας. Στα δύσκολα και φτωχικά, για την οικογένειά του, χρόνια, από τη δεκαετία του μεσοπολέμου, την κατοχή μετά το 1940 και τον τραγικό εμφύλιο, κατά τη διάρκεια του οποίου ο επαρχιώτης έφηβος ενηλικιώνεται, διαμορφώνει τη θέληση να σπουδάσει. Και, από αριστούχος της Εμπορικής σχολής Πύργου, φτάνει να γίνει καθηγητής στην Πάντειο και στην Ανωτάτη Εμπορική».
Ο κ. Κωνσταντόπουλος αναφέρθηκε σε όλα τα γεγονότα που χαρακτήρισαν την αγωνιστική δράση του Καράγιωργα, τονίζοντας: «Δεν είπε και ούτε θα έλεγε ποτέ “τι να κάνουμε, δεν γίνεται αλλιώς”, για να δικαιολογήσει αμοραλισμούς. Δεν είπε και δεν θα έλεγε ποτέ “αυτή είναι η Ελλάδα”, για να καλύψει ευθύνες. Ούτε είπε ή θα έλεγε ποτέ “έτσι είναι η πολιτική”, για να διασκεδάσει την αδιαφάνεια την διαφθορά, την ψηφοθηρία και εξουσιολαγνεία των επαγγελματιών της πολιτικής. Δεν θα έλεγε, ποτέ, τις φλυαρίες περί “εκσυγχρονισμού”, “επανίδρυσης του κράτους”, “επιτελικού κράτους” ́. Θα θύμιζε, επίμονα, τις κοινωνικές λειτουργίες του κράτους, θα πρότασσε το κοινωνικό κράτος και θα θύμιζε ότι στο κοινωνικοηθικό πεδίο καταξιώνεται η πολιτική και η δημοκρατία. Αυτά τα αντιπαραδείγματα χρειάζονται και σήμερα, όσο ποτέ, απέναντι στη γενικευμένη απαξίωση του πολιτικού συστήματος και των πολιτικών του . Έχω ολοζώντανη την εικόνα του μπροστά στους στρατοδίκες και την αγέρωχη φωνή του, που τον αντίλαλο της τον ακούω και σήμερα: “Κύριοι στρατοδίκαι, τι ζητάει ο ελληνικός λαός και η πατρίδα από όλους τους πνευματικούς ανθρώπους; Δύο μόνο πράγματα: Να προσφέρουν τας επιστημονικάς τους υπηρεσίας και να είναι θεματοφύλακες των ηθικών και πνευματικών αξιών ελληνικού λαού.”
«Το διαφορετικό, ριζοσπαστικό πνεύμα»
Και ο κ. Κωνσταντόπουλος κατέληξε: «Ο Σάκης Καράγιωργας, μέσα από τα βιώματα της ζωής του, διαμόρφωσε μία γνήσια λαϊκότητα, που, γι’ αυτόν, είναι δύναμη της νεωτερικότητας και της Ελληνικότητας. Σε όλα τα πεδία της ζωής και της δράσης, σε όλα τα επίπεδα στοχασμού και επιστήμης, ο Σάκης Καράγιωργας συμβολίζει το διαφορετικό, ριζοσπαστικό πνεύμα, αμφισβητεί τα προδικτατορικά στερεότυπα, αντιδρά στις μεταπολιτευτικές συνθηματολογίες, δεν οχυρώνεται πίσω από διλήμματα περί θεωρίας ή δράσης. Επιλέγει την κοινωνική δράση και πράξη, για να αλλάξει την πραγματικότητα, μέσα στην οποία δεν βολεύεται η συνειδητοποίησή του για προοδευτικές κατακτήσεις. Τον ενοχλούσαν οι ηρωολογίες και οι ψευδοσυνειδήσεις της μεταπολίτευσης. Είναι το αντιπαράδειγμα, που λέει τα πράγματα με το όνομά τους και τα υπερασπίζεται με όλη του την ύπαρξη. Στο δημόσιο πεδίο, σήμερα, η Ελληνική πραγματικότητα βρίσκεται καθηλωμένη στον πολιτικό παραλογισμό να παραδέχονται όλοι ότι το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε κρίση, αλλά οι δυνάμεις του κυβερνητισμού και του κατεστημένου να εκθειάζουν την κανονικότητα αυτού του συστήματος, δηλαδή «την κανονικότητα της κρίσης». Στο κοινωνικό πεδίο, όμως, υπάρχουν δυνάμεις, που στο παράδειγμα της κρίσης αντιτάσσουν το αντιπαράδειγμα τη ριζοσπαστικής αντίστασης και αλλαγής. Ο Σάκης Καράγιωργας, νοερά, βρίσκεται κοντά σε αυτές τις δυνάμεις, που, αγωνιστικά, διεκδικούν την άλλη στάση ζωής, και τις στηρίζει».
«Οδηγός» για το μέλλον
Ο κ. Ψυχάρης, στη συνέχεια, επικεντρώθηκε περισσότερο στο ακαδημαϊκό έργο του Σάκη Καράγιωργα που εμπεριείχε ωστόσο και την κοινωνική διάσταση, του αγώνα δηλαδή για μια καλύτερη κοινωνία:
«Ο Σάκης Καράγιωργας, ό,τι έλεγε το είχε δουλέψει όχι μόνο επιστημονικά αλλά και μέσα από την ηθική σφαίρα. Σπούδασε στο London School of Economics χωρίς να περιφέρει αυτό το στοιχείο σαν “ιερό δισκοπότηρο”, όπως άλλοι που μ’ αυτό έχτισαν πολιτικές καριέρες. Εκεί μάλιστα έκανε διατριβή για την εισοδηματική ανισότητα, γιατί ήξερε ότι τα οικονομικά είναι κοινωνική επιστήμη και ως τέτοια δεν μπορεί να ασχολείται με τον εαυτό της, ούτε να λύνει εξισώσεις, αλλά οφείλει να μετατρέπει και να μεταδίδει την αγωνία των ανθρώπων σε απάντηση ή σε επιλογές που πρέπει να γίνουν».
Περιγράφοντας το ερευνητικό και κοινωνικό έργο του Ιδρύματος Σάκη Καράγιωργα, ο κ. Ψυχάρης τόνισε ότι το Ίδρυμα προσπαθεί να «διαβάσει» την εποχή μας μέσα από την οπτική και την κοσμοαντίληψη του ιδρυτή του.
Σύντομο χαιρετισμό έκανε ο δήμαρχος Πύργου, Στάθης Καννής, επισημαίνοντας πως ο Καράγιωργας υπήρξε ένας επιστήμονας με διεθνές κύρος και ταυτόχρονα ενεργός πολίτης με απαράμιλλο ήθος. Επίσης ότι η ζωή του αποδεικνύει πως η γνώση αποκτά πραγματικό νόημα όταν συνδέεται με την κοινωνία και όταν υπηρετεί αξίες που ξεπερνούν το άτομο. Επίσης, ο πρώην δήμαρχος Μάκης Παρασκευόπουλος, κλήθηκε να μιλήσει για την απόφαση ονοματοδοσίας της κεντρικής πλατείας Πύργου σε πλατεία Σάκη Καράγιωργα, πρόταση που ο ίδιος τότε, το 1985, εισηγήθηκε, ως πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Εξέφρασε δε την ελπίδα να μην ξεχαστεί ποτέ ο Σάκης Καράγιωργας και να μείνουν ως παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές όλα αυτά που αντιπροσώπευε.
Εκτός των προαναφερόμενων στην εκδήλωση παραβρέθηκαν η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Κατρίνης, ο πρόεδρος του Δ.Σ. Πύργου Δημήτρης Μεσσαλάς, αντιδήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι φορέων, κ.α.
