“180 χρόνια Αμαλιάδα”
Εξαιρετική εκδήλωση στον Πολυχώρο Ήλιδας στην οποία παρουσιάστηκαν άγνωστες πτυχές της ιστορίας της πόλης
Γράφει η Ελένη Παπαδοπούλου
Την ευκαιρία να γνωρίσουν άγνωστες πτυχές της ιστορίας της Αμαλιάδας από τα βάθη των χιλιετιών έως και σήμερα, είχαν όλοι όσοι παρευρέθηκαν το απόγευμα της Δευτέρας στην εξαιρετική εκδήλωση που διοργάνωσε η εφημερίδα «Ενημέρωση» σε συνεργασία με τον Εκπολιτιστικό και Λαογραφικό Σύλλογο Αγίου Ιωάννη Αμαλιάδας «Η Αστρινιά» και υπό την αιγίδα του Δήμου Ήλιδας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 180 χρόνων από τότε που για πρώτη φορά η πόλη πήρε το όνομα «Αμαλιάδα». Εξ ου και ο τίτλος που δόθηκε σε αυτό το αφιέρωμα “ Από την Πελασγική Αλς στη σύγχρονη πόλη με ιστορικούς σταθμούς την Έλισσα, τη Φραγκαβίλλα, το Δερβητσελεπή, το Καλίτσα” που προσδιορίζει χρονικά την ιστορική αναδρομή που έγινε στην εκδηλωση από τους δύο ομιλητές, τον δημοσιογράφο Κωνσταντίνο Λιακόπουλο και τον λαογράφο Ηλία Τουτούνη, ενώ την εκδήλωση συντόνισε η εκπαιδευτικός Ελισάβετ Τριχά – Γεωργοπούλου.
Χαιρετισμό απηύθυνε ο δήμαρχος Ήλιδας κ. Γιάννης Λυμπέρης, που ευχαρίστησε όλους τους συντελεστές και ομιλητές της εκδήλωσης αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι η περιοχή που σήμερα καταλαμβάνει η Αμαλιάδα περιβλήθηκε από την αίγλη της Αρχαίας Ήλιδας που όλοι γνωρίζουν ότι έχει μια πλούσια ιστορία και το βασιλικό όνομα “Αμαλιάς” που είναι και η έδρα του σημερινού δήμου Ήλιδας το πήρε το 1841 το οποίο και αναγνωρίζεται επίσημα το 1885 και με αυτό φτάνει ως τις μέρες μας. Έτσι, συμπλήρωθηκαν πλέον 180 χρόνια από τότε που η Αμαλιάδα πήρε το όνομά της. Χαιρετισμό απηύθυνε στην συνέχεια ο πατήρ Αλέξιος και ακολούθησαν οι ομιλητές.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο εκδότης της εφημερίδας “Ενημέρωση” και δημοσιογράφος κ, Κώστας Λιακόπουλος οποίος αναφέρθηκε στην ιστορία της Αμαλιάδας έως το 1821 παρουσιάζοντας ιστορικά, κοινωνιολογικά, οικονομικά, μορφολογικά- γεωγραφικά στοιχεία ( για τους κάμπους και τα ποτάμια της περιοχής) εστιάζοντας στους ανθρώπους που πρωτοήρθαν και εγκαταστάθηκαν στον τόπο εκείνη την εποχή. Μια ιστορική αναφορά από τότε που πρωτοκατοικήθηκε η περιοχή, από την παλαιολιθική εποχή όπως αποκαλύπτουν τα ευρήματα μέχρι τα νεότερα χρόνια, με ιδιαίτερη αναφορά στα Πελασγικά αποτυπώματα, την πανάρχαια Έλισσα, το Πρωτοβυζαντινό Καλίτσα, την Φραγκαβίλλα, το Δερβητσελεπή, φτάνοντας χρονικά ως τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης.
Την σκυτάλη πηρε στη συνέχεια ο λαογράφος κ. Ηλίας Τουτούνης ο οποίος έκανε μια εξαιρετική ιστορική αναδρομή στην πόλη της Αμαλιάδας με χρονική αφετηρία την το 1821, εστιάζοντας παρουσιάζοντας την ιστορία των δύο μεγάλων τότε οικισμών, το Καλλίτσα ( ντόπιοι η πλειοψηφία των κατοίκων) και το Δερβιτσελεπή (το Τούρκικο κομμάτι) και που χωρίζονταν από το ποτάμι της Σοχιάς και είχαν μάλιστα μεταξύ τους μια μακρά έριδα για την χρήση του νερού. Στο Δερβιτσελεπή το 1714 ήρθαν περίπου 3000 Αιγύπτιοι εργάτες γης οι οποίοι παρέμειναν έως και το 1821 και έφυγαν με την απελευθέρωση της Αμαλιάδας που σημειωτέον ήταν από τις πρώτες πόλεις που απελευθερώθηκαν μετά την Επανάσταση του 1821. Την δε ονομασία Καλίτσα όπως ανέφερε ο κ. Τουτούνης, δεν μονοπωλεί σε καμία περίπτωση η Αμαλιάδα, αφού σαν όνομα το συναντάμε όχι μόνο σε άλλες περιοχές της χώρας, αλλά ακόμα και στην… Αφρική, σε μια πόλη περίπου 30.000 κατοίκων που ονομάζεται Καλίτσα! Επισήμανε ακόμα ότι τα τοπωνύμια της περιοχής που διασώζονται μέχρι σήμερα στα προάστια της πόλης όπως: Καλίτσα, Κουρούτα, Κουρλέσας, Σοχιά, Ζερό κλ.π., μαρτυρούν την αναμφισβήτητη αλήθεια του εποικισμού στην περιοχή από διάφορες φυλές κατά την διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της.
Τέλος, ο κ. Τουτούνης σε ό,τι αφορά την σύγχρονη Αμαλιάδα, αναφέρθηκε στους Ιερούς Ναούς και τα κοιμητήρια της και πώς αυτά και με ποια κριτήρια δημιουργήθηκαν στα σημεία που είναι σήμερα.
Στην εκδήλωση ωστόσο, η ιστορία έσμιξε με την παράδοση και σε αυτό συνέβαλλε ο Εκπολιτιστικός και Λαογραφικός Σύλλογος «Η Αστρινιά» που χόρεψε δύο παραδοσιακούς χορούς πάνω σε δημοτικά τραγούδια που έχουν σχέση με το Καλίτσα.
