Παντελάκος Πανάγος: Ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας και ο τουρισμός κρουαζιέρας

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”28524″ img_size=”full”][vc_column_text]

1. Εισαγωγή

Η συμβολή της τουριστικής δραστηριότητας στην οικονομία μιας περιοχής κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική. Αυτό αποδίδεται στην ιδιαίτερη φύση που έχει ο τουρισμός να αναπτύσσεται ως δραστηριότητα, κατά κύριο λόγο, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και στη δυναμική που διαθέτει να ενεργοποιεί την αναπτυξιακή διαδικασία, προκαλώντας θετικές οικονομικές επιπτώσεις στην παραγωγική βάση της περιφερειακής και τοπικής οικονομίας.

Η έννοια της αειφορίας, τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την εφαρμογή της στον τουρισμό, αποτελεί το αντικείμενο μελέτης πολλών στρατηγικών σχεδίων ανάπτυξης. Στα πλαίσιο της έννοιας της αειφορίας, ξεχωριστή αναφορά γίνεται στις ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού αφού  η παραδοσιακή μορφή του τουρισμού, μοιάζει να υποχωρεί προς όφελος κάποιων άλλων ειδικών μορφών τουρισμού, που ικανοποιούν σε μεγαλύτερο βαθμό ανάγκες ή απλά επιθυμίες του σύγχρονου ανθρώπου, πέρα από την απλή τάση για φυγή, αλλαγή παραστάσεων ή αναψυχή.

Ένα από αυτά τα είδη «εναλλακτικού τουρισμού» είναι και ο πολιτιστικός τουρισμός. Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζουμε τους ανθρώπους οι οποίοι επισκέπτονται κάποιο μέρος με βάση το πολιτιστικό απόθεμα της κάθε περιοχής.

Η  αρχαία Ολυμπία είναι μία περιοχή αναγνωρισμένη από την Ουνέσκο, το 1989,  ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, που συγκεντρώνει υψηλό αριθμό επισκεπτών, πολιτιστικού κυρίως ενδιαφέροντος, η άφιξή των οποίων κατά ένα μεγάλο μέρος γίνεται μέσω  του τουρισμού της κρουαζιέρας  στο λιμάνι του Κατακόλου.

Ζητούμενο παραμένει πως η Αρχαία Ολυμπία θα αξιοποιήσει το brand name της Ουνέσκο και το brand value του Ολυμπισμού ώστε να μετασχηματίσει την πολιτιστική αξία σε μοχλό οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης για το δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, δήμου με ιστορικό βάρος καθώς αποτελεί τη γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων και συγκεντρώνει τη παγκόσμια προβολή με τη τελετή αφής της Ολυμπιακής φλόγας.

2. Υφιστάμενη κατάσταση

• Η Αρχαία Ολυμπία εκτός από τον αρχαιολογικό χώρο φιλοξενεί μουσεία ιδιαίτερης σημασίας τα οποία περιέχουν σημαντικά εκθέματα του πολιτιστικού αποθέματος της περιοχής. Ανάμεσα τους διακρίνονται: α) το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας, το οποίο παρουσιάζει στον επισκέπτη την μακραίωνη ιστορία του ιερού της Ολυμπίας, β) το Μουσείο της Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας το οποίο παρουσιάζει την ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων και γ) το Μουσείο της Ιστορίας των Ανασκαφών της Ολυμπίας.
• Το λιμάνι του Κατακόλου, αποτελεί ένα από τα βασικά λιμάνια προορισμού, μετά του Πειραιά, της Σαντορίνης και της Μυκόνου. Οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων αποβιβάζονται στο Κατάκολο και μεταφέρονται για λίγο χρόνο στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας.
• Ο Πίνακας που ακολουθεί δείχνει τον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων και των επιβατών στο λιμάνι του Κατακόλου για την περίοδο 2008-2014.

Πίνακας

Αριθμός κρουαζιερόπλοιων και Επιβατών στο λιμάνι του Κατακόλου

• Για την ίδια περίοδο μεγαλύτερη επισκεψιμότητα παρατηρείται τους μήνες Απρίλιος – Οκτώβριος. Η εποχικότητα αυτή του πολιτιστικού τουρισμού ενισχύεται και από το γεγονός ότι την περίοδο αυτή αυξάνεται η τουριστική κίνηση από τα κρουαζιερόπλοια.
• Επίσης με βάση τα στοιχεία της ίδιας περιόδου η επισκεψιμότητα στους αρχαιολογικούς χώρους είναι υπερτριπλάσια αυτής στα  μουσεία, στοιχείο το οποίο καταδεικνύει αφενός αδυναμία των μουσείων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των επισκεπτών και αφετέρου εξηγείται από το γεγονός ότι υπάρχει λίγος χρόνος παραμονής στο χώρο για τους  επισκέπτες τουρισμού κρουαζιέρας που τους οδηγεί έτσι να επιλέξουν τον αρχαιολογικό τόπο.

3. Προτάσεις

Παρά τις θετικές προσπάθειες όλων των εμπλεκόμενων φορέων απαιτούνται άμεσα:

• Αύξηση του χρόνου παραμονής των επισκεπτών τουρισμού κρουαζιέρας στην περιοχή μέσα από την συνέργεια με τους οργανωτές τουρισμού, τους εμπορικούς συλλόγους, τις ναυτιλιακές εταιρείες, την αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την οικιστική ανάπλαση της περιοχής και την αντιμετώπιση ζητημάτων τοπικής διαχείρισης (χώροι στάθμευσης, απορρίμματα).
• Αυτό μπορεί να συνδυαστεί με την εκπόνηση προγραμμάτων πολιτιστικών διαδρομών και την αξιοποίηση μονοπατιών, (πολιτιστικός και περιηγητικός τουρισμός), και έτσι να επιλυθεί και το σημαντικό πρόβλημα της άφιξης πολλών επισκεπτών την ίδια στιγμή, που έχει ως αποτέλεσμα τη δύσκολη πρόσβαση τους στον αρχαιολογικό χώρο.
• Επίσης ας επιχειρήσουμε μαζί με τους οργανωτές της κρουαζιέρας να προβάλλουμε την περιοχή μέσα από τη διασύνδεση πολλών μνημείων και τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς στο πλαίσιο των Πολιτιστικών Διαδρομών (Cultural Routes). Το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ουνέσκο προωθούν διακρατικές πολιτιστικές διαδρομές με στόχο την προβολή του πολιτισμού ως ενοποιητικού στοιχείου.
• Εκσυγχρονισμός του οδικού άξονα προκειμένου να υπάρχει διασύνδεση με τον Επικούρειο Απόλλωνα που είναι και αυτό αναγνωρισμένο από την Ουνέσκο ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
• Χρήση της τεχνολογίας (πολυμέσα, διαδίκτυο, εικονική πραγματικότητα) με την μορφή ενός Κέντρου Πληροφόρησης στο εσωτερικό του αρχαιολογικού χώρου που αντικαθιστούν την συμβατική πληροφόρηση μέσω φυλλαδίων με τη χρήση νέων εφαρμογών τεχνολογίας με οθόνες αφής ή τη λειτουργία Κέντρου Αναπαράστασης ή Κέντρου Εικονικής Πραγματικότητας.
• Στα μουσεία επίσης πρέπει να εστιάσουμε όχι μόνο στην οπτική παρουσίαση των αντικειμένων, αλλά και στην πληροφορία που φέρουν μέσα από την ηχητική αφήγηση της ιστορία τους ή την ψηφιακή ανακατασκευή τους.
• Άρση αδυναμιών όπως η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων φορέων και η μη ύπαρξη τμήματος Επικοινωνίας και Προβολής του αρχαιολογικού τόπου ο οποίος υστερεί ακόμη ως προς τη μη ύπαρξη ιστότοπου και σύνδεσης του με τα σύγχρονα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, η εισαγωγή νέων τεχνολογικών εργαλείων στην λειτουργία του μουσείου π.χ. η ηλεκτρονική έκδοση των εισιτηρίων, το ηλεκτρονικό εμπόριο στα προϊόντα των πωλητηρίων, η  πολιτική ενιαίου εισιτηρίου.
• Η συνεχής συντήρηση των μνημείων και η οριοθέτηση μονοπατιών για τους επισκέπτες προκειμένου να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες στα μνημεία.
• Η υλοποίηση της 112/28-09-2016 απόφασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Ελλάδας με θέμα «Στρατηγικό Σχέδιο της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (Ο.Χ.Ε.) για άλλες χωρικές στρατηγικές στην ευρύτερη περιοχή του άξονα Κατακόλου-Αρχαίας Ολυμπίας.

4. Επίλογος

Ο δήμος αρχαίας Ολυμπίας προσβλέπει στον τουρισμό κρουαζιέρας και είναι έτοιμος να συνεργασθεί πάνω σε συγκριμένες πρωτοβουλίες και δράσεις με αφετηρία ένα οργανωμένο σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης, προβολής και διαχείρισής του. Η περιοχή διαθέτει μείζονος σημασίας πολιτιστικό κεφάλαιο το οποίο θα πρέπει να αξιοποιηθεί σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες δυνατότητες ανάπτυξης του νομού. Οφείλουμε να ακολουθήσουμε την εξέλιξη των καιρών έτσι ώστε όχι μόνο να αντέξουμε διαχρονικά αλλά και να δημιουργήσουμε ένα όραμα για το μέλλον.

Παντελάκος Πανάγος, Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]