Ο Στουρνάρας και η… υπονομευτική «γραμμή στήριξης»

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”53052″ img_size=”full”][vc_column_text]Ο Γιάννης Στουρνάρας δεν μιλά και δεν… χτυπά ποτέ τυχαία. Και η χθεσινή, η τρίτη κατά σειρά παρέμβασή του υπέρ της πιστοληπτικής γραμμής στήριξης και κόντρα στον κυβερνητικό σχεδιασμό για «αυτοδύναμη έξοδο» από το Μνημόνιο, συνιστά ουσιαστικά και την προαναγγελία του επόμενου μπρα ντε φερ μεταξύ κεντρικού τραπεζίτη και Μαξίμου.

Για το πώς θα εξελιχθεί αυτό το μπρα ντε φερ έχει την δική του αξία το γεγονός πως η κλιμάκωση των παρεμβάσεων Στουρνάρα έρχεται σε μια συγκυρία με ιδιαίτερη πολιτική σημειολογία: Ακριβώς στην αφετηρία της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς για την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση, μόλις δύο εβδομάδες πριν ανοίξει και επισήμως στο Eurogroup η συζήτηση για το χρέος και το μοντέλο επιστροφής της χώρας στις αγορές, αλλά και στην κορύφωση της θύελλας για το σκάνδαλο Novartis όπου ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος φέρεται – με βάση τουλάχιστον την δικογραφία – ως ένα από τα δέκα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα.

Το «δόγμα» του τραπεζίτη

Κατά την πλευρά του κεντρικού τραπεζίτη, οι εν λόγω παράγοντες δεν συνδέονται και δεν εμπλέκονται. Ο ίδιος επικαλείται τον θεσμικό του ρόλο και την ανεξαρτησία της Τράπεζας της Ελλάδος, διαμηνύει μέσω κύκλων του ότι «θα συνεχίσει να μιλάει» όποτε κρίνει ότι το επιβάλει ακριβώς αυτός ο ρόλος του, και προβάλει συμπαγή τεχνοκρατικά επιχειρήματα υπέρ της πιστοληπτικής γραμμής στήριξης. Τα βασικά εξ αυτών είναι πως η «γραμμή στήριξης» από τους δανειστές αίρει τους κινδύνους της αβεβαιότητας για την ελληνική οικονομία, παρέχει χαμηλότερο κόστος δανεισμού σε σχέση με τα υψηλά επιτόκια των αγορών και διασφαλίζει την διατήρηση του waiver – δηλαδή, την δυνατότητα των ελληνικών τραπεζών να έχουν πρόσβαση στον φθηνό δανεισμό της ΕΚΤ.

Οι θέσεις αυτές Στουρνάρα συναντώνται, σε μεγάλο βαθμό, με τις επιφυλάξεις του επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι για τις δυνατότητες της Ελλάδας να βγει στις αγορές στηριζόμενη μόνον στο «μαξιλάρι ασφαλείας» (cash buffer), αλλά και με εκείνες των «σκληρών» του ΔΝΤ που επιμένουν να θεωρούν υπεραισιόδοξες τις προβλέψεις της Κομισιόν για την ανάπτυξη. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή την εβδομάδα το Spiegel έγραψε πως ο Πολ Τόμσεν φρόντισε να τονίσει στο τελευταίο Eurogroup πως το Ταμείο αναθεωρεί υψηλότερα τις προοπτικές ανάπτυξης για όλες τις χώρες εκτός από την Ελλάδα.

Η παρέμβαση Κουτεντάκη

Κατά την κυβερνητική πλευρά, αυτά τα επιχειρήματα δεν είναι παρά προφάσεις εν… πολιτικές αμαρτίαις. Τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου αποδομούν το τεχνοκρατικό αφήγημα σύμφωνα με το οποίο η πιστοληπτική γραμμή αίρει τους κινδύνους την αβεβαιότητας και υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο – πως το «κλειδί» για την επιτυχή έξοδο είναι η ψήφος εμπιστοσύνης στις, τεκμηριωμένες, δυνατότητες και προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Η  σπάνια παρέμβαση και διαφοροποίηση έναντι του Γιάννη Στουρνάρα από τον γενικό γραμματέα Δημοσιονομικής Πολιτικής Φραγκίσκο Κουτεντάκη είναι ενδειτικική: «Εν όψει της εξόδου», είπε, «της Ελλάδας από το πρόγραμμα, η στρατηγική στόχευση όλων των καλοπροαίρετων πλευρών είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Ελληνική οικονομία και η διαμόρφωση θετικών προσδοκιών ώστε να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση.

Τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και οι θεσμοί έχουν συμφωνήσει σε επίπεδο Eurogroup ότι η διαδικασία εξόδου θα υποστηριχθεί από τη συσσώρευση ταμειακών διαθεσίμων (cash buffer), μια πρακτική που εφαρμόστηκε με επιτυχία και σε άλλες χώρες κατά την έξοδό τους από παρόμοια προγράμματα». Και κατέληξε – στέλνοντας εύγλωττο πολιτικό μήνυμα – πως η προσπάθεια ομαλής εξόδου δυσχεραίνει σημαντικά όταν η Κεντρική Τράπεζα της χώρας αμφισβητεί την επάρκεια της συμφωνημένης διαδικασίας και επαναφέρει το αίτημα για «προληπτικό πρόγραμμα στήριξης».

Η πολιτική υπονόμευση

Πίσω από αυτή την, δημόσια και κλιμακούμενη πλέον, αντιπαράθεση κρύβεται η πεποίθηση της κυβερνητικής πλευράς ότι ο Γιάννης Στουρνάρας υπονομεύει ευθέως και απροκάλυπτα το εγχείρημα της «αυτοδύναμης εξόδου» και, δη, με σαφή πολιτικά κίνητρα. Επ’ αυτού, κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν δύο παραμέτρους: Η πρώτη είναι πως μια ενδεχόμενη πιστοληπτική γραμμή συνεπάγεται, ντε φάκτο, νέες δεσμεύσεις και παράταση της αυστηρής εποπτείας – ήτοι, ένα νέο μίνι μνημόνιο. Το δεύτερο είναι πως, παρά την σταδιακή αλλαγή κλίματος στην Ευρώπη, υπάρχουν ακόμη εκείνα τα συστήματα που δεν βλέπουν με καλό μάτι μια «ανεξαρτητοποίηση» της Ελλάδας από τους δανειστές και για λόγους πολιτικών συσχετισμών στην ευρωζώνη.

Ως εκ τούτων οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι ο κεντρικός τραπεζίτης συντάσσεται και ενθαρρύνει αυτά τα συστήματα, προσβλέποντας στην πολιτική ζημιά που θα κάνει στην κυβέρνηση μια πιστοληπτική γραμμή, καθώς στην πράξη θα καταρρίψει το αφήγημά της για «τέλος των Μνημονίων». Οι πλέον… καχύποπτοι θεωρούν ότι αυτή η πολιτική υπονόμευση έχει και προσωπική αφετηρία, όχι άσχετα με το θέμα της Novartis. Είτε αυτό ισχύει, είτε όχι, το βέβαιο είναι πως πρόκειται για μια μάχη που δεν θα λήξει άμεσα και η έκβασή της δεν είναι δεδομένη…[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]