Οχυρωματική Αρχιτεκτονική τα τείχη της Κωνσταντινούπολης

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”28424″ img_size=”full”][vc_column_text]Άρθρο του Αχιλλέα Κ. Αναστασίου, Διπλωματούχου Πολιτικού Μηχανικού

Όπως , γνωρίζουμε ένα από τα ισχυρότερα Αμυντικά Πλεονεκτήματα που είχε η Κωνσταντινούπολη ως Πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας για πάνω από Χίλια Χρόνια ήταν τα Απόρθητα Τείχη της. Τα τείχη της Κωνσταντινούπολης δεν περιορίζονταν σε ένα ψηλό Πέτρινο Τείχισμα με Πολεμίστρες, αλλά αντιθέτως ήταν ένα σύνολο Οχυρωματικών Έργων που είχαν γίνει από διάφορους Αυτοκράτορες με πολλές τροποποιήσεις , επιδιορθώσεις  και  συμπληρώσεις.

Το βασικό τείχος δημιουργήθηκε από τον Θεοδόσιο τον μικρό (408-450.μχ) και περιέκλειε μια περιοχή της πρωτεύουσας ίση με 14 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι εργασίες  τότε είχαν γίνει με την συνδρομή όλων των κατοίκων της πόλης και το αποτέλεσμα των προσπαθειών τους έμεινε απόρθητο για 10 Αιώνες!!!

Τα {Θεοφύλακτα } τείχη της Κωνσταντινούπολης ήταν ένα σύνθετο οχυρωματικό έργο με 2 κλιμακούμενους βασικούς δακτυλίους , το μικρό τείχος και το μέγα τείχος τους οποίους συμπλήρωναν τάφροι και συμπληρωματικά εμπόδια. Στην Αρχαιότητα υπήρχε μια εφυής σύλληψη στην λειτουργία των Οχυρωματικών Έργων οι Ομόκεντροι Κύκλοι Άμυνας, είχε να κάνει με τα διάφορα τμήματα άμυνας που είχαν δημιουργηθεί  ώστε να είναι απόρθητα.

Σύμφωνα με την θεωρία αυτή προκειμένου κάποιος να μπορέσει να το καταλάβει, θα έπρεπε να περάσει μια σειρά από διαδοχικά εμπόδια . Αυτό πετυχένεται με τους Ομόκεντρους Κύκλους Άμυνας , δηλαδή δημιουργώντας   κύκλους  με το ίδιο κέντρο και διαφορετική ακτίνα. Συνήθως ένα εξωτερικό τοίχο, στην συνέχεια μια τάφρο , έναν εσωτερικό τείχο και στην συνέχεια κάποιο πύργο.

Το Μεγάλο Τείχος είχε πάχος 5 μέτρα και ύψος 12  μέτρα  ενώ  κάθε 60 μέτρα υπήρχαν τετράγωνοι η οκτάγωνοι πύργοι. Συνολικά οι Πύργοι που  υπήρχαν στο {Μέγα Τείχος} ήταν 96 , ενίσχυαν την άμυνα του τείχους , ενώ επέτρεπαν την πλαγιοκόπηση των επιτιθέμενων . Επίσης τους Πύργους αυτούς  υπήρχαν πλατφόρμες απ΄οπου οι αμυνόμενοι πετάγανε πέτρες.

Το {Μικρό Τείχος } λειτουργούσε ως προτείχισμα , ένα πρώτο σημαντικό εμπόδιο για τον επιτιθέμενο , είχε ύψος μόλις 4 μέτρα ενώ και οι πύργοι του ήταν σημαντικά μικρότεροι από αυτούς  του κυρίου τείχους . Την βασική οχύρωση συμπλήρωνε μια τάφρος πλάτους 18 και βάθους 8 μέτρων. Η τάφρος αυτή κατασκευάστηκε το 1000 μ.χ  ήταν χωρισμένη σε τμήματα ώστε αυτά να να πλημμυρίζουν με νερό και αυτόνομα.

Τα τοιχώματα της τάφρου ήταν χτισμένα , ενώ στο εσωτερικό χείλος της είχε ένα ακόμη μικρό τείχισμα στο ύψος ενός άνδρα.  Η τάφρος στα Οχυρωματικά Έργα δεν δημιουργείται τόσο για να αποτρέπει την εισβολή κάποιων στην πόλη αλλά για να μην μπορούν οι επίδοξοι εισβολείς να σκάψουν τούνελ και να βρεθούν μέσα στην πόλη καθώς το νερό θα τους χαλούσε τα σχέδια. Δηλαδή αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα ροής του νερού. Όταν έχουμε μια γεωκατασκευή που συγκρατεί νερό (αν είναι διαπερατή) του επιτρέπει να ρέει μέσα από αυτή η κάτω από αυτή νερό.

Σε τέτοιες  περιπτώσεις (σήμερα) πρέπει να ληφθούν μέτρα για να μειωθούν αυτές οι ροές μέσω του φράγματος όπως με έναν κεντρικό πυρήνα από άργιλο και κάτω από αυτό με πέτασμα τσιμεντενέσεων . Γιαυτό τον λόγο όταν έχουμε εργασίες σε έδαφος σήμερα , ειδικά σε εκσκαφές που διαταράσσουν την ισορροπία και μεταβάλλεται ο τρόπος ροής του νερού , χρειάζεται απαραιτήτως Γεωτεχνικός Μηχανικός για να υποδείξει που θα παρουσιαστεί πρόβλημα και να εξασφαλίσει την διατήρηση της ευστάθειας των εργασιών.

Το υλικό των Τειχών ήταν 5 λωρίδες από κεραμικές πλίνθους , γεγονός που σφράγιζε το οχυρό με την επιρροή της Ρωμαικής Αρχιτεκτονικής . Ουσιαστικά τα θεοφύλακτα τείχη της Κωνσταντινούπολης αποτελούσαν ένα επιβλητικό θέαμα και στην εποχή τους προκαλούσαν δέος σε οποιοδήποτε επιτιθέμενο.

Έμειναν απόρθητα για πάνω από 1000 χρόνια αφού άντεξαν επιθέσεις από πολλούς κατακτητές , έχοντας πολύ μικρή φρουρά ,καθιστούσαν την Κωνσταντινούπολη την ασφαλέστερη πόλη στην Ανατολή και ουσιαστικά στερέωναν το κύρος και την πολιτική εξουσία  του εκάστοτε βυζαντινού Αυτοκράτορα . Για τα τείχη αυτά ένας Γερμανός Μηχανικός που συμμετείχε σε εργασίες Αναστήλωσης τους είχε πει ότι αποτελούν [στρατιωτικό δόγμα αποτυπωμένο στην πέτρα].

Συνοπτικό Βιογραφικό

Ο Αχιλλέας Κ. Αναστασίου είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός –Τεχνικός Σύμβουλος και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Τεχνικού Γραφείου Μελετών Κατασκευών (Ετος  Ιδρυσης 1977 από τον Κωνσταντίνο Αναστασίου ,Αρχιτεκτονα  Μηχανικό και Ομότιμο Μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας) , Δομική Μηχανική.

Εχει πραγματοποιήσει Μεταπτυχιακές Σπουδές και έχει αποκτήσει με Αριστα 2 Μεταπτυχιακά Διπλώματα (Corso di Perfezionamento Post Laurea ), στην Τεχνική Σεισμολογία  και στις Αντισεισμικές Κατασκευές από την Πανεπιστημιακή Σχολή Μετεκπαίδευσης Πολιτικών Μηχανικών : School Master F.lli Pesenti  Politecnico di Milano , υπό την καθοδήγηση της Καθηγήτριας Prof.ssa Paola Ronca. Επίσης έχει παρακολουθήσει  περισσότερο από 50 Επιστημονικά Σεμινάρια και Ημερίδες , σε Θέματα Στατικής ,Εδαφομηχανικής και Θεμελιώσεων και Δομικής Νομοθεσίας. Επιπροσθέτως κατέχει Πτυχίο στο Project Management  and Risc Management  Εργων . Είναι Μέλος , του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας , Ιδρυτικό Μέλος  του Συλλόγου Ελεύθερων Επαγγελματιών και Συνταξιούχων Μηχανικών Ηλείας,Μέλος  Απόφοιτων Ιταλικών Πανεπιστημίων, Μέλος του Πανελληνίου Ελληνοιταλικού Συλλόγου Αποφοίτων Ιταλικών πανεπιστημίων και του Μορφωτικού  Ινστιτούτου Αθηνών.

Το Τεχνικό Γραφείο Μελετών Κατασκευών ΔΟΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ  (www.domikimichaniki.gr) παρέχει Υψηλού Επιπέδου Υπηρεσίες στους Τομείς της Αρχιτεκτονικής Μελέτης και της Κατασκευής . Συγκεκριμένα εξειδικεύεται στις Στατικές Μελέτες  χρησιμοποιώντας τα πλέον Σύγχρονα Προγράμματα Αντισεισμικής Ανάλυσης.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]