Να προστατευτεί η άγρια πανίδα του δάσους της Κάπελης
Πρόταση του Συλλόγου Ωλονός να δημιουργηθεί ένας φορέας – παρατηρητήριο τροχαίων ατυχημάτων και παράνομων θηρευτών
Από τον Ηλία Τουτούνη
Σε ισχύ η πρόταση για καταφύγιο για τον σκίουρο στην Κάπελη
Η σπάνια και εξαιρετική ποικιλομορφία του ανάγλυφου τη χώρα μας, ο πλούτος της χλωρίδας και η ιδιόμορφη γεωγραφική της θέση της, εντός της Μεσογείου θάλασσας, είναι οι ιδανικοί παράγοντες, που με τον δικό τους τρόπο εναρμονίζονται, διαμορφώνουν και συμβάλλουν στο οικοσύστημα και στην πλούσια βιοποικιλότητα της πανίδας μας.
Στην Ελλάδα τον 4ο αιώνα π.Χ. για πρώτη φορά έγινε μια αναλυτική περιγραφή της πανίδας στη χώρα μας, από τον Αριστοτέλη στο βιβλίο του «Περί τα ζώα Ιστορίαι», όπου περιγράφονται περί τα 600 είδη. Σήμερα στη χώρα μας σήμερα ζουν 116 είδη θηλαστικών, από τα 147 είδη της Ευρώπης και 407 είδη πτηνών, από τα 450 του ευρωπαϊκού συμπλέγματος. Επίσης στη χώρα μας, ζουν ακόμη 16 είδη αμφιβίων και 58 είδη ερπετών. Στην πλούσια ανεξάντλητη πανίδα της Κάπελης, κατά την αρχαιότητα και μέχρι και την δεκαετία του 1970 , διαβιούσαν πάρα πολλά είδη θηλαστικών, ερπετών, εντόμων και αμφιβίων ζώων. Όμως το κυνήγι , οι πυρκαγιές, οι ασθένειες και πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν περιορίσει σημαντικά τον πληθυσμό πολλών ειδών και έχουν υποβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό την πανίδα της Κάπελης. Ο αριθμός γνωστών ειδών, που εξολοθρεύτηκαν ολοκληρωτικά από την απελευθέρωση και συγκρότηση του ελληνικού κράτους το 1821 μέχρι σήμερα, είναι περιορισμένος. Η βιοποικιλότητα της, είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων. Οι εκάστοτε ιστορικές αναφορές, μας δίδουν μια εικόνα για την πλούσια πανίδα της.
Στο τότε απέραντο δάσος της, υπήρχαν περισσότερα είδη πανίδας, ενώ αρκετά απ’ αυτά συμπληρώνουν την άγρια πανίδα της μέχρι σήμερα. Αυτά τα ζώα έχουν καταχωρισθεί σε πέντε κατηγορίες, δηλαδή θηλαστικά, πτηνά, ερπετά, έντομα και ζώα του νερού.
Η πανίδα του δρυοδάσους της Κάπελης είναι εξαιρετική αλλά όχι και μοναδική. Ο αριθμός των ενδημικών ειδών, δεν είναι τόσο μεγάλος όπως στα φυτά, και αυτό ισχύει, κατά μείζονα λόγο, για τις ανώτερες κατηγορίες ταξινόμησης. Έτσι ακόμα πολλά είδη έχουν εξαφανισθεί, από την πανίδα της Κάπελης ή κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όμως είναι δυνατό να αναβιώσουν, με εισαγωγή ατόμων από άλλες περιοχές, εφόσον βέβαια δεν πρόκειται για είδη ενδημικά.
Μεγάλο πρόβλημα ο θάνατος ζώων στο δρόμο από τροχαία
Η υποβάθμιση και η συρρίκνωση της Κάπελης, από την ανεξέλεγκτη επέμβαση του ανθρώπου, όπως πυρκαγιές, εκχερσώσεις (όργωμα και φρεζάρισμα με γεωργικούς ελκυστήρες), υλοτομία, φυτοφάρμακα, δολώματα, δηλητήρια, τροχαία ατυχήματα, μολυσματικές και θανατηφόρες ασθένειες, παγίδες, επικήρυξη διαφόρων ζώων και πτηνών, που κατά καιρούς κρίθηκαν επιζήμια στην γεωργία και κτηνοτροφία και ή θήρα γενικά, οδήγησαν και οδηγούν, πολύ γρήγορα τους πληθυσμούς της πανίδας της, σε κατακόρυφη μείωση, πέρα από τ’ ανεκτά όρια αναγέννησής της. Οι κίνδυνοι που απειλούν την πανίδα της Κάπελης, νομίζω ότι έχουν τις ίδιες ομοιότητες, μ’ εκείνους που επηρεάζουν την πανίδα των υπόλοιπων δασών της χώρας μας.
Ένα άλλο μεγάλο και άλυτο πρόβλημα είναι ότι καθημερινά σ’ όλο τον κόσμο σημειώνονται χιλιάδες θάνατοι ζώων από τροχοφόρα οχήματα, με θύματα ήμερα και άγρια ζώα της ελληνικής πανίδας, από τα οποία πολύ ελάχιστα καταγράφονται και δημοσιοποιούνται ενώ μάλιστα αποτελούν σημαντική αιτία θνησιμότητας για κάποια είδη, σοβαρή απειλή για την επιβίωση άλλων, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν και σοβαρότατο κίνδυνο για την ασφάλεια των οδηγών.
Ο σύλλογος Ωλονός ευαισθητοποιημένος από τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η πανίδα του τόπου μας, ασχολείται και ενδιαφέρεται για τη προστασία της χερσαίας άγριας πανίδας. Ως σύλλογος προστασίας της φύσης, ενδιαφερόμαστε πρωτίστως να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά των (άγριων) ζώων και πως αυτή σχετίζεται με συνεχή θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα.
Για αυτό τον λόγο προτείνουμε να δημιουργηθεί ένας φορέας, που να λειτουργεί σαν Περιφερειακό Παρατηρητήριο Τροχαίων Ατυχημάτων και παράνομων θηρευτών της άγριας πανίδας και να συνεργασθεί με ειδικούς επιστήμονες, ώστε να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία και να εκπονήσει δράσεις και προγράμματα για την ασφαλή προστασία και προφύλαξη της άγριας πανίδας.
Η πολιτεία τελευταία άρχισε να λαμβάνει μέτρα για την προστασία της πανίδας της περιοχής και πριν ένα χρόνο περίπου ίδρυσε μόνιμο καταφύγιο άγριας ζωής αποτελούμενο από μια έκταση περίπου από 22.000 στρεμμάτων περιοχής Φολόης και Λαμπείας, που δημοσιεύθηκε και στην Εφημερίδα της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Καταφύγιο για το σκίουρο
Ο σύλλογος Ωλονός, με επιστολή του τότε, χαιρέτισε και συνεχάρη για αυτήν την απόφαση της Κυβέρνησης. Ακόμη ο σύλλογος μας, στη δημόσια διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα με θέμα την ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ του ΔΡΥΟΔΑΣΟΥΣ ΦΟΛΟΗΣ, με αφορμή την ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ, πρότεινε να δημιουργηθεί καταφύγιο στην Κάπελη, για τον Σκίουρο (Sciurus) ή βερβερίτσα , που είναι το κοινό όνομα μικρού θηλαστικού της οικογένειας Σκιουρίδες. Το δρυοδάσος πριν από λίγα χρόνια φιλοξενούσε έναν τεράστιο αριθμό σκίουρων και αποτελούσε μια πολύτιμη φυσική κληρονομιά που ανήκε στον τόπο μας. Η πρότασή μας, είναι το δρυοδάσος, να χαρακτηρισθεί καταφύγιο προστασίας άγριας πανίδας, δηλαδή βιότοπος, με την εκπόνηση κατάλληλων μελετών όσον αφορά την προστασία, διαβίωση και αναπαραγωγή του Σκίουρου (Sciurus) ή βερβερίτσα, ενός φιλικού που απειλείται με εξαφάνιση και πρέπει με την παρουσία του να συμβάλλει στο οικοσύστημα, και να κοσμεί το υπέροχο δάσος μας. Και τέλος θα μπορούσε να δημιουργηθεί χώρος επιστημονικών ερευνών, για τον Σκίουρο, ο οποίος προτείνουμε να είναι ανοικτός επισκέψιμος χώρος για ερευνητές επιστήμονες, βιολόγους, σχολεία, συλλόγους, φορείς κ.λπ.
