Την 01/09/2017 εστάλη ηλεκτρονικά μια επιστολή με τίτλο Κομποστ, ένα αθώο εδαφοβελτιωτικό ή μια ωρολογιακή βόμβα στο πιάτο μας;  σε ειδικευμένα εργαστήρια σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.

Στην επιστολή αυτή ζητείτο η συνδρομή ειδικών ώστε να πέσει φως στο θέμα της ιλύος ή λυματολάσπης, το υπόλειμμα του βιολογικού καθαρισμού, κατά πόσο είναι ασφαλές για χρήση στα καλλιεργούμενα εδάφη.

Δέκα μήνες μετά δεν έχει απαντήσει κανείς.

Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει έντονη φημολογία άλλα και δημοσιεύσεις για λυματολάσπες που πάνε κατ ευθείαν σε καλλιεργούμενα χωράφια ή πάνε πρώτα σε δημιουργία κομποστ και μετά σε καλλιεργούμενα χωράφια.

Σύμφωνα με την δημοσίευση του Εργαστηρίου Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ και του διευθυντή του, οι φαρμακευτικές και χημικέςουσίες που καταλήγουν στους βιολογικούς καθαρισμούς είναι προφανώς εκατοντάδες ή και χιλιάδεςκαι ένα μεγάλο μέρος από αυτές πηγαίνει αυτούσιοστην λυματολάσπη, σε αυτό δηλαδή που μένει μετά τον βιολογικό καθαρισμό.

Παθογόνα μικρόβια, αντιβιοτικά, αντικαρκινικές ουσίες, φαρμακευτικές και παραφαρμακευτικές ουσίες, φυτοφάρμακα, περίεργες χημικές ουσίες, ενδεχομένως ραδιενεργές ουσίες, βαρέα μέταλλα, φορμαλδεΰδη και χιλιάδες χημικές ουσίες που διοχετεύονται στο περιβάλλον όπως τα επιφανειοδραστικά (κοινώς απορρυπαντικά).Καιτι άλλο;;; και πόσα από αυτά περνούν στην λυματολάσπη;;;

Και αν κάποιος συλλέξει την λυματολάσπη και την αποθέσει απ ευθείας σε καλλιεργούμενα χωράφια ή την εναποθέσει πρώτα σε σωρούς κομποστοποίησης και μετά από την διαδικασία της κομποστοποίησης εναποθέσει το προκύπτον υλικό σε χωράφια, τι ακριβώς προστίθεται στα χωράφια από χημικά, βαρέα μέταλλα, φαρμακευτικές ουσίες και κάθε είδους ρυπαντές;

Και τα φυτά τι απορροφούν από όλα αυτά;;;

Έχουνδιενεργηθείμελέτες και έρευνες;;;

Και στο πιάτο μας τι φτάνει τελικά;;;

Και στο περιβάλλον;;;

Η ζημιά που δύναται να προκαλέσουν όλα τα παραπάνω χημικάστο περιβάλλον και τους ανθρώπους είναι αντιληπτό πως μπορεί να είναι έως εξαιρετικά σοβαρή και επικίνδυνη. Έως του να απειλείται ευθέως η ίδια η ζωή.

Και βεβαίως η επικινδυνότητα δεν περιορίζεται στην υγεία και μόνο. Αν οι υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε οποιαδήποτεχώραανά τον κόσμο ανιχνεύσουν κάτι επικίνδυνο τότε το μέλλον διαγράφεται μελανό για μια συγκεκριμένη καλλιέργεια ή περιοχή.

Από την μέχρισήμεραερεύνα μου αντιλαμβάνομαι ότι η πολιτεία δεν έχει θεσμοθέτηση συγκεκριμένη πολιτική απέναντι στο φαινόμενο. Γι αυτό και θα πρότεινα:

1. Η πολιτεία θα πρέπει να πραγματοποιεί τακτικές δειγματοληψίες στους τόπους παράγωγης λυματολάσπης και να στέλνει τα δείγματα στο Γενικό Χημείο του κράτους και τον Δημόκριτο (αλλά και κάθε κατάλληλα εξοπλισμένο εργαστήριο) ώστε να γίνονται αναλύσεις για όλες τις παραπάνω επικίνδυνες χημικές ουσίες και τα ραδιενεργά.

2. Κάθε βιολογικός καθαρισμός στην Ελλάδα με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας μιας παρτίδας αστικών λυμάτων να στέλνει δείγματα για αναλύσεις σε ενδεδειγμένα εργαστήρια.

3. Κάθε βιολογικός καθαρισμός στην Ελλάδα να παρέχει αναλυτικά στοιχεία για το τι κάνει την λυματολάσπη που απομένει μετά την επεξεργασία των υγρών αστικών αποβλήτων.

4. Η πολιτεία θα πρέπει να πραγματοποιεί τακτικές δειγματοληψίες στους τόπους παράγωγης κομποστ και να στέλνει τα δείγματα στο Γενικό Χημείο του κράτους και τον Δημόκριτο ώστε να γίνονται αναλύσεις για όλες τις παραπάνω επικίνδυνες χημικές ουσίες.

5. Κάθε μονάδα παραγωγής κομποστ στην Ελλάδα να στέλνει δείγματα για αναλύσεις για κάθε νέα παρτίδα κομποστ που ρίχνει στην αγορά.

6. Οι παραγωγοί φρούτων και λαχανικών θα πρέπει να ζητούν από τους βιολογικούς καθαρισμούς κα τους παρασκευαστές κομποστ πλήρη ανάλυση από εγκεκριμένο εργαστήριο όπου να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα βαρέα μέταλλα εφόσον πρόκειται να χρησιμοποιήσουν την λυματολάσπη του βιολογικού καθαρισμού ή το κομποστ ενός παραγώγου κομποστ.

Σαν Επίλογος

Η λυματολάσπημπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κατασκευές που ελάχιστοκίνδυνοεγκυμονούν για την ανθρώπινηυγεία όπως δομικάυλικά, δρόμοι κλπ.

Από τα μέχριτώρααποτελέσματαφαίνεται ότι η χρήση της στα καλλιεργούμεναεδώδιμαφυτά θα είχεμάλλονσοβαρέςσυνέπειες στην ανθρώπινηυγεία.

Τα κομποστ, τόσο σε στερεήόσο και υγρήμορφή, θα πρέπει να ελέγχονταιτακτικά για το περιεχόμενο τους σε διαπιστευμέναεργαστήρια.

Με εκτίμηση

Δρ Φάνης Α. Τσαπικούνης

Πτυχιούχος Τμήματος Γεωπονίας ΑΠΘ

Διδάκτωρ Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστήμιου Πατρών

Αγίου Νικόλαου 48, 270 52, Βάρδα

τηλ 697 33 86615

agrognosi14@gmail.com