Η νέα δομή του ΕΠΑΛ και το νέο Λύκειο

Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης του υφ. Παιδείας Δημήτρη Μπαξεβανάκη στο alfavita.g

Απαντήσεις και για την αυτοαξιολόγηση και τους διορισμούς

Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης για όλα τα σημαντικά θέματα της εκπαίδευσης, έδωσε ο Ηλείος υφυπουργός Παιδείας Δημήτρης Μπαξεβανάκης στον Χρήστο Κάτσικα για το alfavita.gr  Μέρος της συνέντευξης αναδημοσιεύει σήμερα η Πρωινή.

ΕΡ Δεν έχει περάσει  πολύς καιρός από τότε που ως στέλεχος του συνδικαλιστικού κινήματος αγωνιζόσαστε για δωδεκάχρονη δημόσια και δωρεάν υποχρεωτική εκπαίδευση για αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, για μείωση των μαθητών ανά τμήμα, για μόνιμους διορισμούς. Σήμερα από τη θέση σας ως Υφυπουργός Παιδείας πώς βλέπετε να υλοποιούνται οι παραπάνω διεκδικήσεις;

 Αυτά για τα οποία αγωνιζόμουν ως στέλεχος του συνδικαλιστικού κινήματος είναι τα ίδια για τα οποία, από άλλη θέση αγωνιζόμαστε και σήμερα.

 Ήδη σχεδιάζουμε την επέκταση της 9χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ώστε σταδιακά να καλύψει και τη λυκειακή βαθμίδα και να γίνει έτσι 12χρονη ή 14χρονη μαζί με τα 2 χρόνια υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής. Η πτωτική τάση στην κρατική χρηματοδότηση της δημόσιας εκπαίδευσης ήδη ανακόπηκε. Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης με μείωση των κοινωνικών δαπανών (και της εκπαίδευσης συμπεριλαμβανομένης) ήταν επιλογή των προηγούμενων κυβερνήσεων, που ευθύνονται για την κρίση, αλλά όχι δική μας. Εμείς, παρά τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, πετύχαμε ώστε ο προϋπολογισμός του 2017 να προβλέπει αύξηση της σχετικής δαπάνης κατά 5.3% ή κατά 257 εκατ. ευρώ. Και είναι 691 εκ. € περισσότερα, αν συγκρίνουμε με τις δαπάνες που προέβλεπε το μεσοπρόσθεσμο που είχαν ψηφίσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις για το 2017. Το τριετές σχέδιό μας για την Παιδεία προβλέπει πολλές χιλιάδες μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών, ώστε να σταματήσει επιτέλους το πολύχρονο καθεστώς της αδιοριστίας. Πιστεύω, ότι κατόπιν συνεννόησης με το οικονομικό επιτελείο, θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε το επόμενο διάστημα, συγκεκριμένους αριθμούς διορισμών μόνιμων εκπαιδευτικών. Όσο για την αναγκαία μείωση του αριθμού των  μαθητών ανά  τμήμα, η οικονομική κατάσταση της χώρας,  που όλοι οι πολίτες γνωρίζουν, δεν επιτρέπει προς το παρόν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

ΕΡ  Σύμφωνα με όσα έχετε ανακοινώσει το ΙΕΠ θα φέρει πρόταση για το νέο Λύκειο και το σύστημα πρόσβασης, η οποία θα συζητηθεί στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Ποια ακριβώς διαδικασία θα υπάρξει μέχρι η πρόταση να γίνει νομοσχέδιο και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα;

 Η πρόταση του ΙΕΠ, της οποίας η συζήτηση ξεκινά στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, εστιάζει στην ανάγκη να αναβαθμιστεί το Λύκειο. Είναι κοινή διαπίστωση ότι η σημερινή κατάσταση αυτής της εκπαιδευτικής βαθμίδας δεν μπορεί να συνεχιστεί. Το Λύκειο έχει στην ουσία ακυρωθεί και οφείλουμε να το ‘ανακτήσουμε’. Αυτή η προσπάθεια για να είναι αποτελεσματική πρέπει να γίνει χωρίς βιασύνη, μελετημένα και σταθερά. Και βέβαια απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις. Οι συζητήσεις στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων είναι μια καλή ευκαιρία για όλους να καταθέσουν τις προτάσεις τους, όσοι βέβαια έχουν προτάσεις. Στόχος είναι να μπορέσουμε τους επόμενους μήνες να καταλήξουμε σε μια συναινετική πρόταση, που θα πάρει στη συνέχεια τη μορφή νομοσχεδίου. Υπογραμμίζουμε με έμφαση ότι οι όποιες αλλαγές αποφασιστούν, θα υλοποιηθούν σε βάθος χρόνου και χωρίς αιφνιδιασμούς.

ΕΡ  Η πρόταση για το νέο Λύκειο έχει κάποια διαφοροποίηση ουσίας από την έκθεση του Εθνικού διαλόγου (έκθεση Λιάκου) εκτός από το 4-2 που μένει 3-3;

 Η συγκεκριμένη πρόταση από την «έκθεση Λιάκου» δεν έχει υιοθετηθεί από την κυβέρνηση. Η συζήτηση τώρα γίνεται με βάση την πρόταση του ΙΕΠ, που προφανώς είναι διαφορετική. Είναι σαφές πως σε κάθε περίπτωση μιλάμε για τριετές λύκειο. Αυτό που πρέπει να είναι σε όλους σαφές είναι ότι η συζήτηση μόλις ξεκίνησε. Θα είναι χρήσιμο, όσοι θέλουν να συμβάλουν στη συζήτηση αυτή, να καταθέσουν, εκτός από τους συνήθεις αφορισμούς και τις προτάσεις τους.

ΕΡ  Ποιο θα είναι το Επαγγελματικό Λύκειο που θα βρουν οι μαθητές την επόμενη σχολική χρονιά; Τι αλλαγές θα υπάρχουν σε σχέση με φέτος;

Η νέα δομή του ΕΠΑΛ άρχισε να υλοποιείται την τρέχουσα σχολική χρονιά. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η ενοποίηση των γνωστικών αντικειμένων, η αποφυγή της πρόωρης εξειδίκευσης και η μετατόπιση των επιλογών των μαθητών για την επαγγελματική τους προοπτική σε πιο ώριμη ηλικία. Η Α΄ τάξη είναι κοινή για όλους τους μαθητές/ τριες, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να διερευνήσουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους επιλογές με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους: Με τα 8 διαφορετικά τεχνολογικά μαθήματα επιλογής που αντιστοιχούν σε διαφορετικούς τομείς σπουδών, με την ποικιλία δραστηριοτήτων και προγραμμάτων που θα αναπτύσσουν και με τη δική τους συμμετοχή στη Ζώνη Σχολικών Δραστηριοτήτων με την Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία και με το μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Έτσι, στη Β’ τάξη επιλέγουν έναν από τους εννέα τομείς επαγγελματικών σπουδών, όπου διδάσκονται μαθήματα γενικής παιδείας καθώς και τεχνολογικά μαθήματα, θεωρητικά και εργαστηριακά. Έχοντας αποκτήσει αυτά τα εφόδια, μπορούν στη Γ΄ τάξη, σε πιο ώριμη δηλαδή ηλικία, να επιλέξουν από τις διαθέσιμες ειδικότητες του τομέα τους (36 συνολικά), εκείνη που αντιστοιχεί καλύτερα στα ενδιαφέροντά τους. Η εισαγωγή του μεταλυκειακού έτους- τάξης Μαθητείας αποτελεί μια φιλόδοξη πρόταση για την ομαλή και ασφαλή επαφή των αποφοίτων της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Το μεταλυκειακό έτος είναι προαιρετικό και απευθύνεται σε ενήλικους άνω των 18 ετών, προβλέπει αμοιβή ίση με το 75% του νόμιμου κατώτερου μισθού και πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, προβλέπεται απασχόληση στο χώρος της επιχείρησης για 4 ημέρες την εβδομάδα υπό την επίβλεψη εκπαιδευτικού του ΕΠΑΛ και 1 ημέρα εργαστηριακής άσκησης στο σχολείο. Η ευρύτατη αποδοχή αυτού του νέου θεσμού από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές των ΕΠΑΛ, μας κάνει να πιστεύουμε ότι μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στην ουσιαστική αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης.

ΕΡ Υπάρχει κάποιο γενικότερο σχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση για το ορατό μέλλον;

Στόχος μας είναι η επαγγελματική εκπαίδευση να αποτελέσει ισότιμη επιλογή των μαθητών/ τριών μετά το Γυμνάσιο, να την επιλέγουν δηλ. οι νέοι και οι νέες, όχι από αδυναμία να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις  του Γενικού Λυκείου, αλλά  ελεύθερα, ανάλογα με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους. Μέτρα που συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση είναι η νέα δομή του ΕΠΑΛ, που περιγράψαμε προηγουμένως, καθώς και η εφαρμογή του μεταλυκειακού έτους- τάξης Μαθητείας. Και φυσικά η δυνατότητα που δίνουμε από φέτος στους αποφοίτους των ΕΠΑΛ να εισάγονται μέσω των ειδικών εισαγωγικών εξετάσεων εκτός από τα ΤΕΙ και στα Πανεπιστήμια σε ποσοστό 1% επιπλέον των θέσεων εισακτέων, όπως και στις σχολές της Πυροσβεστικής. Επίσης με νέα νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΠΕΘ θα δοθεί η δυνατότητα εισαγωγής και σε κοινή ομάδα σχολών από όλους τους τομείς, καθώς επίσης θα επαναφέρουμε το ειδικό ποσοστό 1% για τα ΤΕΙ από τα εσπερινά ΕΠΑΛ, που καταργήθηκε με το ν.4186/13.

 Το γενικότερο σχέδιό μας για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση έχει αποτυπωθεί στο στρατηγικό μας σχεδιασμό, που έχει δημοσιοποιηθεί.

ΕΡ Το Υπουργείο επαναφέρει την αυτοαξιολόγηση με την μόνιμη επωδό ότι δε θα είναι τιμωρητική και ότι είναι για το καλό της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών. Ωστόσο οι ίδιες ‘υποσχετικές’ υπήρχαν και επί Υπουργείας κ. Αρβανιτόπουλου όταν προωθούσε με νόμο την αυτοαξιολόγηση. Γιατί με εσάς τα πράγματα θα είναι διαφορετικά και με δεδομένο ότι ‘νεκρανασταίνετε’ η κακόφημη ΑΔΙΔΠΠΕ που είναι το βασικό όχημα της αξιολόγησης;

 Το εκπαιδευτικό κίνημα ποτέ δεν υποστήριξε τις περιθωριακές απόψεις για “καμία αξιολόγηση”. Ο εκπαιδευτικός κόσμος αγωνίστηκε ενάντια στην αξιολόγηση- χειραγώγηση, στην  τιμωρητική αξιολόγηση και είχε δίκιο να είναι καχύποπτος. Με δεδομένο το κύμα διαθεσιμότητας και απόλυσης εκπαιδευτικών το 2013 με πρωτεργάτη τον κ. Μητσοτάκη, καθώς και το όργιο κομματικών και πελατειακών σχέσεων επί των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, είχε δίκιο να μην εμπιστεύεται τις πολιτικές ηγεσίες.

 Με την κυβέρνηση της αριστεράς αυτά τελείωσαν. Καμία διαθεσιμότητα – καμία  απόλυση, καμία τιμωρητική διάθεση, καμία μισθολογική υποβάθμιση. Αντίθετα η κυβέρνησή μας επανέφερε τους εκπαιδευτικούς  που είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα και αποκατέστησε την εργασιακή ηρεμία στα σχολεία, καταργώντας την αυτοδίκαιη αργία και παγώνοντας τις διαδικασίες του ΠΔ 152..

 Καμία ‘αρχή’ δεν είναι εξ’ ορισμού ‘κακόφημη’ ή αξιόπιστη. Επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ η ΑΔΙΠΔΕ προοριζόταν να συντονίσει μια τιμωρητική αξιολόγηση – χειραγώγηση. Σήμερα τέτοιου είδους σχέδια είναι εκτός ατζέντας. Υπενθυμίζω πως έχει ήδη καταργηθεί η σύνδεση της μισθολογικής εξέλιξης των εκπαιδευτικών με την αξιολόγηση. Το υπουργείο παιδείας δεν συζητά για την επαναφορά της ατομικής αξιολόγησης εκπαιδευτικών. Η διαδικασία του προγραμματισμού και της αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου θα έχει μόνο βελτιωτικές επιπτώσεις, βοήθεια και στήριξη στους εκπαιδευτικούς και στις σχολικές μονάδες, για τη βελτίωση του έργου τους, προς όφελος των μαθητών και της δημόσιας εκπαίδευσης.

ΕΡ Και η νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας μίλησε για μόνιμους διορισμούς. Ωστόσο, δύο χρόνια τώρα διορισμούς ακούμε και διορισμούς δε βλέπουμε. Είναι εξασφαλισμένο τελικά ότι το Σεπτέμβριο του 2017 νέοι μόνιμοι εκπαιδευτικοί θα μπουν στις σχολικές τάξεις; Κι αν ναι, έχετε καταλήξει σε νέο σύστημα διορισμών;

 Η αναγκαιότητα για προσλήψεις μονίμων εκπαιδευτικών είναι προφανής, μετά από τόσα χρόνια που, ενώ έχουμε μαζικές συνταξιοδοτήσεις, δεν έχουμε καμία πρόσληψη μονίμου εκπαιδευτικού. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη αυτή και προσπαθούμε, στο ασφυκτικό οικονομικό πλαίσιο που λειτουργούμε, να ανταποκριθούμε. Ενδεικτική της πρόθεσής μας είναι η πρόσληψη των διοριστέων του ΑΣΕΠ του 2008, που έγινε φέτος. Θα μιλήσουμε όμως με ακρίβεια μόνο όταν θα έχουμε εξασφαλίσει έναν ικανοποιητικό αριθμό μονίμων διορισμών. Το σύστημα με το οποίο θα πραγματοποιηθούν, θα καθοριστεί μετά από διάλογο με τους ενδιαφερόμενους και τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες. Σε κάθε περίπτωση έχουμε δεσμευτεί ότι πρέπει να αναγνωριστεί το δικαίωμα των αναπληρωτών που για πολλά χρόνια υπηρετούν τη δημόσια εκπαίδευση. Συγχρόνως οφείλουμε να διασφαλίσουμε και το δικαίωμα των νέων πτυχιούχων, που επί πολλά χρόνια δεν τους έχει δοθεί καμία ευκαιρία πρόσβασης στο δημόσιο σχολείο. Και φυσικά είμαστε υποχρεωμένοι να σεβαστούμε τις δικαστικές αποφάσεις. Τέλος απευθύνουμε έκκληση να μην συνεχιστεί η ιδιότυπη ‘αντιδικία’ ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες νέων επιστημόνων. Δικαίωμα στη δουλειά έχουν όλοι.