Από την Κωνσταντινούπολη στην Αμαλιάδα… 

Εκδήλωση του δήμου Ήλιδας, της Τ.Ο. Δράσης Ρομά και του Ευρωπαϊκού προγράμματος ROMED σήμερα στην Αμαλιάδα για την ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΡΟΜΑ

Την ευκαιρία να γνωρίσουμε τους Ρομά της Αμαλιάδας που ζουν πάνω από μισό αιώνα στον οικισμό Παπακαυκά προερχόμενοι από την Κωνσταντινούπολη μέσα από έναν μακρύ δρόμο προσφυγιάς, θα έχουμε σήμερα στην εκδήλωση που διοργανώνει ο δήμος Ήλιδας για την «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΡΟΜΑ», μαζί με την Τοπική Ομάδα Δράσης Ρομά Αμαλιάδας, του Πανευρωπαϊκού Προγράμματος ROMED.

Η ενδιαφέρουσα αυτή εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Σάββατο 8 Απριλίου 2017 και ώρα 15.30μ.μ., στο «CINE ΣΙΝΕΜΑ» στην Αμαλιάδα. Ψυχή της εκδήλωσης και συντονιστής της, θα είναι ο Νίκος Μπατζαλής.

Ομιλητής της εκδήλωσης θα είναι ο κοινωνιολόγος – υποψήφιος Διδάκτωρ στο Ε.Μ.Π. και Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πρόγραμμα του Συμβουλίου της Ευρώπης κ. Γιάννης Γεωργίου, ο οποίος θα αναφερθεί σε μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας των τσιγγάνων με τίτλο: «ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ».

Οι Ρομά της Αμαλιάδας που είναι απόγονοι των τσιγγάνων που εκδιώχθηκαν από την Κωνσταντινούπολη με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1925 και έφτασαν εδώ από την Πάτρα και την Κ. Αχαγιά την περίοδο του Μεσοπολέμου,  άρχισαν να εγκαθίστανται μόνιμα στην περιοχή, γύρω στα 1960. Στην πορεία των χρόνων που πέρασαν, έφτιαξαν τα σπίτια τους στον συνοικισμό Παπακαυκά, έκαναν οικογένειες, απέκτησαν παιδιά και εγγόνια, μορφώθηκαν οι νεότεροι, έκαναν δικές τους δουλειές και πρόκοψαν. Με την κουλτούρα τους, την μουσική τους, τα ήθη και τα έθιμα τους, επηρέασαν την κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πνευματική ζωή του τόπου.  Για τους Ρομά τσιγγάνους, για την μακρά ιστορία τους στην πορεία των χρόνων, αλλά  και για  τσιγγάνικες ιστορίες αγάπης μέσα από το βιβλίο του Κώστα Χηνά και ακόμα μέσα από βίντεο και φωτογραφίες, θα μας μιλήσουν σήμερα στην Αμαλιάδα οι ομιλητές της εκδήλωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσε ευγενικά ο διαμεσολαβητής των Ρομά και συντονιστής της εκδήλωσης  Νίκος Μπατζαλής, οι τσιγγάνοι που ζουν σήμερα στην Αμαλιάδα είναι ακριβώς… 1239 στον συνοικισμό Παπακαυκά!

Η ιστορία των τσιγγάνων της Πόλης

Πώς και πότε ήρθαν όμως οι Ρομά στην Ελλάδα; Το 1922 με τη ανταλλαγή του πληθυσμού, ένα μεγάλο κομμάτι των τσιγγάνων εκδιώχτηκε από την Κωνσταντινούπολη ως Έλληνες, εξαιτίας της άρνησής του να ασπαστούν το μουσουλμανισμό. Ήταν βλέπετε χριστιανοί τουλάχιστον για 3- 4 γενιές. Όσοι αλλαξοπίστησαν έμειναν στα σπίτια τους. Η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου, έδωσε στους Ρομά, σπίτια στη Θράλη. Ήταν τα σπίτια των Τούρκων που εκδιώχθηκαν, άλλοι από αυτούς έμειναν, άλλοι έφυγαν. Οι Ρομά συμμετείχαν στα συσσίτια που παρείχε η ελληνική κυβέρνηση από το 1922 έως το 1928. Πριν εκδιωχθούν είχαν περιουσία στην Πόλη πάνω από 800 χρόνια. Οι πιο πολλοί ήταν ενταγμένοι στον ιστό της Βασιλεύουσας και είχαν αποκτήσει τα δικά τους σπίτια και περιουσίες. Τα αρνήθηκαν και πήραν το δρόμο της προσφυγιάς  όπως χιλιάδες Έλληνες της Πόλης. Στην Ελλάδα όμως δεν αναγνωρίστηκαν ως Έλληνες, μα ούτε ως πρόσφυγες, ούτε και ως μειονότητα. Γιατί δεν τους διεκδίκησε κανένα κράτος. Οι γεροντότεροι πάντα μίλαγαν και έλεγαν για τα μέρη που ζούσαν.

Το Πασιμ κάσα, το Σουκουκουλε και η Σιλίβρια, κατάφεραν πάνω από 15 αιώνες, να κρατήσουν ζωντανά την προφορική και μουσική τους γλώσσα, μια γλώσσα που δεν γράφεται. Κι αν γραφτεί με διάφορους χαρακτήρες, χάνεται η ουσία αφού δεν προφέρεται σωστά. Για χάρη του χριστιανισμού πολλά έθιμια άφησαν πίσω τους και πολλά έχουν έως και σήμερα. Πολλοί λαοί τους παρεξήγησαν για τα ήθη και τα έθιμα που κουβαλούσαν. Αλλά για να γνωρίσει κανείς την κουλτούρα ενός λαού, πρέπει πρώτα να μάθει τη γλώσσα του. Έτσι θα μπορέσεις να καταλάβεις τον τρόπο ζωής τους.

Φεύγοντας το 1922 από την Κωνσταντινούπολη, έως και το 1925, έμειναν στην Θράκη. Πολλές οικογένειες Ρομά όμως δεν διέκοψαν την πορεία τους καθώς είχαν προορισμό την Αθήνα. Το 1925 έγινε η πρώτη τους σύσκεψη, στην οποία αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στην υπόλοιπη Ελλάδα. Πολλές οικογένειες διαφώνησαν και εγκαταστάθηκαν στην Ξάνθη, όπου ζουν και ως σήμερα. Αρκετά σόγια έμειναν στις Σέρρες, άλλοι κατέβηκαν στη Θεσσαλονίκη, οι πιο πολλοί εξαπλώθηκαν σε διάφορες πόλεις της Μακεδονίας.

Το 1935 μετακινούνται νότια λόγω των δυσχερών καιρικών συνθηκών που επικρατούν στη γη της Μακεδονίας. Θυμίζουμε το πόσο δύσκολη είναι η ζωή στην ύπαιθρο και στα τσαντίρια. Φτάνοντας στην Κατερίνη, αρκετοί διέκοψαν την πορεία τους. Τα χρόνια του πολέμου 1940-1945 τους συναντάμε στη Λάρισα, την Λαμία, την Άμφισσα, την Ιτέα, την Ναύπακτο και την Πάτρα. Στη διάρκεια της περιπλάνησής τους, το αντικείμενο εργασίας τους ήταν γανωματήδες και τεχνίτες αντικειμένων, σμίλευαν τον χαλκό και το μπρούντζο, κατασκεύαζαν διάφορα αντικείμενα προς χρήση της εποχής εκείνης. Η συνέχεια, στην σημερινή ενδιαφέρουσα εκδήλωση της Αμαλιάδας…

To πρόγραμμα της εκδήλωσης

1. Χαιρετισμοί
2. Βίντεο του Γιώργου Χαλκιά διάκρειας 3 λεπτών «Αυτοί είναι οι Ρομά της Αμαλιάδας»
3. Απόσπασμα από «Τσιγγάνικες ιστορίες αγάπης» του Κώστα Χηνά, από την φιλόλογο Φανή Μαρτζάκλη
4. «Ευρωπαϊκή πολιτική και Ρομά»- Διονυσία Αυγερινοπούλου πρ. βουλευτής Επικρατείας Ν. Ηλείας
5. «Η παρουσία των ρομά στην Αμαλιάδα και η επιρροή τους στην κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική και πνευματική ζωή του τόπου» – Κώστας Λιακόπουλος- Δ/ντής εφημερίδας «Ενημέρωση Αμαλιάδας».
6. «Το πρόγραμμα ROMED, παρέμβαση μέσω της κοινωνικής δικτύωσης»- Σωτήρης Νικολάου, Εθνικός παρατηρητής του Συμβουλίου της Ευρώπης.
7. «Κατανοώντας το Ευρωπαϊκό Ολοκαύτωμα των τσιγγάνων» – Γιάννης Γεωργίου – Κοινωνιολόγος υποψήφιος Διδάκτωρ του ΕΜΠ επιστημονικός συνεργάτης στο Πρόγραμμα Συμβουλίου της Ευρώπης ROMED
8. Η εκδήλωση θα κλείσει με την προβολή ντοκιμαντέρ «Ποιοι είναι τελικά οι Ρομά – Τσιγγάνοι;» του Νίκου Αναγνωστόπουλου (διάρκειας 30΄).

Συντονιστής της εκδήλωση Νίκος Μπατζαλής

*Τα ντοκουμέντα με το σπάνιο φωτογραφικό υλικό από οικογένειες των Ρομά της Αμαλιάδας  παραχώρησε ευγενικά στην Πρωινή ο κ. Νίκος Μπατζαλής. Οι φωτογραφίες περιλαμβάνονται  και στο βιβλίο του Κώστα Χηνά «Από την Κωνσταντινούπολη στην Αμαλιάδα». Τους ευχαριστούμε θερμά…

Πληροφορίες για τις φωτογραφίες:

1. Πρόδρομος των τσιγγάνων της Αμαλιάδας! Πρόδρομος Πιλαφτσής με την γυναίκα του και την αδελφή του φωτογραφία 1922
2. Φώτης Πιλαφτσής 1941
3. Φώτης Πιλαφτσής- Μαρία Πιλαφτσή 1959
4. Γεώργιος και Νεραντζούλα Μπατζαλή φωτο 1966
5. Χαράλαμπος και Μαρία Μητσακίδη φωτο 1963
6. Χρήστος Ι. Μπατζαλής – πλανόδιος πωλητής φωτο 1976
7.  Καμπούρ φωτο 1972
8.  Λάμπρος και Ελένη Νικολαϊδη με τα παιδιά τους φωτο 1975
9. Παρασκευή Τσέλου φωτό 1972
10. Γιώργος Γιοβάνης- Χρήστος Καραγκιόζης 1967
11. Οι τσιγγάνικες στρατιωτικές σκηνές φωτο 1954
12. Ανδρέας Δεμερτζής- Χαράλαμπος Φωκάς φωτο 1954
13. Χρυσόστομος Μπατζαλής 1962
14. Ελένη και Μαρία -φωτό 1949
15. GK Γκαιτατζής Θεοφάνης  φώτο 1962

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_media_grid grid_id=”vc_gid:1491644504837-2d6f742a-b20a-2″ include=”23364,23363,23362,23361,23360,23359,23358,23357,23356,23355,23354,23353,23352,23351,23350″][/vc_column][/vc_row]