Ο παραδοσιακός σπόρος περνά από χέρι σε χέρι και από γενιά σε γενιά

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”59721″ img_size=”full”][vc_column_text]Φανταστείτε μια κοινωνία της οποίας όλη η διατροφική αλυσίδα εξαρτάται από μια χούφτα εταιρείες. Που πετάει οποιοδήποτε λαχανικό της δεν είναι ομοιόμορφο, λες και η φύση μπαίνει σε καλούπι.

Δυστοπία; Κι όμως αυτό συμβαίνει σήμερα: το 95% των κηπευτικών που κυκλοφορούν στην Ευρώπη ανήκουν σε 5 εταιρείες που προμηθεύουν την αγορά με συγκεκριμένους σπόρους, ανίκανους να αναπαραχθούν.

Από την άλλη μεριά, ο παραδοσιακός σπόρος, αυτή η κιβωτός εμπειρίας που έχει μάθει να προσαρμόζεται στις εδαφοκλιματικές συνθήκες και τις αγροτικές πρακτικές αιώνων δημιουργώντας τις δικές του ποικιλίες, επειδή μπορεί να αναπαραχθεί και είναι ελεύθερος από πνευματικά δικαιώματα, δεν επιτρέπεται να διατίθεται στην αγορά.

Και αν η έλλειψη ομοιομορφίας θεωρείται ο πλούτος και η δύναμη της φύσης, για τη νομοθεσία και το εμπόριο αποτελεί λόγο αποκλεισμού.

Η ερευνήτρια και εθελόντρια στο «Πελίτι» Βάσω Κανελλοπούλου, με αφορμή τις ανοιξιάτικες γιορτές του για την ανταλλαγή παραδοσιακών σπόρων ι μοιράζεται μαζί μας τις πολύτιμες γνώσεις της:

«Μερικοί νομίζουν ότι οι παραδοσιακές ποικιλίες ανήκουν στο παρελθόν. Λάθος, ανήκουν και στο μέλλον: λόγω της ευρείας γενετικής τους βάσης έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται διαρκώς. Διανύουμε περίοδο κλιματικής αλλαγής και χρειαζόμαστε διατροφικά φυτά που να προσαρμόζονται στις αλλαγές. Επομένως, η σημασία των παραδοσιακών ποικιλιών για τη μελλοντική επισιτιστική μας ασφάλεια είναι πολύ μεγάλη. Καθώς οι παραδοσιακές ποικιλίες αποτελούν κοινό αγαθό, οι αγρότες έχουν ελεύθερο δικαίωμα να κρατούν σπόρο από τον καρπό για να τον σπείρουν ξανά και ξανά. Τον καρπό της σποράς αυτής μπορούν στην πράξη να τον πουλήσουν, αλλά, με την πώληση του παραδοσιακού σπόρου, υπάρχει πρόβλημα. Η περιπεπλεγμένη και περιοριστική νομοθεσία έχει πρακτικό αποτέλεσμα να μην πωλείται παραδοσιακός σπόρος ειδικότερα στην περίπτωση των κηπευτικών. Συμβαίνει κάτι εντελώς παράλογο: ένα κοινό αγαθό, αντί να είναι ελεύθερο, παραμένει σκλαβωμένο. Έτσι, στο εμπόριο βρίσκουμε κυρίως τους εμπορικούς που έχουν στενότερη γενετική βάση και είναι ιδιωτικοποιημένοι…».

Κάτι που ίσως εξηγεί τον λόγο που, παρά την ωραία εμφάνιση, τα προϊόντα είναι… άγευστα.

Ομως υπάρχουν και καλά νέα: «Αυτήν ακριβώς την απουσία παραδοσιακού σπόρου από την αγορά τη διασώζουν οι ανταλλαγές που διοργανώνουν οι εθελοντικές οργανώσεις με τη συμμετοχή των εκατοντάδων καλλιεργητών που φροντίζουν για το μέλλον μας καλλιεργώντας και διασώζοντας αυτό το σπουδαίο γενετικό υλικό», μας λέει.

Για να φτάσουν οι σπόροι, η συνδημιουργία της φύσης και των ανθρώπων εδώ και 10.000 χρόνια, αυτό το πλούσιο βιολογικό και πολιτιστικό αγαθό μέχρι τις μέρες μας.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]