Θέματα φορολογίας που μας κέντρισαν το ενδιαφέρον

του Αλεξίου Νταουλάρη
(Αντ/δρος Δ.Σ. Stirixis, μέλος Δ.Σ. Ένωσης Λογιστών Φοροτεχνικών Ν. Ηλείας)

Εκπιπτόμενες δαπάνες. Εκπίπτουν οι δαπάνες καθαριότητας, καθώς και δαπάνες για αναψυκτικά, καφέδες, κ.λπ. για το προσωπικό και για πελάτες εταιρίας

Με απόφαση του ΣΤΕ τα είδη καθαρισμού  χρειάζονται για τη λειτουργία ενός χώρου επαγγελματικού ή μη, ενώ η κάλυψη της δαπάνης  αγοράς καφέδων, αναψυκτικών κ.λ.π. για το προσωπικό της και τους πελάτες της, γίνονται προς  το συμφέρον της επιχείρησης αφενός διότι συμβάλλουν στην καλύτερη απόδοση των υπαλλήλων  της και αφετέρου διότι συντελούν στην ανάπτυξη των εργασιών της.

Επίσης εκπίπτουν οι  δαπάνες για τη συντήρηση και  επισκευή των επαγγελματικών γενικά εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και αυτοκινήτων οχημάτων.

Για να μην εκπέσουν οι  δαπάνες ενοικίασης μεταφορικών μέσων, ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων, τέλη μεταφορικών μέσων, επισκευές μεταφορικών μέσων, και οι αποσβέσεις μεταφορικών μέσων, η φορολογική αρχή πρέπει να αποδείξει ότι έγιναν για την κάλυψη προσωπικών αναγκών των μελών του Δ.Σ., καθώς  και των πωλητών. Ομοίως και για τις δαπάνες κίνησης (καύσιμα) η φορολογική αρχή πρέπει να αποδείξει ότι η χρήση των αυτοκινήτων της εταιρίας έγινε με σκοπό την κάλυψη των προσωπικών αναγκών των υπαλλήλων της, ή των μελών της διοίκησης, για να τις απορρίψει ως μη παραγωγικές. (ΣτΕ 3325/2015)

Αμοιβές για εργασία που παρέχεται στην αλλοδαπή δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος στην Ελλάδα

Aνεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης του εργοδότη και τον τόπο όπου καταβάλλονται οι αμοιβές αυτές ή εάν οι δικαιούχοι της αμοιβής δηλώνουν μόνιμοι κάτοικοι στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, οι αμοιβές για εργασία που παρέχεται στην αλλοδαπή δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος στην Ελλάδα. Ως τόπος που προκύπτει το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, θεωρείται η χώρα στην οποία ο μισθωτός προσφέρει τις υπηρεσίες του, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης (έδρα) του εργοδότη (ΣτΕ 1297/78). Ειδικότερα, όσον αφορά την παρακράτηση φόρου εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες, αυτή εξαρτάται από τον τόπο όπου παρέχονται οι υπηρεσίες, ανεξάρτητα από την έδρα του εργοδότη, τον τόπο καταβολής των αμοιβών ή την κατοικία του εργαζόμενου (ΔΕΔ 832/2016).

Ως άτυπη δωρεά μπορεί να θεωρηθεί η ανάληψη χρημάτων από κοινό τραπεζικό λογαριασμό

Ως άτυπη δωρεά μπορεί να θεωρηθεί η ανάληψη χρημάτων από κοινό τραπεζικό λογαριασμόεάν έγινε από συνδικαιούχο πουδεν είχε την οικονομική δυνατότητα να εισφέρει σε αυτόν. Ωστόσο, η μεταφορά χρηματικού ποσού από και προς κοινό λογαριασμό μεταξύ των αυτών προσώπων και η επιστροφή του ίδιου χρηματικού ποσού στον αρχικό λογαριασμό, χωρίς ενδιάμεσα να έχει γίνει χρήση του ποσού αυτού από κάποιον από τους συνδικαιούχους, δεν μπορεί να θεμελιώσει την ύπαρξη άτυπης δωρεάς (ΔΕΔ 673/2016, ΠΟΛ 1033/2013)

Για την επιβολή τέλους χαρτοσήμου στα μισθώματα ακινήτων δεν απαιτείται η είσπραξή τους.

Η μη είσπραξη των μισθωμάτων δεν απαλλάσσει τον υπόχρεο από το να καταβάλει τα τέλη χαρτοσήμου ούτε του δίνει το δικαίωμα να αρνηθεί την απόδοση του τέλους στο Δημόσιο. Σημειώνεται ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν απαιτείται η σύσταση εγγράφου για να οφείλεται το τέλος χαρτοσήμου.

Μείωση μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου με συμψηφισμό λογιστικών ζημιών

Σε περίπτωση μείωσης μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου με συμψηφισμό λογιστικών ζημιών, οι υπόψη ζημίες κατά το μέρος που αναγνωρίζονται φορολογικά εξακολουθούν για φορολογικούς σκοπούς να μεταφέρονται προς συμψηφισμό με τα κέρδη των επόμενων φορολογικών ετών (ΣτΕ 3733/2008 , 2614/2008 και 2523/1991), σε αντίθεση με τις προηγούμενες διατάξεις του Ν.2238/94. Τα παραπάνω ισχύουν και για μεταφερόμενες φορολογικές ζημίες που έχουν προκύψει πριν την 1.1.2014 και η μείωση του κεφαλαίου λαμβάνει χώρα από την 1.1.2014 και μετά.

Μόνο το ύψος της προκαταβολής του μισθού αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για να θεωρηθεί ότι αποτελεί παροχή σε είδος και όχι ο χρόνος αποπληρωμής της προκαταβολής.

Συνεπώς, εφόσον η προκαταβολή μισθών προς τον εργαζόμενο μέσα στο εκάστοτε έτος δεν υπερβαίνει του τρεις μισθούς δεν συνιστά παροχή σε είδος προς τον εργαζόμενο, ανεξάρτητα του χρόνου αποπληρωμής-συμψηφισμού της προκαταβολής αυτής.

Εισφορά αλληλεγγύης

Εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται σε όλα τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης, ανεξάρτητα από το εάν η Ελλάδα έχει συνάψει ή όχι με το αντίστοιχο κράτος σύμβαση για την αποφυγή της διπλής φορολογίας (ΣΑΔΦ). Τα ανωτέρω δεν ισχύουν σε όσες περιπτώσεις προβλέπεται ρητώς απαλλαγή από την ειδική εισφορά.

Εξαιρούνται της εισφοράς αλληλεγγύης:

α) αποζημίωση απόλυσης,
β) μερίσματα των αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιρειών του ν. 27/75, οι οποίες δεν ασχολούνται με τη διαχείριση πλοίων,
γ) εκλογική αποζημίωση,
δ) αμοιβές υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αντίθετα, τα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα απαλλάσσονται της εισφοράς αλληλεγγύης, όπως:
α) διάθεση περιουσιακών στοιχείων,
β) εισαγωγή συναλλάγματος από κατοίκους εξωτερικού,
γ) δωρεές, κληρονομιές και γονικές παροχές,
δ) επίδομα αλλοδαπής (για δημοσίους υπαλλήλους),
ε) αποζημίωση για ηθική βλάβη

Δαπάνες ανέγερσης κτίσματος σε έδαφος κυριότητας τρίτου

Οι δαπάνες ανέγερσης κτίσματος σε έδαφος κυριότητας τρίτου με δαπάνες του μισθωτή όπως και οι δαπάνες βελτιώσεων και επεκτάσεων που πραγματοποιεί ο μισθωτής σε μισθωμένο ακίνητο θεωρούνται εισόδημα του εκμισθωτή και φορολογούνται στο τέλος της μισθωτικής περιόδου. Επομένως, εάν ο εκμισθωτής είναι φυσικό πρόσωπο υπόκειται σε φορολογία εισοδήματος από υπεραξία κεφαλαίου (σήμερα 15%), ενώ εάν ο εκμισθωτής είναι νομικό πρόσωπο υπόκειται σε φορολογία εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα (σήμερα 29%). Σύμφωνα με τον προηγούμενο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος οι ως άνω δαπάνες επιμερίζονταν στα χρόνια της μίσθωσης και φορολογούνταν αναλόγως στο πρόσωπο του εκμισθωτή.

Αλληλέγγυα ευθύνη για μη καταβολή φόρων

Έχουν για τις χρήσεις που έληξαν μέχρι 31.12.2013 οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι, οι Διευθυντές, οι Εκκαθαριστές και κάθε πρόσωπο εντεταλμένο στη Διοίκηση αυτών. Για τις χρήσεις που λήγουν μετά την 1.1.2014 αλληλέγγυα ευθύνη έχουν εκτός των παραπάνω προσώπων και οι Πρόεδροι των Διοικητικών Συμβουλίων, καθώς επίσης και οι μέτοχοι με ποσοστό άνω του 10%, για το ποσό των μερισμάτων που έλαβαν στη τριετία πριν από τη λύση της εταιρείας. Τα ίδια πρόσωπα, με εξαίρεση τους μετόχους, ευθύνονται και για τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.

Τα παραπάνω ισχύουν και για τους διαχειριστές των Ε.Π.Ε. και Ι.Κ.Ε. όπως επίσης και για τους ομόρρυθμους εταίρους και διαχειριστές των προσωπικών εταιρειών. Σε κάθε περίπτωση, τα μέτρα αυτά μπορούν να επιβληθούν και σε κάθε πρόσωπο εντεταλμένο από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση της εταιρείας.

Σύμφωνα με την νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ένα σύστημα αντικειμενικής αλληλέγγυας και εις ολόκληρον ευθύνης τρίτου προσώπου για απόδοση Φ.Π.Α. βαίνει πέραν του αναγκαίου ορίου για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του Δημοσίου και αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας (C-499/10). Πρέπει δηλαδή να συντρέχει τουλάχιστον κάποιου βαθμού υπαιτιότητα από το τρίτο πρόσωπο για να θεωρηθεί αλληλεγγύως υπεύθυνο.

Η νομολογία αυτή έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το καθεστώς αντικειμενικής ευθύνης που προβλέπει ο Κ.Φ.Δ. και υπερισχύει του εθνικού δικαίου, δεδομένου ότι το δίκαιο της Ε.Ε. είναι υπέρτερης νομικής ισχύος.