Γράμμα στον «πολυμήχανο»

Η λησμονιά είναι το σαράκι της γνώσης, κι εσένα σε ξεχάσανε. Ποιος θα το φανταζόταν; Εσένα από όλους τους ήρωες, που ο Όμηρος σου αφιέρωσε ολόκληρο έπος… Γιατί άραγε τους συγκινεί τόσο πολύ η ανδρεία, η οποία στο κάτω κάτω δεν είναι πραγματική ανδρεία αλλά τσαμπουκάς; Τούρκικη λέξη, με αραβική ρίζα δεν είναι; Ετούτοι όμως που περνιούνται για απόγονοι του Περικλέους και των τόσων άλλων ενδόξων και ενάρετων ανδρών, μιμούνται τον Τούρκο και μάλιστα τον χειρότερο του είδους, όχι εκείνον που τουλάχιστον έχει να μας διδάξει κάτι. Πως την πατήσαμε έτσι πολυμήχανε; Πως αφήσαμε να περάσει μέσα από τα χέρια μας τόση σοφία –η δική σου σοφία– χωρίς να σμιλέψει το πνεύμα μας; Χωρίς να καθορίσει τον τρόπο που ακουμπάμε τα πράγματα; Εσύ ήξερες όχι μόνο πότε να κάνεις πίσω και πότε να βγεις εμπρός, αλλά και τον τρόπο που έπρεπε να γίνει το κάθε τι. Δεν άκουσες τις Σειρήνες πολυμήχανε γιατί καταλάβαινες καλά τι θα σήμαινε το κάλεσμά τους: κάλεσμα στην καταστροφή. Σήμερα ηχούν και πάλι στο Αιγαίο και οι άνθρωποι αντί να κλείσουν τ’ αυτιά τους με κερί ή έστω να προσδεθούν στο κατάρτι της λογικής, τα ανοίγουν περισσότερο, πρόθυμοι να ανταποκριθούν στα κελεύσματα του εθνικισμού και κορωνών του. Το ζήτημα δεν είναι ποιος φοβάται ή δεν φοβάται τους Σουλτάνους αλλά ποιος είναι ικανός να συγκρατήσει την ψυχραιμία του και να διοχετεύσει την ενέργειά του στη σκέψη. Αυτή τη πονηριά στο βλέμμα ξεχάσαμε, που ζυγίζει προσεκτικά τον «αντίπαλο» προτού πει ή κάνει το οτιδήποτε. Αντ’ αυτής κρατήσαμε την άλλη, την πονηριά του κουτού, που συχνά μετανιώνει, που συχνά πιάνεται κορόιδο και τελικά συχνά καταστρέφεται. Αυτός φταίει, που ξέχασε. Ξέχασε ποιος έβαλε τους Έλληνες στην Τροία. Γιατί δεν τους έβαλε με τους μυς ή με το περίσσιο θάρρος του αλλά με το μυαλό του. Και ετούτοι δεν έχουν μπίτι μυαλό.