Ένα πολύ αξιόλογο σεμινάριο για το ριζοσπαστικό παιδαγωγικό σύστημα του Σελεστέν Φρενέ φιλοξένησε το απόγευμα της Δευτέρας το 2Οό φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Σωματείο της Παπαχριστοπουλείου Βιβλιοθήκης.

Ο Φρενέ, υποστηρίζει ότι στο σχολείο πρέπει να επικρατεί δημοκρατία και να αναγνωρίζονται τα δικαιώματα του κάθε παιδιού, ενώ όλες οι αποφάσεις πρέπει να είναι αποτέλεσμα γενικής συνέλευσης. Μ’ αυτόν τον τρόπο τα παιδιά αναδεικνύονται ως ισότιμα μέλη της σχολικής κοινωνίας.

Ο εισηγητής Νίκος Θεοδοσίου, είναι σκηνοθέτης και συγγραφέας, καθώς και μέλος του Δ.Σ. της παιδαγωγικής ομάδας «Το Σκασιαρχείο». Μέλος είναι και η ομιλήτρια κα Ασπασία Καλησώρα, μια εκπαιδευτικός που μας μετέφερε την εμπειρία της από την εφαρμογή του συστήματος Φρενέ στην Αργυρούπολη Ρεθύμνου.

Με αφορμή το σεμινάριο είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε και με τους δύο εκπροσώπους του «Σκασιαρχείου», οι οποίοι αναφέρθηκαν στο έργο του Φρενέ.

Συνέντευξη του κ. Νίκου Θεοδοσίου στον μαθητή του 3ου Γυμνασίου, Ρένο Άγκο

Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε σε τι αναφέρεται η παιδαγωγική του Φρενέ;

Ο Σελεστέν Φρενέ ήταν ένας Γάλλος δάσκαλος ο οποίος όταν, μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο «1914-1918», διορίστηκε σε ένα μικρό σχολείο ενός μικρού χωριού στην Γαλλία είπε ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε όπως ζούσαμε πριν, σε μία κοινωνία όπου μας οδήγησε σε αυτή τη τρομερή σφαγή του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, και, για να μην ξαναπάμε σε έναν άλλο πόλεμο θα πρέπει να διαπαιδαγωγήσουμε τα νέα παιδιά έχοντας έτσι ένα ανοιχτό μυαλό, σωστή σκέψη και έτσι ως ενεργοί πολίτες πλέον να αποφασίσουν αυτοί να μην ξαναγίνει το ίδιο πράγμα. Σε αυτό στηρίζεται η παιδαγωγική του.

Η παιδαγωγική του Φρενέ σημαίνει ότι τα παιδιά είναι ισότιμοι πολίτες με όλους τους άλλους, δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ τους. Μέσα στην τάξη δεν υπάρχει η αυθεντία του δασκάλου και τα παιδιά τα οποία δεν ξέρουν τίποτα. Ο Φρενέ υποστήριζε ότι η γνώση που έχουμε έρχεται από τα έξω και δεν είναι ο δάσκαλος που τα ξέρει όλα, η γνώση είναι έξω και ο δάσκαλος πρέπει να κατευθύνει τα παιδιά στον έξω κόσμο και από εκεί να αντλήσουνε την γνώση. Ένα σχολείο το οποίο λειτουργεί δημοκρατικά, συνεργατικά και σε απόλυτη ελευθερία. Αυτές είναι οι βασικές αρχές του κινήματος Φρενέ. Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι παιδαγωγοί που στήριξαν διάφορες μεθόδους. Η διαφορά του Φρενέ είναι ότι αυτά τα οποία υποστήριζε ότι έπρεπε να εφαρμοστούν, έπρεπε να γίνουν στα δημόσια σχολεία, ενώ οι άλλοι παιδαγωγοί, που είχαν ωραίες ιδέες, φτιάχνανε ιδιωτικά σχολεία, τα οποία τα χρησιμοποιούσαν ως υπόδειγμα.

Ο Φρενέ υποστήριζε ότι αυτό θα έπρεπε να γίνει στα δημόσια σχολεία, γιατί η παιδεία είναι ένα δημόσιο αγαθό, δεν είναι προνόμιο κάποιον λίγων που μπορούν να πάνε σε ένα ιδιωτικό σχολείο, το σχολείο ανήκει σε όλους, πρέπει να είναι ένα δημοκρατικό σχολείο. Γι αυτό λοιπόν το κίνημα Φρενέ απλώθηκε, ή επιδίωξε να απλωθεί, σε όλα τα σχολεία, τα δημόσια. Είναι μια πάλη βέβαια που συνεχίζεται γιατί αυτά που υποστήριζε ο Φρενέ δεν έχουν εφαρμοστεί. Επίσης κάτι ακόμα ενδιαφέρον, αυτά που υποστήριζε ο Φρενέ είναι ότι προκειμένου να έχεις ένα ανοιχτό σχολείο στην κοινωνία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που μας δίνουν αυτή τη δυνατότητα, όλες τις νέες τεχνολογίες.

Τον καιρό εκείνο είχαν την δυνατότητα για μία τυπογραφική μηχανή, να τυπώνουν κείμενα που είχαν γράψει τα ίδια τα παιδιά και να τα μοιράζουν ή να τα στέλνουν αλλού για να τα διαβάζουν οι άλλοι όχι μόνο στο χωριό τους αλλά και σε πόλεις ακόμα και στο εξωτερικό. Κατάφερε επίσης να χρησιμοποιήσει το ραδιόφωνο αλλά και τον κινηματογράφο, που είναι κάτι πολύ ζωντανό. Δηλαδή χρησιμοποιούσαν όλα τα μέσα εκείνα για την ενημέρωση του κόσμου και για την ανάπτυξη της επικοινωνίας και με όλα τα άλλα μέσα, από όπου, όπως είδαμε, προέρχεται η γνώση, δεν προέρχεται από ασήμαντα πράγματα που μπορεί να είναι σε βιβλία. Έτσι λοιπόν η γνώση μας μπορεί να γίνει πιο πλούσια.

Πώς νιώθετε ο ίδιος που παρευρίσκεστε σήμερα εδώ για να εξηγήσετε στον κόσμο το νόημα του κινήματος του Φρενέ;

Φυσικά νιώθω πάρα πολύ ωραία που γίνεται αυτή η εκδήλωση εδώ, γιατί ελπίζω αυτές τις ιδέες του Σελεστέν Φρενέ που θα αναπτύξουμε εδώ μαζί με την καθηγήτρια  Ασπασία Καλησώρα να βρουν ανθρώπους δεκτικούς, εννοώντας τους καθηγητές, έτσι ώστε να προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε αυτά τα πράγματα και στο σχολείο εδώ, αυτή δηλαδή είναι η προσπάθεια που κάνουμε.

Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας και ελπίζω να καταφέρετε να εφαρμόσετε τους όρους του Φρενέ όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Συνέντευξη της κας Καλησώρα Ασπασίας στον μαθητή του 3ου Γυμνασίου, Στάθη Ματαράγκα

Πώς αποφασίσατε ν’ ασχοληθείτε με την παιδαγωγική Φρενέ;

Αποφάσισα ν’ ασχοληθώ με την παιδαγωγική του Φρενέ γιατί θεωρώ ότι είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να συνυπάρχει κάποιος με τα παιδιά.

Θεωρείτε ότι άλλαξε τη ζωή σας η παιδαγωγική αυτή;

Ναι, θεωρώ ότι άλλαξε τη ζωή μου γιατί ζώντας με τα παιδιά μ’ αυτόν τον τρόπο είσαι κάθε μέρα χαρούμενος.

Επισκεφτείτε το blog των παιδιών zizanionews.wordpress.com για να διαβάσετε περισσότερα άρθρα