Οι «σοφοί» της επιτροπής αναγνωρίζουν ότι, σε περίπτωση οικονομικής κρίσης, στο νέο αμιγώς κεφαλαιοποιητικό σύστημα κινδυνεύουν τα αποθεματικά, ενώ απαιτείται μακρύ χρονικό διάστημα για τον σχηματισμό ενός αξιόλογου κεφαλαίου.

Σύμφωνα με το πόρισμα της επιτροπής που συστάθηκε από τις αρχές Σεπτεμβρίου στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ο κεντρικός διαχειριστής των ασφαλιστικών (εργοδοτικών και εργατικών) εισφορών για την επικουρική ασφάλιση θα είναι ο -εντός του ΕΤΕΑΕΠ- αυτοτελής κλάδος, ο οποίος θα δημιουργηθεί για να εισπράττει τις εισφορές και στη συνέχεια να τις ανακατευθύνει σε παρόχους της ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς που θα επιλέγει ο ασφαλισμένος. Με αυτόν τον τρόπο υποτίθεται ότι θα υπερκεραστούν οι φόβοι περί αντισυνταγματικότητας, που ξύπνησε το Συμβούλιο της Επικρατείας με τις πρόσφατες αποφάσεις του.

Με κέλυφος το μεγάλο δημόσιο Επικουρικό Ταμείο, το ΕΤΕΑΕΠ, στο οποίο θα δημιουργηθεί ένας αυτοτελής, λειτουργικά, λογιστικά και περιουσιακά, κλάδος, θα προχωρήσει η μετατροπή της επικουρικής σύνταξης από δημόσια σε ιδιωτική.

Από το 2021 οι εισφορές των νέων ασφαλισμένων παραδίδονται σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και ΑΕΔΕΚ για «επένδυση». Οι επικουρικές συντάξεις των σημερινών ασφαλισμένων και νυν ή μελλοντικών συνταξιούχων εγκαταλείπονται στην τύχη τους, σε ένα ΕΤΕΑΕΠ που σταδιακά θα «βουλιάζει» χωρίς νέους πόρους.

Το πόρισμα και τα πρακτικά των συνεδριάσεων της επιτροπής για την αναμόρφωση της επικουρικής ασφάλισης που αποκάλυψε χθες η Εφημερίδα των Συντακτών  επιβεβαιώνουν τους φόβους  για τις προθέσεις της κυβέρνησης να παραδώσει στο έλεος της αγοράς τον σκληρό πυρήνα του κοινωνικού κράτους, το συνταξιοδοτικό σύστημα.

Η κεντρική ιδέα της πρότασης είναι σαφής: οι νέοι ασφαλισμένοι, εφόσον θέλουν να έχουν επικουρική σύνταξη στο απώτατο μέλλον, πρέπει να αναθέσουν τις εισφορές τους σε μια ιδιωτική εταιρεία που θα «επιλέξουν», η οποία θα τις επενδύει σε αμοιβαία κεφάλαια, που με τη σειρά τους θα επενδύουν σε άλλες αγορές, μετοχών, ομολόγων κ.λπ.

Έτσι, η επικουρική σύνταξη, που θεωρητικά τελεί και αυτή υπό την εγγύηση του κράτους, σύμφωνα με το Σύνταγμα, μετατρέπεται σε ένα απλό ασφαλιστικό, αποταμιευτικό συμβόλαιο, από το οποίο, στο τέλος του εργασιακού βίου του, ο ασφαλισμένος θα πάρει ό,τι έχει απομείνει από το «τζογάρισμα» των εισφορών του στις αγορές.

Με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης επέρχονται οι εξής ανατροπές:

Πρώτον, το κράτος απομακρύνεται από τον συνταγματικό ρόλο του ως εγγυητή του συνταξιοδοτικού συστήματος, άμεσα για τις επικουρικές συντάξεις, στο μέλλον ίσως και για τις κύριες.

Δεύτερον, πόροι πολλών δισεκατομμυρίων από τις εισφορές των εργαζομένων παραδίδονται σε μια ιδιωτική αγορά που λειτουργεί με κερδοσκοπικά και ουδόλως κοινωνικά κριτήρια.

Τρίτον, διαρρηγνύεται η αλληλεγγύη των γενεών, η αρχή που αποτέλεσε το θεμέλιο του κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος εδώ και δεκαετίες. Στη θέση αυτής της αλληλεγγύης φαίνεται να προκρίνεται ένας ανταγωνισμός γενεών, με τον διαχωρισμό παλαιών και νέων ασφαλισμένων.

Τέταρτον, διαμορφώνεται μια γενιά νέων εργαζομένων που, εκτός από τις κακής ποιότητας θέσεις εργασίας, τις επισφαλείς εργασιακές σχέσεις, τις χαμηλές αμοιβές του παρόντος, θα διαθέτει ακρωτηριασμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Θα αδυνατεί έστω και να φανταστεί έναν ομαλό κύκλο ζωής που θα καταλήγει σε ασφαλή γηρατειά και όχι σε έναν κοινωνικό Καιάδα.

Αυτή η ασφαλιστική αντιμεταρρύθμιση μπορεί να σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για το κοινωνικό κράτος όπως το γνωρίσαμε, με όλα τα ελλείμματα και τις αναπηρίες του και την υποκατάστασή του από ένα ασφαλιστικό «καζίνο».