Επτά στους 10 οφειλέτες του δημοσίου κινδυνεύουν με κατάσχεση των πάσης φύσεως περιουσιακών τους στοιχείων αν δεν σπεύσουν άμεσα είτε να αποπληρώσουν τα χρέη τους προς το κράτος είτε να τα ρυθμίσουν.

Το αποκαλυπτικό αυτό στοιχείο προκύπτει από τα δεδομένα που τηρεί στα αρχεία της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ενώ ήδη τα μηνύματα που έρχονται από τις τράπεζες είναι ότι εφέτος ο ρυθμός αύξησης των κατασχέσεων για χρέη προς το Δημόσιο έχουν αυξηθεί κατά πολύ σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Ιανουαρίου 2025) της ΑΑΔΕ, ο συνολικός αριθμός των ληξιπρόθεσμων οφειλετών ανέρχεται 3.841.369 φυσικά και νομικά πρόσωπα.

Αναγκαστικά μέτρα

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αν κανείς ρίξει μία ματιά στα στοιχεία της ΑΑΔΕ στα τέλη του 2020 ο συνολικός αριθμός των οφειλετών ήταν 4.045.217 άτομα (δηλαδή περίπου 273.000 περισσότεροι οφειλέτες σε σύγκριση με τα τέλη του 2024) και εκείνοι στους οποίους δύναται να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης είναι 356.000 περισσότεροι σήμερα σε σύγκριση με το 2020. Δηλαδή, ενώ ο αριθμός των οφειλετών βάνει μειούμενος, ο αριθμός εκείνων που κινδυνεύει με κατάσχεση αυξάνεται σημαντικά.

Ένα ακόμη στοιχείο που δείχνει την εικόνα που επικρατεί σήμερα στους οφειλέτες του Δημοσίου είναι ότι από το 2020 έως τα τέλη 2024 έχει αυξηθεί κατά περίπου 272.000 ο αριθμός των οφειλετών που έχουν ήδη επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.

Τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη στην Εφορία ανέρχονται σε 110,6 δισ. ευρώ ενώ από αυτά, τα 26,3 δισ. ευρώ, ή το ένα τέταρτο επί του συνόλου, θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης, δηλαδή το κράτος δεν πρόκειται ποτέ να τα δει στα δημόσια ταμεία του και δεν προχωράει στη διαγραφή τους με αποτέλεσμα διαρκώς να προστίθενται στο σύνολο των χρεών ιδιωτών και επιχειρήσεων και να φουσκώνουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Όσον αφορά τις κατασχέσεις ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς που πραγματοποιεί η Εφορία, μετά και την πλήρη εφαρμογή του νέου αυτοματοποιημένου συστήματος Eispraxis, εκεί παρατηρείται μία αύξηση άνω του 10% σε σύγκριση με πέρυσι και αφορά χιλιάδες λογαριασμούς οφειλετών του Δημοσίου – μικρών και μεγάλων – με στόχο όλους εκείνους που ενώ έχουν την οικονομική δυνατότητα ή διαθέτουν καταθέσεις δεν ανταποκρίνονται στα καλέσματα της Εφορίας, μη εξυπηρετώντας τα χρέη τους προς το κράτος. Αξίζει να τονιστεί ότι μέσω του νέου ηλεκτρονικού συστήματος Eispraxis, η ΑΑΔΕ γνωρίζει σε πραγματικό χρόνο για κάθε ΑΦΜ οφειλέτη τι χρωστάει και στέλνει ανάλογα στις τράπεζες εντολές κατάσχεσης και ανάλογα τι έχει ο κάθε οφειλέτης στους τραπεζικούς λογαριασμούς του «τραβάει» μέρος ή και το σύνολο των ληξιπρόθεσμων χρεών.

Η νομοθεσία έχει προβλέψει συγκεκριμένους μηχανισμούς προστασίας, γνωστούς ως «ακατάσχετο», που επιτρέπουν στους πολίτες να διατηρήσουν ένα ελάχιστο οικονομικό δίχτυ ασφαλείας.

Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία:

  • Μισθοί και συντάξεις μέχρι 1.000 ευρώ μηνιαίως δεν επιτρέπεται να κατασχεθούν. Για ποσά από 1.000 έως 1.500 ευρώ, η Εφορία μπορεί να δεσμεύσει το 50% του υπερβάλλοντος ποσού, ενώ για μεγαλύτερα ποσά μπορεί να κατασχεθεί το σύνολο της διαφοράς.
  • Ακατάσχετος τραπεζικός λογαριασμός, στον οποίο κάθε φορολογούμενος μπορεί να προστατεύσει μέχρι 1.250 ευρώ μηνιαίως, αρκεί να τον έχει δηλώσει μέσω του συστήματος Taxisnet.
  • Κοινωνικά επιδόματα όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα ανεργίας και τα αναπηρικά βοηθήματα εξαιρούνται από την κατάσχεση. Από την άλλη, μπορεί να γίνει κατάσχεση του οικογενειακού επιδόματος.