Η συγκυρία της φονικής πανδημίας απαιτεί να μιλήσουμε φέτος για τον γιατρό Γρηγόρη Λαμπράκη, 58 χρόνια από την δολοφονία του στην Θεσσαλονίκη, 22 Μαΐου 1963.
Έχασε τότε η Ελλάδα ένα εθνικό κεφάλαιο, ένα πολύβαλκανιονίκη, αντιστασιακό από τις γραμμές του ΕΑΜ, σύμβολο ενότητας της Αριστεράς, αλλά και έναν μεγάλο επιστήμονα, υφηγητή της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Στις βιογραφίες του αναφέρονται πάνω από σαράντα επιστημονικές εργασίες», γράφει σε σχετικό βιβλίο της η γιατρός και συγγραφέας Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου.
Ξεχωριστή η εργασία του με τίτλο «Ενδοκρινολογία», που κατατάσσει τον Γρηγόρη Λαμπράκη στους πρόδρομους του εν λόγω κλάδου της ιατρικής επιστήμης. Σύγγραμμά που είχε κατατεθεί μια ολόκληρη δεκαετία πριν αναγνωρισθεί η ειδικότητα στην Ελλάδα. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης έγινε υφηγητής μόλις 38 ετών, σε μια εποχή που η Ιατρική Σχολή δεν ήταν εύκολα προσβάσιμη, το δε επάγγελμα ήταν για λίγους. Για την εξέτασή του να γίνει υφηγητής αναφέρει στο προσωπικό του ημερολόγιο: «12 Μαΐου 1950, Παρασκευή, 7 μ.μ. Με καλούν στη Σχολή για προφορικές εξετάσεις. Πήγα μαζί με τον Θόδωρο. Καταλάβαινα απολύτως την σοβαρότητα της στιγμής. Ξεκίνησα απ΄το χωριό με μια τραγιασκούλα και τώρα χτυπώ την πόρτα της Ιατρικής Σχολής και ζητάω να γίνω υφηγητής». Την πορεία του στην επιστήμη της Ιατρικής όφειλε, σε μεγάλο βαθμό, στον αδερφό του Θόδωρο Λαμπράκη, του οποίου το όνομα έδωσε στον πρώτο γιο του.
Σημειώνω ότι ο πατέρας, Δημήτρης Λαμπράκης, που είχε 14 παιδία από δύο γάμους, προόριζε τον Γρηγόρη για διάδοχό του στις αγροτικές εργασίες, αλλά ένα πρωί ανακοίνωσε στον αριστούχο γιο του «παιδί μου, λυπάμαι να σε βάλω στις λάσπες», δίνοντάς του την άδεια να φύγει, αρχικά για τον Πειραιά, όπου ήδη ήταν ο Θόδωρος, και στην συνέχεια να δώσει εξετάσεις στην Ιατρική Αθηνών.
Ως ενεργός γιατρός, ο Γρηγόρης Λαμπράκης πρόσφερε τις υπηρεσίες του δωρεάν σε συμπατριώτες του Τριπολιτσιώτες, φτωχούς αγρότες, καθώς και σε άπορους κατοίκους της Αθήνας και του Πειραιά, έχοντας αποκληθεί για την δράση του αυτή «γιατρός των φτωχών». Μέλος του Δ.Σ. του ΣΕΓΑΣ, τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια ίδρυσε το ΤΥΠΑ, δηλαδή, το Ταμείο Υγείας και Περίθαλψης Αθλητών.
Ως βουλευτής Πειραιά, μετά το 1961, συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ, στήριξε τον θεσμό του αγροτικού γιατρού, καταθέτοντας την πρώτη του ερώτηση στη Βουλή για το θέμα αυτό.
Αναμενόμενο είναι να μη θέλουν η Δεξιά και ακροδεξιά της Ελλάδας να θυμόμαστε τον Μαραθωνοδρόμο της ειρήνης, που η δολοφονία του ξεσήκωσε τον ελληνικό λαό και την διεθνή κοινή γνώμη, προκαλώντας την πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή, τον Ιούνιο του 1963.
Θυμίζω ότι μετά την φυγή Καραμανλή στο Παρίσι, τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963, κέρδισε η Ένωση Κέντρου χωρίς αυτοδύναμη πλειοψηφία. Επειδή ο Γεώργιος Παπανδρέου αρνείτο την κοινοβουλευτική στήριξη της Αριστεράς, προκηρύχθηκαν νέες εκλογές, τις οποίες η Ένωση Κέντρου είχε κερδίσει με 52%. Το αίμα του Λαμπράκη είχε γίνει ποτάμι, γκρεμίζοντας την Δεξιά από την κυβέρνηση, αλλά ακολούθησε η αποστασία, ανοίγοντας τον δρόμο για το χουντικό πραξικόπημα του 1967.
Μνήμη Λαμπράκη σημαίνει διαρκής αγώνας για την ειρήνη και τον αφοπλισμό, με κεντρικό αίτημα, τούτες τις μέρες, Ειρήνη με Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη.
*Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
