Γράφει ο Μιχάλης Ανεζίρης*

«Βατά», λοιπόν, τα θέματα της πρεμιέρας των Πανελλαδικών, μας επιβεβαιώνουν οι απανταχού «ειδικοί», καθώς το μόνο επίδικο της πλειοψηφίας έγινε ξαφνικά αν οι μαθητές/τριες μπορούσαν να τα «πιάσουν» κι αν ήταν sos ή αντι-sos.

Πράγματι, σε μια κοινωνία που, αντί για τη βαθύτερη καλλιέργεια και την ουσιαστική παιδεία, προωθεί συστηματικά τη μετατροπή των νέων ανθρώπων σε τεχνικούς διεκπεραιωτές άρτιας εκτέλεσης θεμάτων (κοινώς, «ρομπότ»), αυτό είναι και το βασικό επίδικο. Περιχαρής και η Πανελλήνια Ενωση Φιλολόγων, που επαίνεσε αυτάρεσκα τα θέματα, καθώς «μας παινέψανε το σπίτι» (ενασχόληση με Λογοτεχνία)! Δικαιολογείται όμως αυτό το «ροζ συννεφάκι» της γενικής αποδοχής και συναίνεσης;

Κατ’ αρχάς, ο σημερινός νέος ερωτάται (και αξιολογείται μάλιστα επ’ αυτού, σε μια κρισιμότατη για το μέλλον του περίσταση) περί του ποια η σχέση του τόσο με την ανάγνωση όσο και ειδικότερα με την ποίηση (σε χωριστά μάλιστα ερωτήματα, για να εξωθηθεί δύο φορές σε ασύστολα ψέματα) από μια κοινωνία και μια πολιτεία που:

• Του στερούν συστηματικά κάθε ίχνος ελεύθερου χρόνου, εκφυλίζοντάς τον σε ντοπαρισμένο άλογο κούρσας τόσο περισσότερο όσο «ανέρχεται τις βαθμίδες» (επιχειρηματικότητα και ιεραρχία, γαρ…) της εκπαίδευσης.
• Ομολογούν ρητά την ανεπάρκεια της εκπαίδευσης που παρέχουν, αποδεχόμενες σιωπηρά εδώ και δεκαετίες την ύπαρξη της γιγάντιας παραπαιδείας των φροντιστηρίων. Κι αξιώνουν από τον έφηβο που διαπλάστηκε από τέτοιο σύστημα να πατήσει ένα κουμπί και να το ρίξει στην ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων κάπου μεταξύ… 12 και 2 τη νύχτα!
• Αντί να αναγνωρίσουν, έστω, το πρόβλημα, το ενισχύουν πεισματικά με νομοσχέδια που κλιμακώνουν τη μετατροπή του σχολείου σε ατέλειωτο εξεταστικό κέντρο (π.χ. Τράπεζα Θεμάτων). Μετά, θα «ζητήσουν και τα ρέστα» από τους μαθητές/τριες που τρέχουν σαν παλαβοί να ανταποκριθούν στις προκρούστειες απαιτήσεις τους (και δεν διαβάζουν και 20 λογοτεχνικά βιβλία τον χρόνο «οι κοπρίτες» – εκ των οποίων τουλάχιστον δέκα ποιητικά…).
• Αναγνωρίζουν πλήρως την αξία τόσο του ποιοτικού ελεύθερου χρόνου όσο και της παιδικής ανεμελιάς με ρυθμίσεις όπως η… εισαγωγή των Αγγλικών στα Νηπιαγωγεία ή ο πλήρης εξοβελισμός των εικαστικών τεχνών από το σχολείο.
• Στηρίζουν φανατικά όσους επιδίδονται στα γράμματα και στις τέχνες, παράγοντας ακόμα πολιτισμό σ’ αυτή τη χώρα: τυχαία αφέθηκαν οι καλλιτέχνες να «ψοφήσουν» εν μέσω καραντίνας;
• Προωθούν συστηματικά όσους υπηρετούν την ευτέλεια και τη χυδαιότητα, όσους αποκαλούν απαξιωτικά τους καλλιεργημένους «κουλτουριάρηδες», βιάζουν την ελληνική γλώσσα, ομνύουν στη δημοσιογραφία της κλειδαρότρυπας, είναι γλείφτες κι αυλοκόλακες κάθε εξουσίας.
• Διαλαλούν με κάθε τους πράξη, νόμο (και παρανομία…) πως «αξίζει μόνο ό,τι έχει απτό όφελος κι άμεσο κέρδος» και πως «ο χρόνος είναι χρήμα» – κρατώντας έτσι την μπαγκέτα μιας εξόχως αντιποιητικής εποχής, ενός 21ου αιώνα που ομνύει μόνο στα ιδεώδη της «ελεύθερης αγοράς» και των δεικτών του χρηματιστηρίου.

Κατά τ’ άλλα, ας συνεχίσουμε εμείς οι «ώριμοι και σοφοί» ενήλικες να δείχνουμε με το δάχτυλο τους σημερινούς νέους και να αναρωτιόμαστε βαθυστόχαστα για το «πού πάει η χώρα»… Καθρέφτη στο σπίτι μας έχουμε ακόμα – ή μας έσπασε;

*Φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση, συγγραφέας του βιβλίου «Το αλφαβητάρι μιας εποχής»