Ενός κακού μύρια έπονται. Σωστά το επαναλαμβάνει ο λαός, έτσι αθώα, ενστικτωδώς, χωρίς να το πολυσκέφτεται. Γιατί τελικά αυτό το οποίο προσδιορίζεται μετ’ ολίγης αμφιβολίας ως λαϊκή σοφία, δεν ανήκει στο λαό, αλλά στη ζωή. Η ζωή περνά και χάνεται, μα πάντα αφήνει κάτι πίσω. Κάτι σαν ζωντανό αποτύπωμα. Αυτό βρίσκει κάθε φορά ο λαός, σαν φρέσκια πατημασιά σε παρθένο χιόνι. Απ’ αυτό διδάσκεται και με βάση αυτό πορεύεται. Ενός κακού μύρια έπονται. Και ποιο είναι το «κακό»; Όλοι το ξέρουν το κακό. Όλοι έχουν καταλάβει καλά πλέον ποιο είναι το κακό, τι επέφερε την πλήρη ανισορροπία σε ένα ήδη ασταθές περιβάλλον, ακόμη κι αν προσδιορίζουν ως ασύγκριτα μεγαλύτερο κακό την διαχείρισή του.
Αρκούσε μόνο ένας ιός για να ξεχάσουμε όλα όσα αποδεχόμασταν και αναγνωρίζαμε ως κανονικά. Τίποτε δεν είναι κανονικό. Τίποτε δεν βγάζει νόημα πια, ακόμη και όταν σε σποραδικές αναλαμπές, η αλήθεια μας κοιτάζει όλο δυσπιστία, για την ανικανότητά μας να την κατακτήσουμε ολοκληρωτικά. Ίσως το μοναδικό στοιχείο, το οποίο επαναλαμβάνεται με συγκλονιστική συνέπεια, να είναι το στοιχείο της έκπληξης. Κανείς δεν περίμενε ένα νέο lockdown, και σε κάθε περίπτωση όλοι το ξόρκιζαν σαν κακό που δεν πρέπει να μας ξαναβρεί. Κι όμως συνέβη ξανά. Κι όμως τα πράγματα κάθε φορά είναι χειρότερα. Όχι στους θανάτους, καθώς και ο ίδιος ο πρωθυπουργός επεσήμανε στο τελευταίο από τα πολλά διαγγέλματά του, ότι οι θάνατοι αφορούν στην συντριπτική πλειοψηφία τους ηλικιωμένους με επιβαρυμένη υγεία. Θα έπρεπε πράγματι να είχαν τύχει μεγαλύτερης και αποτελεσματικότερης φροντίδας. Άραγε τις πταίει…
Και ποιο είναι το μεγαλύτερο κακό; Ο ιός της πανδημίας, που σκοτώνει κυρίως ανθρώπους οι οποίοι μένουν εκτός ΜΕΘ ή ο ιός της οικονομίας, που σκοτώνει ίσως με μεγαλύτερο ρυθμό, εξαθλιώνοντας μέρα τη μέρα την ελληνική κοινωνία; Αργά αλλά σταθερά το πέπλο της φτώχειας καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του κοινωνικού φάσματος, επιτείνοντας τις ήδη υφιστάμενες, κραυγαλέες ανισότητες, και κλονίζοντας περαιτέρω την όποια πίστη για άμεση ή έστω μεσοπρόσθεσμη επιστροφή σε μία σχετική οικονομική ασφάλεια. Κάθε μέρα που περνά, καθίσταται όλο και πιο σαφές ότι δεν θα υπάρχει επιστροφή. Δεν θα υπάρχει αποκατάσταση. Κάθε μέρα που περνά, εμπεδώνεται όλο και περισσότερο ότι το κύμα της ακραίας φτωχοποίησης χτυπά αλύπητα τους πολίτες, πιο αλύπητα κι από την δεκαετή ύφεση των μνημονίων.
Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθε κι ο χιονιάς. Έφερε χαμόγελα σε όλα τα μικρά και μεγαλύτερα παιδιά που το είχαν ανάγκη, δεν αντιλέγω, αλλά έφερε και δυστυχία. Το ψύχος, και ειδικά, το δριμύ ψύχος, δεν ευνοεί τους μη προνομιούχους. Αλλά και προνομιούχος να είσαι, όταν σε αφήνουν δύο ολόκληρες μέρες χωρίς ρεύμα ή νερό, τα λεφτά στην τράπεζα μοιάζουν πετσετάκια. Στην Αττική, για παράδειγμα, υπήρξε τεράστιο πρόβλημα καθώς ούτε ένα, ούτε δύο αλλά 250.000 νοικοκυριά σε 29 γειτονιές πέρασαν στη νεολιθική εποχή, εν μέσω παγετού. Ένα βαρομετρικό χαμηλό, που θα κάνουμε χρόνια να ξεχάσουμε, όχι τόσο για την δριμύτητα του ψύχους και τα προβλήματα τα οποία δημιούργησε, αλλά επειδή συνέπεσε με το βαρομετρικό χαμηλό στην υγεία, στην οικονομία, στις ελευθερίες και τα δικαιώματα. Και όπως εύστοχα επεσήμανε ο κ Κουτσούμπας, το μόνο σχέδιο της κυβέρνησης δια πάσα νόσο, είναι το “μένουμε σπίτι”. Κάποια στιγμή όμως -ελπίζουμε – και τα χιόνια θα λιώσουν και οι δρόμοι θα ανοίξουν και τα ψέματα θα τελειώσουν…
