Προσοχή, εγκυμονεί…λιτότητα
Άκρως ανησυχητική αλλά και πλήρως αναντίστοιχη με την ωραιοποιημένη επιστροφή στην «κανονικότητα» που επιχειρούν να παρουσιάσουν διάφορα κυβερνητικά στελέχη, είναι η πραγματική εικόνα που έρχεται από τις πρώτες εβδομάδες επαναλειτουργίας της αγοράς. Κι αυτή έχει να κάνει τόσο με αυτά που αναφέρουν οι ίδιοι οι καταστηματάρχες, οι οποίοι βλέπουν τον τζίρο τους να βρίσκεται στο ναδίρ όσο και με τα στοιχεία που προκύπτουν μέσα από τις πρώτες σχετικές έρευνες, που διενεργήθηκαν.
Αυτό που αποτελεί, εκ πρώτης όψεως, έκπληξη είναι ότι η Ελλάδα, με τις καλύτερες επιδόσεις στην αντιμετώπιση της πανδημίας, με τους λιγότερους νεκρούς και τα λιγότερα κρούσματα κορονοϊού σε αναλογία πληθυσμού μεταξύ των 27 της Ε.Ε., η χώρα που επαινείται ως παγκόσμιο θετικό παράδειγμα, θα είναι πάλι, έπειτα από δέκα χρόνια μνημονιακής «θεραπείας», ο πιο αδύναμος κρίκος της Ε.Ε. και της ευρωζώνης. Σε αυτό συγκλίνουν και αυτοί που την προβάλλουν ως μικρό υγειονομικό θαύμα.
Χθες το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή δημοσιοποίησε την έκθεσή του για το 1ο τρίμηνο του 2020.
Όπως τονίζεται στην έκθεση, ήδη καταγράφηκαν οι πρώτες επιπτώσεις της πανδημίας του COVID-19 στην παγκόσμια και στην ελληνική οικονομία, ωστόσο οι μεγαλύτερες επιπτώσεις αναμένεται να εκδηλωθούν πλήρως στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου.
Η έκθεση εστιάζει στο επιπρόσθετο κόστος που προκαλούν οι παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας, τονίζοντας πως το αυξημένο δημόσιο χρέος δημιουργεί τον κίνδυνο νέας λιτότητας στην Ελλάδα, με περικοπές μισθών και αυξήσεις φόρων.
Την ίδια ώρα το μαζικότερο συνδικαλιστικό όργανο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η ΓΣEΒΕΕ, εκτιμά ότι κινδυνεύουν να χαθούν 250.000 θέσεις εργασίας και ο ΣΕΒ, στη δύναμη του οποίου εντάσσονται οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, μαζί και οι τράπεζες, προβλέπει έκρηξη της ανεργίας στα υψηλότερα ποσοστά της δεκαετίας, ουδείς μπορεί να σιωπά.
Πολύ περισσότερο η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός δεν επιτρέπεται να καυχώνται για τα αποτελέσματα από τη διαχείριση της πρωτοφανούς κρίσης στην εργασία και την απασχόληση. Όλοι γνωρίζουν ότι με τις απαγορεύσεις στις απολύσεις οι μισθωτοί στις επιχειρήσεις που ανέστειλαν τις συμβάσεις απλώς κερδίζουν χρόνο, ανάλογα με το πότε λήγει το σωσίβιο των 45 ημερών που ακολουθεί τη λήξη της σύμβασης σε αναστολή.
Αλλά και αυτή η βραχυπρόθεσμη προστασία δεν φτάνει σε όλους. Αφορά μόνο τις επιχειρήσεις που κάνουν χρήση του πακέτου βοήθειας και των προγραμμάτων χρηματοδότησης. Ήδη, όπως ομολογεί η ΓΣEΒΕΕ, δύο στις δέκα επιχειρήσεις που δεν ανέστειλαν τη λειτουργία τους μείωσαν το προσωπικό τους μέσα στην καρδιά της πανδημίας. Μέσα στον Απρίλιο, καταγράφηκαν 41.350 καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου και λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου.
Τον ίδιο μήνα, τον χειρότερο της τελευταίας εικοσαετίας στην αγορά εργασίας, πάνω από 200.000 πολίτες που ετοιμάζονταν για τα πρώτα κύματα των τουριστών και για να εργαστούν σε επισιτισμό, ξενοδοχεία, ναυτιλία έμειναν χωρίς δουλειά, ενώ αρκετοί από αυτούς δεν πληρούν καν τα κριτήρια για επίδομα ανεργίας.
Σύμφωνα με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, τον Απρίλιο έγιναν 233.626 λιγότερες προσλήψεις, δείχνοντας την καταστροφή της εποχικής εργασίας. Και ακόμη δεν έχουν φανεί οι επιπτώσεις της κρίσης στις αεροπορικές εταιρείες, στη ναυτιλία και στην κρουαζιέρα.
Η χώρα δεν αντέχει άλλη αιμορραγία στο εργατικό δυναμικό. Δεν αντέχει ούτε την ανεργία ούτε μια εικονική αύξηση της απασχόλησης μέσα από ένα δεύτερο μεγάλο κύμα φτωχοποίησης, που θα προβλέπει μισή δουλειά για μισό μισθό.
Αυτό που χρειάζεται είναι ένα στρατηγικό σχέδιο για τη διατήρηση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας ποιοτικών και πλήρους απασχόλησης. Σε αυτό το σχέδιο, κεντρικός είναι ο ρόλος του κράτους. Αντί να επιστρέψουμε στην εποχή της Θάτσερ με το μοίρασμα μιας θέσης εργασίας σε δύο εργαζόμενους, ας επιστρέψουμε στην εποχή του Ρούσβελτ με την κρατική εγγύηση στην απασχόληση.
