Σα να μην πέρασε μια μέρα
Είχες ποτέ την αίσθηση ότι έχεις ξαναζήσει ή ότι με κάποιον τρόπο έχεις ξαναδεί στο παρελθόν την ίδια κατάσταση; Σαν σκηνή ταινίας που σχεδόν γνωρίζεις τι πρόκειται να συμβεί, αφού αναγνωρίζεις τα τεκταινόμενα, τα πρόσωπα, το περιβάλλον κλπ. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζεις. Κατά συνέπεια, ακαριαία αρχίζεις να αμφιβάλλεις και τελικά πολύ γρήγορα αμφισβητείς τον εαυτό σου. Εξάλλου, η επιστήμη διατείνεται ότι το «déjà vu» ή «Προμνησία», αποτελεί πιθανότατα μία ανωμαλία της μνήμης. Ο εγκέφαλος εσφαλμένα «πιστεύει» ότι έχει καταγεγραμμένη μία εμπειρία, ενώ δεν την έχει. Η εξήγηση αυτή υποστηρίζεται από το γεγονός ότι μπορεί μεν το άτομο να πιστεύει ότι η εμπειρία του έχει ξανασυμβεί, αλλά δεν είναι σε θέση να ανακαλέσει τη χρονική στιγμή ή τις συνθήκες.
Οπότε λες εντάξει. Μάλλον η επιστήμη έχει δίκιο. Δεν θα είναι η πρώτη φορά, ούτε η τελευταία. Και εκεί που σχεδόν έχεις πειστεί για το αλάθητο του επιστημονικού πορίσματος, λες, για κάτσε ένα λεπτό. Μήπως τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται; Μήπως, και η επιστήμη ακόμη, πέφτει καμιά φορά σε λάθη; Πόσο μάλλον μία επιστήμη, η οποία είναι αλυσοδεμένη με τα δεσμά της υψηλής εξουσίας… Μία επιστήμη, όπου οι επιστήμονες αποκαλούνται με το μικρό τους όνομα, αντί να τους αποδίδεται ο επιβεβλημένος σεβασμός του δόκτορος. Και στο κάτω κάτω, η πεμπτουσία της επιστημονικής έρευνας και γνώσης εδράζεται στην αέναη αναζήτηση και αμφισβήτηση των πορισμάτων. Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν, είμαστε σε θέση, τεκμηριωμένα, να ανακαλέσουμε και τη χρονική στιγμή, και τις συνθήκες υπό τις οποίες μπήκαμε προ εξαμήνου σε καραντίνα. Ακόμη χειρότερα, μπορούμε ακόμη να ανακαλέσουμε και τις συνθήκες οι οποίες μας έφτασαν ως εδώ σήμερα, ή για την ακρίβεια, το περασμένο Σάββατο.
Αλλά προς το παρόν, χάριν της οικονομίας του λόγου και του συγκεκριμένου επιχειρήματος, το οποίο επιχειρούμε να οικοδομήσουμε, ας το αφήσουμε αυτό στην άκρη. Αντ’ αυτού, ας πάμε κατευθείαν στο αποτέλεσμα. Ξυπνήσαμε Σάββατο πρωί και ήταν σαν ένα φριχτό, πραγματικά φρικτό déjà vu. Σα να μην πέρασε μια μέρα, από εκείνη την αποφράδα μέρα, που οι πολίτες άκουσαν και βίωσαν για πρώτη φορά την καραντίνα. Ένα κακό όνειρο, που όχι μόνο επέστρεψε αλλά έγινε και χειρότερο. Και καραντίνα, και μάσκα παντού. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει ψυχή σε απόσταση δύο χιλιομέτρων. Sms, υπεύθυνες δηλώσεις και πλαστικές σακούλες, παντού. Λες και θα κλείσουν οι υπεραγορές και τα μπακάλικα. Λες και θα σωθούν τα τρόφιμα μέσα σε ένα σαββατοκύριακο.
Εικόνες αλλοφροσύνης στον έξω κόσμο αλλά τα μεγαλύτερα δράματα είναι εκείνα που δεν μπορούμε να δούμε. Είναι εκείνα που εκτυλίσσονται μέσα σε τέσσερις τοίχους. Δράματα. Πληθυντικός αριθμός. Και όχι, δεν εννοούνται εδώ οι πράγματι υπολογίσιμες επιπτώσεις του περιορισμού στον ανθρώπινο ψυχισμό, αλλά κάτι πολύ πιο βασικό: Η ίδια η δυνατότητα της επιβίωσης. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που έχασαν ή φοβούνται ότι πολύ σύντομα θα χάσουν τις δουλειές τους. Όλες αυτές οι οικογένειες που ζουν στο όριο της φτώχειας. Όλα αυτά τα σπίτια στα οποία επικρατεί η βαριά ατμόσφαιρα της ανασφάλειας, ενίοτε και της απελπισίας.
Ωστόσο, δεν πρέπει ποτέ να λησμονάμε ότι έχουμε πάντα ο ένας τον άλλον. Δεν πρέπει ποτέ να λησμονάμε ότι ένα χέρι βοηθείας μπορεί καμιά φορά να απλωθεί ακόμη και μέσα από το άγνωστο. Αρκεί να το αναζητήσουμε. Αρκεί σε κάθε περίπτωση να παραμένουμε ψύχραιμοι. Αρκεί να μην ξεχνάμε να χαμογελάμε, έστω και για τα πιο μικρά, έστω και για τα πιο ασήμαντα. Η συγκυρία είναι δύσκολη, έως ανυπόφορη. Αλλά αν υπάρχει ένα και μοναδικό καταφύγιο σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς του covid déjà vu, τότε αυτό είναι σίγουρα η αλληλεγγύη. Τότε αυτό είναι σίγουρα η ανθρωπιά.
