Φλεβάρης της απογοήτευσης και της θλίψης και ας υποστηρίζουν οι κυβερνητικοί ότι έρχονται καλύτερες μέρες· στα χαρτιά τους μπορούν να τα βλέπουν έτσι, η πραγματικότητα όμως άλλα μαρτυρεί και άλλα προμηνύει -πώς δεν το αντιλαμβάνονται αυτό οι αριστεροί σκεπτόμενοι παραμένει μια απορία για το πόπολο (που δεν σκέπτεται). Φλεβάρης: ευμετάστατος, που έλεγε και ο Πλούταρχος για τα ανθρώπινα. (Ευ-μετά-ίστημι). Μάλλον χρειαζόμαστε καινούργιες, πολυσύνθετες λέξεις για να περιγραφεί η αμηχανία και η απορία των Ελλήνων. Έχουμε, διάβολε, από τον Αύγουστο βγει από τα μνημόνια και η κατάσταση δεν λέει να αλλάξει…
Όχι, δυστυχώς η πολιτεία δεν κατάφερε να ανασχέσει την διαφυγή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό. Ίσως δεν υπήρχε ο χρόνος, ίσως δεν υπήρξε ποτέ στα σοβαρά η αντίστοιχη βούληση ή ίσως το πρόβλημα να είναι τόσο σύνθετο που κανείς δεν κατάφερε να επεξεργαστεί σε θεωρητικό έστω επίπεδο μία βιώσιμη λύση. Σε κάθε περίπτωση πάντως το αποτέλεσμα παραμένει ότι η «αφρόκρεμα» του εγχώριου επιστημονικού δυναμικού –αυτό που έχει προσδιοριστεί με τον όρο «brain drain»– εξακολουθεί να μεταναστεύει προς άγρα εργασίας και εν γένει καλύτερων συνθηκών διαβίωσης.
Και αυτό διότι οι νέοι άνθρωποι οι οποίοι φυσιολογικά επιθυμούν να αυτοσυντηρηθούν και εν συνεχεία να «φτιάξουν», όπως λέγεται, τη ζωή τους, αδυνατούν να το πράξουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο εξακολουθούν να υφίστανται τα ίδια δομικά προβλήματα και οι ίδιες παθογένειες. Είναι αλήθεια ότι η ανεργία έχει μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο γεγονός παραμένει ότι η εύρεση σταθερής εργασίας συνιστά ακόμη και σήμερα ένα μικρό θαύμα. Χώρια που αποτελεί εξίσου αδιαμφισβήτητη αλήθεια ότι οι εργαζόμενοι και δη οι εργαζόμενοι με προσόντα στην Ελλάδα υπο-αμείβονται, όταν δηλαδή και όποτε πληρώνονται κανονικά και στην ώρα τους.
Επιπλέον, η βαριά φορολογία και το υψηλό κόστος ζωής σε σχέση με τον αναντίστοιχα χαμηλό μισθό τροφοδοτούν τις σκέψεις και τελικά την οριστική απόφαση για φυγή. Κι όλα αυτά την ώρα που παρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού και «διαφανοποίησης» του κράτους (βλέπε ενδεικτικά ενίσχυση του ΑΣΕΠ), συγκεκριμένες πτυχές της νεοελληνικής φαυλοκρατίας (αργομισθία, αναξιοκρατία, γραφειοκρατία, πελατειακές σχέσεις, αδικία κλπ.) επιβιώνουν και διατρέχουν όλο το φάσμα του πολιτικοδιοικητικού συστήματος. Και αυτό τους αγγίζει όλους, παρότι βεβαίως δεν είναι όλοι το ίδιο. Εν ολίγοις οι νέοι εξακολουθούν να φεύγουν γιατί εξακολουθούν να δρουν οι αιτίες οι οποίες τους διώχνουν.
Το εντυπωσιακό είναι ότι το ελληνικό «brain drain» βγήκε ξανά στην επικαιρότητα επειδή το σήκωσε μία ιταλική εφημερίδα (συγκεκριμένα η «Ιl sole 24 ore»), η οποία απλώς επικαλέστηκε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ του 2017, σύμφωνα με τα οποία σχεδόν μισό εκατομμύριο Έλληνες μετανάστευσαν στα πέτρινα χρόνια της κρίσης.
Συμπέρασμα: Η Ελλάδα πεθαίνει ξανά και ξανά σαν χώρα, αφενός λόγω υπογεννητικότητας, αφετέρου λόγω μετανάστευσης. Γίνεται μία χώρα γερόντων, με χαμένες όλες εκείνες τις πολύτιμες δημιουργικές αναζωογονητικές ποιότητες που απαιτούνται επιστημονικά, κοινωνικά, αλλά και πολιτικά για να πάει εμπρός. Αν συνεχίσουμε έτσι φοβάμαι πως ίσως μια μέρα ο θάνατός της καταστεί ασύγκριτα πιο οδυνηρός. Δυστυχώς τα όνειρα του Φλεβάρη δεν αρκούν…
