«Είπανε εναντίον του (Τόμας Στερνς Έλιοτ Άγγλος συγγραφέας)   πως αφήνει τον αναγνώστη μέσα στη στεγνή, στέρφα και άνυδρη Έρημη Χώρα, μόνο, χωρίς ελπίδα σωτηρίας. Αυτό θα ήταν αλήθεια αν ο Έλιοτ δεν είχε δημιουργήσει ποίηση. Και η ποίηση όσο απελπισμένη κι αν είναι, μας σώζει πάντα, με κάποιον τρόπο, από την ταραχή των παθών», γράφει ο Γιώργος Σεφέρης για τον Τ.Σ. Έλιοτ, έναν ποιητή που τον επηρέασε βαθιά και μάλιστα εργάστηκε σκληρά προκειμένου να κατορθώσει να τον μεταφράσει στην ελληνική. Γιατί στα γράμματα δεν υπάρχει μεγαλύτερη πρόκληση από το να καταφέρει κανείς να μεταφράσει έναν ποιητή. Για την ακρίβεια, κάποιοι ποιητές ισχυρίζονται ότι η ποίηση απλώς δεν μεταφράζεται. Διαβάζεται μόνο στη γλώσσα την οποία γράφτηκε. Ευτυχώς για εμάς, ο Σεφέρης, εκτός από την ελληνική και την αγγλική, μιλά και την παγκόσμια γλώσσα της «ποιητικής», που μόνο λίγοι διαβάζουν και καταλαβαίνουν.

Και όλοι εμείς, το αναγνωστικό κοινό, μπορεί να μην αντιλαμβανόμαστε πάντοτε την ομορφιά και την χάρη της κάθε λέξης αλλά σε κάθε περίπτωση, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, συλλαμβάνουμε το νόημα. Γιατί σε όποια γλώσσα κι αν το πεις, μία έρημη χώρα, θα είναι πάντα μία έρημη χώρα. Μία «Waste Land», θα είναι πάντα waste land, είτε την αποδόσεις ως «Έρημη Χώρα», είτε ως «Ρημαγμένη Γη», είτε και ως «Χωματερή», όπως ευθαρσώς την αποδίδει αποκλειστικά για τις ανάγκες του παρόντος πονήματος η αδαής αφεντιά μου Το νόημα είναι το ίδιο. Ζούμε σε μία χωματερή. Περπατάμε ανάμεσα σε συντρίμμια και απορρίμματα. Κατά κανόνα, οι χωματερές βρίσκονται έξω από τις πόλεις, μόνο που αυτός ο κανόνας έχει ανατραπεί, και χωματερές πια έχουν γίνει οι ίδιες οι πόλεις, που αντί για σκουπίδια, γεμίζουν με κατεστραμμένες ζωές. Απελπισμένες υπάρξεις των καιρών. Άνθρωποι που περιφέρονται εδώ και εκεί χωρίς σκοπό. Άνθρωποι που τους πετούν στον δρόμο, χωρίς παρόν και μέλλον, για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Σαν ανθρώπινα σκουπίδια, για τα οποία η «αγορά», δεν έχει πια καμία χρήση.

Κι αν από την γλώσσα της ποίησης, περάσουμε στην αμείλικτη γλώσσα των αριθμών, αρκεί να κρατήσουμε ένα μόνο μέγεθος στο νου, προκειμένου να αντιληφθούμε τι πρόκειται να συμβεί, ή ορθότερα τι έχει αρχίσει ήδη να λαμβάνει χώρα στην έρημη χώρα που λέγεται Ελλάδα. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 200.000 νέους ανέργους. Ήδη για τον μήνα Ιούλιο η ανεργία των νέων έφτασε στο 37,5%, ποσοστό το οποίο μαζί με το γενικό ποσοστό της ανεργίας αναμένεται να αυξηθεί κατακόρυφα, εφόσον όσο προχωρά το φθινόπωρο, οι αναστολές συμβάσεων θα μετατρέπονται σε απολύσεις για δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους.

Όσο για τούτο τον έρημο τόπο που μας έλαχε να βιοποριστούμε, πορεύεται, χωρίς δρόμο, χωρίς τρένο, χωρίς νοσοκομείο και πανεπιστήμια,  με τέσσερις ανοιχτές πληγές, όπως τόσο εύστοχα καταγράφει στο χθεσινό του άρθρο ο εκλεκτός δημοσιογράφος Παναγιώτης Φωτεινόπουλος, προϊδεάζοντας για τον επερχόμενο δύσκολο χειμώνα, ιδιαίτερα για τα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, αφού οι ελλείψεις στις βασικές υποδομές του νομού, θα κάνουν πιο γκρίζα την καθημερινότητα των πολιτών.

Κάπως έτσι τούτη η χώρα και τούτος ο τόπος, που ήδη δείχνει ρημαγμένος μετά από περίπου μία δεκαετία ύφεσης ελέω μνημονίων και ένα εξάμηνο ραγδαίας ύφεσης ελέω κορονοϊού, οδηγείται με σταθερά βήματα στην πλήρη ερημοποίηση. Ακριβώς γι’ αυτό καταφεύγουμε στην ποίηση˙ γιατί δεν υπάρχει ελπίδα. Δεν υπάρχει σωτηρία. Δεν υπάρχει το οργανωμένο παραγωγικό σύστημα, που υπό συνθήκες θα επέτρεπε την σχετικά γρήγορη επιστροφή στην έστω επαχθή και για πολλούς παρόμοια ειδεχθή κανονικότητα. Προτιμούμε λοιπόν τον κόσμο της ποίησης. Από την έρημη χώρα της πραγματικότητας, προτιμούμε τον ιδεατό κόσμο του Τ.Σ. Έλιοτ. Γιατί είτε μ’ έναν λυγμό, είτε μ’ έναν πάταγο, ο κόσμος αυτός τελειώνει.

Ο εκδότης