Η σχέση των παιδιών και των νέων με τον πολιτισμό την περίοδο της κρίσης
Μια πρώτη χαρτογράφηση της σχέσης των παιδιών και των νέων με τον πολιτισμό στα χρόνια των μνημονίων επιχειρεί έρευνα του Εργαστηρίου Κοινωνικών Επιστημών του Παιδαγωγικού Τμήματος του ΕΚΠΑ. Στα αποτυπώματα της έκθεσης αναδεικνύεται η παιδική φτώχεια που τα χρόνια όξυνσης της κρίσης «χτύπησε» μισό εκατομμύριο παιδιά, και τα συμπεράσματά της καταγράφουν μια προβληματική σχέση με τους αριθμούς να δημιουργούν μια ζοφερή εικόνα.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 78% των νέων μας το 2015 δεν έκανε καμία επίσκεψη σε πολιτιστικούς χώρους, το 58% δεν πήγε ούτε μία φορά στον κινηματογράφο και στο θέατρο και το 66% σε καμία αθλητική διοργάνωση.
Καταρχάς η έρευνα η οποία εκπονήθηκε για λογαριασμό του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, κρίνεται ούτως ή άλλως ως εξαιρετικά σημαντική, εφόσον επιχειρεί να χαρτογραφήσει ένα πεδίο που είχε αφεθεί επί μακρόν στην τύχη του, δηλαδή την σχέση των παιδιών και των νέων με τον πολιτισμό την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Είναι το πρώτο εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας με απτά αποτελέσματα και ως εκ τούτου μπορούμε να μιλήσουμε επί πραγματικής βάσης κι όχι με υποθέσεις και θεωρίες. Και ακριβώς μία τέτοια θεωρία η οποία έχει υποστηριχθεί ευρέως την τελευταία δεκαετία καταρρίπτει η έρευνα. Πολλοί ισχυρίζονταν ότι η κρίση με κάποιον περίεργο τρόπο ευνοεί την καλλιτεχνική και πολιτισμική παραγωγή, τονώνοντας τα δημιουργικά ένστικτα των υποκειμένων και την εν γένει διάθεσή τους για πολιτισμό. Αυτό, σε σχέση τουλάχιστον με τις νεότερες γενιές καταρρίπτεται ξεκάθαρα. Στην έκθεση καταγράφεται η έλλειψη ενδιαφέροντος και συνεπακόλουθα η μη συμμετοχή των νέων σε πολιτιστικά και αθλητικά δρώμενα. Γίνεται μάλιστα ευθέως συσχετισμός του ποσοστού παιδικής φτώχειας, ιδιαίτερα κατά τα χρόνια της όξυνσης, με το έλλειμμα πολιτιστικής δραστηριότητας. Πρόκειται για μία εικόνα ζοφερή η οποία όπως επισημάνθηκε και κατά την διάρκεια της παρουσίασης της έρευνας, δεν αφορά μόνο στην παραγωγή πολιτιστικών προϊόντων αλλά και στην ανταπόκριση της κοινωνίας σε αυτά.
Σε αυτό το πλαίσιο, η μεγάλη πρόκληση έτσι όπως αυτή εκ των πράγματων προκύπτει είναι η αντιστροφή αυτής της κίνησης, η οποία απομάκρυνε τις νεότερες γενιές από την τέχνη. Η υπουργός Πολιτισμού έκανε μεν λόγο για την αναβάθμιση, σε ποιότητα και διάρκεια, των παιδικών προγραμμάτων της δημόσιας τηλεόρασης αλλά φυσικά κάτι τέτοιο δεν αρκεί. Χρειάζονται διοργανώσεις και φεστιβάλ όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για παιδιά και νέους, που κινητοποιούν τις μικρότερες ηλικίες να συμμετάσχουν και αναπτύσσουν μία σταθερή σχέση μαζί τους. Σε αυτό τουλάχιστον η Ηλεία βρίσκεται σε καλό δρόμο καθώς μία σειρά από νησίδες πολιτισμού όπως η προαναφερθείσα έχουν διασώσει μεγάλο κομμάτι της νεολαίας μας από την άβυσσο του τίποτα. Όσο περισσότερες υπάρχουν, τόσο περισσότεροι θα διασωθούν.
