Τεχνητή Νοημοσύνη και Δημοκρατία

Ο άνθρωπος με τις μηχανές και την τεχνολογία είχε πάντα σχέσεις αγάπης και μίσους, προσδοκίας και φόβου.
Στα χρόνια της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, με την ιλιγγιώδη ταχύτητα εισβολής του διαδικτύου στη ζωή μας και την αέναη κίνηση σε έναν «Παγκόσμιο Ιστό», τα περισσότερα από τα παραπάνω συναισθήματα παραμερίστηκαν, σε πρώτο χρόνο, εξαιτίας της κυριαρχίας της αμεσότητας στην έκφραση και στην διάδοση της πληροφορίας και την εγγύτητα της επικοινωνίας. Τα θαυμαστά τεχνολογικά επιτεύγματα που εφαρμόστηκαν σε όλες τις παραγωγικές δραστηριότητες σε συνδυασμό με ένα σωρό πληροφορίες εύκολα προσβάσιμες για όλους, αν το επιθυμούν, δημιούργησε μια Ανάγκη εξειδίκευσης του υποκειμένου απέναντι στη λειτουργία της Μηχανής. Εάν δεν είσαι συνδεδεμένος ή εάν δεν γνωρίζεις να συνδεθείς είσαι ένα Τίποτα. Κάπως έτσι, η Λατρεία απέναντι στη Μηχανή, πολτοποίησε τους συναισθηματικούς προβληματισμούς και ατόνησε τις πνευματικές και διανοητικές λειτουργίες.
Τώρα, μάλιστα, όλοι συνειδητοποιούν ότι η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης εξελίσσεται με τόσο ραγδαίους ρυθμούς που όλα γίνονται στον υπερθετικό βαθμό.
Τα πράγματα, βέβαια, εμφανίζονται ρόδινα από τους οπαδούς και κυρίως τους τεχνολογικούς κολοσσούς. Όμως, η Τεχνητή νοημοσύνη είναι και θα παραμείνει «χρήσιμο εργαλείο» για τους χρήστες. Ή, στο τέλος, θα τους αντικαταστήσει εύκολα και γρήγορα;
Σε πολλά επαγγέλματα, αυτό ήδη το βλέπουν να έρχεται εναντίον τους. Επαγγελματίες οδηγοί, παραδοσιακοί βιομηχανικοί εργάτες, μεταφραστές αλλά και άνθρωποι της τέχνης, γραφίστες και σεναριογράφους, ηθοποιούς, μουσικούς κλπ.
Μήπως αυτή η απλοϊκή χαρά που νιώθει μια γραμματέας που για να φτιάξει μια αίτηση πληκτρολογεί το CHATGTP ή ένας δάσκαλος που αντιγράφει για να ξεπετάξει το μάθημα και χαίρεται για την «απλοποίηση» της εργασίας του, πάψει σύντομα να είναι εργαζόμενος;
Η Χάνα Άρεντ το 1958 στο εμβληματικό φιλοσοφικό της έργο «η ανθρώπινη κατάσταση» περιγράφει τις «τρείς θεμελιώδεις ανθρώπινες δραστηριότητες: τον μόχθο, την εργασία και τη δράση», κομβικές «γιατί αντιστοιχούν στις βασικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες έχει προσφερθεί το δώρο της ζωής πάνω στη Γη.
Και όλο αυτό πόσο θα επηρεάσει τη Δημοκρατία;
Διότι η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στη Δημοκρατία είναι ένα σύνθετο ζήτημα που χρήζει διεξοδικής έρευνας και προσεκτικής ρύθμισης. Και αυτό, γιατί η εκλογική διαδικασία, για παράδειγμα, καίτοι δεν καθορίζεται στο σύνολό της, επηρεάζεται, όμως, πάρα πολύ από τις εφαρμογές της ΤΝ.
Στα θετικά, σίγουρα είναι η δυνατότητα που παρέχει η τεχνολογία, κάτω από σαφείς κανονιστικούς ελέγχους, για τη διευκόλυνση συμμετοχής σε διαδικασίες διαβούλευσης.
Τα δύσκολα, όμως; Αυτά που προκύπτουν, κυρίως, λόγω της χειραγώγησης και της εξειδικευμένης στόχευσης, την παραπληροφόρηση, εκμετάλλευση και αξιοποίηση προσωπικών δεδομένων, πράγματα που οδηγούν σε μια μορφή ιδιωτικοποίησης των εκλογών και σε μια αλγοριθμική διακυβέρνηση.
ΔΡ