Τα σπίτια μας αποτελούν έναν κεντρικό άξονα για την ύπαρξή μας,είναι ο χώρος στον οποίο θα βρούμε καταφύγιο μετά τη δουλεία. Εκεί όπου το βράδυ θα παρακολουθήσουμε την αγαπημένη μας σειρά, την ίδια ώρα που μιλάμε για πολιτική, ενώ παράλληλα πλένουμε πιάτα και ο σύντροφός μας προσπαθεί να μάθει στα παιδιά την προπαίδεια. Κι όλα αυτά την ώρα που σκοτώνουμε αργά και σταθερά τα λουλούδια που με τόσο ενθουσιασμό φυτέψαμε στο μπαλόνι μας.
Σε ένα πρόσφατο άρθρο τους οι FinancialTimes παρουσίασαν τις έξι τάσεις που θα διαμορφώσουν στο εγγύς μέλλον την αγορά ακινήτων. Όπως σημειώνει σε άρθρο του το περιοδικό Jacobin, όμως, οι προβλέψεις των ειδικών που αποφάνθηκαν επί του θέματος είναι τουλάχιστον καταθλιπτικές. Το όραμά τους, όμως, μπορεί να γίνει ένα χρήσιμο υπόβαθρο για να διαμορφώσουμε τη δική μας αντίληψη για το πώς θέλουμε να ζήσουμε τις επόμενες δεκαετίες και το Jacobin κάνει την αρχή αποδομώντας τους FinancialTimes.
1. Το φιλικό προς το περιβάλλον σπίτι ως σύμβολο στάτους
Τα σπίτια αποτελούν τεράστια πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη οι ιδιοκτήτες τους να επενδύσουν στο να τα κάνουν πιο «πράσινα». Δυστυχώς, όμως, το κόστος για κάτι τέτοιο είναι απαγορευτικά υψηλό. Ωστόσο, καθώς υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την κλιματική αλλαγή, προβλέπεται πως οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι ολοένα και πιο διατεθειμένοι να αναλάβουν αυτό το βάρος.
Αντί, λοιπόν, να χαράζονται στρατηγικές που αντιλαμβάνονται τη μείωση των εκπομπών άνθρακα ως ατομική ή οικιακή υποχρέωση, θα ήταν καλύτερα να συμπεριλάβουμε τον εκσυγχρονισμό των σπιτιών σε ένα ευρύτερο εθνικό έργο υποδομής.
Κάτι τέτοιο θα είχε πολλά οφέλη. Αφενός τα μεμονωμένα νοικοκυριά θα ήταν σε θέση να συρρικνώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα και να συμμετάσχουν στη διαδικασία οικοδόμησης ενός πιο πράσινου μέλλοντος. Αφετέρου ένα τέτοιο σχέδιο σε εθνικό επίπεδο θα ωθήσει επίσης την οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας πράσινες θέσεις εργασίας και την παραγωγή υλικών και γνώσεων που απαιτούνται για ένα τέτοιο εγχείρημα.
2. Γειτονιές που διοικούνται από εταιρείες
Οι επενδυτές που ψάχνουν για σταθερές αποδόσεις ποντάρουν ήδη τα ρέστα τους στην αγορά ακινήτων, γράφουν οι FinancialTimes. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι κατά την επόμενη δεκαετία αυτή η τάση θα συνεχιστεί. Σύντομα πρόκειται να ζούμε σε σπίτια που διαχειρίζονται εταιρείες Real Estate, καθώς αυτές οι εταιρείες σύντομα θα διαχειρίζονται ολόκληρες γειτονιές.
Σε ένα σύστημα όπου ο πλούτος και η εξουσία είναι συγκοινωνούντα δοχεία και ο πλούτος για τους απλούς ανθρώπους φυλάσσεται κυρίως σε οικιακό απόθεμα, ποια θα μπορούσε να είναι η απάντηση σε αυτή την πραγματικότητα; Η αντικατάσταση των βαρόνων του Real Estate με μεμονωμένους ιδιοκτήτες σπιτιών, οι δημόσιες κατοικίες και οι συνεταιριστικοί χώροι συνιδιοκτησίας είναι βήματα απαραίτητα για τον εκδημοκρατισμό της οικονομίας. Κι αν αυτό ακούγεται ουτοπικό, σε μια πρώτη φάση μπορούμε να αρχίσουμε την «επανάστασή» μας θεσπίζοντας όρια στα ενοίκια, αυστηρά πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας για τα ενοικιαζόμενα ακίνητα και «πράσινες» επιχορηγήσεις για τους ιδιοκτήτες τους.
3. Σπίτια σαν να ήταν LEGO
Οι αναλυτές που μίλησαν στους FinancialTimes, προβλέπουν ότι τα προκάτ σπίτια θα μπορούσαν να γίνουν το μέλλον της αγοράς, αλλά και του οικιστικού τοπίου. Πρόκειται για σπίτια που κατασκευάζονται μαζικά σε εργοτάξια και στη συνέχεια μπορούν να συνδεθούν σπονδυλωτά το ένα με το άλλο σαν να ήταν LEGO.
Το προφανές κενό δεξιοτήτων στον κατασκευαστικό κλάδο, όμως, είναι το προϊόν δεκαετιών καθοδικής πίεσης στους μισθούς. Τα σπίτια που παράγονται σε εργοστάσια, μπορεί να είναι μια πρωτοπορία για τους προγραμματιστές που θέλουν να μειώσουν το κόστος εργασίας, αλλά εξυπηρετούν και επιδεινώνουν αυτό το πρόβλημα.
4. Ενοίκια με μέτρο
Τα συμφέροντα των ελίτ του Real Estate αποκομίζουν χρήματα από το αυξανόμενο κόστος στέγασης είναι όμως αντιδιαμετρικά αντίθετα προς τα συμφέροντα των απλών ανθρώπων που προσπαθούν να στήσουν ένα σπίτι για τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους. Χάρη στη στεγαστική αγορά που δίνει προτεραιότητα στα συμφέροντα των τραπεζών και των διαχειριστών ακίνητης περιουσίας, όλο και περισσότερα οικογένειες ξοδεύουν το ήμισυ του μηνιαίου εισοδήματός τους για τη στέγαση τους.
5. Σπίτια αλάAirbnb
Η βρετανική εφημερίδα προβλέπει επίσης πως οι ενοικιαστές θα αποφεύγουν τις μακροχρόνιες μισθώσεις και θα προσανατολιστούν σε ένα υβρίδιο μεταξύ σπιτιού και Airbnb χώρου φιλοξενίας, που θα τους δίνει τη δυνατότητα να αλλάζουν έδρα ανά πάσα στιγμή ανάλογα με τις ανάγκες τους.
. Σε μια αγορά ακινήτων που καθορίζεται από τον εξευγενισμό, τις αποκλειστικές ζώνες, τον επιθετικό δανεισμό, την έλλειψη στέγης και την κερδοσκοπία, θα ενισχυθεί η ανισότητα ικανοποιώντας τις ανάγκες εκείνων που έχουν την μεγαλύτερη δύναμη να διαμορφώσουν την αγορά.
6. Διαγενεακή συγκατοίκηση
Η έκτη τάση που προβλέπουν οι FinancialTimes αφορά στην διαγενεακή συγκατοίκηση. Παγκοσμίως παρατηρείται το φαινόμενο οι ηλικιωμένοι όταν συνταξιοδοτούνται να αποσύρονται σε σπίτια έξω από τον κεντρικό ιστό της πόλης τα οποία είναι πιο φθηνά. Σύντομα όμως αυτό το μοντέλο πρόκειται να αλλάξει. Νέοι και ηλικιωμένοι θα συγκατοικούν.Με αυτό τον τρόπο οι νέοι θα μπορούν να εξασφαλίσουν ένα φτηνό κατάλυμα και οι ηλικιωμένοι να έχουν κάποιον να τους φροντίζει.
Αναμφίβολα υπάρχουν συγκεκριμένα κοινωνικά και υλικά οφέλη που θα μπορούσαν να προκύψουν από τη συγκατοίκηση απομονωμένων ηλικιωμένων και απαξιωμένων νέων. Η αποτελεσματική συνεταιριστική ζωή προϋποθέτει ότι οι άνθρωποι έχουν τους πόρους που χρειάζονται. Και αυτοί οι πόροι πρέπει να προέρχονται από διαρθρωτικά και θεσμικά προνόμια, όπως η δωρεάν εκπαίδευση, η δημόσια υγεία και ένα ισχυρό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
