Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να βγάλουν τη «λανθάνουσα» ταυτότητά τους.

Η μεταμφίεση, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, λειτουργεί καταλυτικά στην ψυχολογία των ανθρώπων, οι οποίοι αισθάνονται ασφαλείς ότι δεν θα αναγνωριστούν για να κατακριθούν για τις πράξεις τους κρυμμένοι πίσω από τις μάσκες…

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η μεταμφίεση είναι μια ανάπαυλα, μια παρένθεση στη ζωή του ανθρώπου, κι έπειτα ξαναγυρίζει στην τάξη και στη νηφαλιότητα.

Από τα πανάρχαια χρόνια οι άνθρωποι είχαν την ανάγκη να μεταμφιέζονται. Σήμερα, η μεταμφίεση είναι συνώνυμη με το Καρναβάλι, το τρελό ξεφάντωμα, το κέφι, τη ζωντάνια και, κυρίως, τη φαντασία. Η μεταμφίεση, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, λειτουργεί καταλυτικά στην ψυχολογία των ανθρώπων, οι οποίοι αισθάνονται ασφαλείς ότι δεν θα αναγνωριστούν για να κατακριθούν για τις πράξεις τους κρυμμένοι πίσω από τις μάσκες τους…

Πιο αναλυτικά, επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι η ψυχολογική μας ταυτότητα έχει δυο πλευρές: αυτήν που φαίνεται εκ πρώτη όψεως, τη φαινομενική, και αυτήν που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια, δηλαδή την κρυμμένη. Εδώ είναι που η αποκριάτικη μάσκα και στολή παίζει καταλυτικό ρόλο και φορώντας την αμφίεση αισθανόμαστε ότι μας επιτρέπεται κατά κάποιον τρόπο να φέρουμε στην επιφάνεια αυτήν τη «λανθάνουσα όψη» της ψυχολογικής μας ταυτότητας.

Η μεταμφίεση είναι μια απτή υπενθύμιση των τρόπων με τους οποίους οι άνθρωποι κρύβονται πίσω από τους ρόλους και τους μηχανισμούς άμυνάς τους, αποκρύπτοντας ή αποκαλύπτοντας διάφορες πτυχές του εαυτού τους. Έτσι, όταν μεταμφιεζόμαστε, αφήνουμε τα ένστικτά μας αχαλίνωτα και τον εαυτό μας ελεύθερο να πράξει σύμφωνα με τις επιταγές τους. Η προσθήκη της μάσκας, λένε οι ψυχολόγοι, καλύπτοντας το πρόσωπο και τα μηνύματα που συνδέονται με αυτό, αφήνει το πεδίο ελεύθερο στο σώμα, να εκφράσει με τον τρόπο του εσωτερικές αλήθειες τις οποίες είτε κρατάμε κρυμμένες είτε βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση εν αγνοία μας.

Η αμφίεση μάς δίνει την ευκαιρία να αποδράσουμε από κοινωνικούς περιορισμούς και να παίξουμε κάποιον ρόλο. Η μεταμφίεση λοιπόν κατά τη διάρκεια της Αποκριάς έχει περισσότερες από μία σημασία, πέρα από το προφανές δηλώνει και μιαν επιθυμία συνδιαλλαγής με τους άλλους, σε διαφορετικό επίπεδο, ωστόσο, από το συνηθισμένο.

Οι μεταμφιέσεις επιπροσθέτως μας δίνουν τη δυνατότητα να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα και τη ρουτίνα. Οι συνιστώσες της ψυχικής ανάγκης για μεταμφίεση γεννούν ένα αίσθημα ελευθερίας, απελευθέρωσης από το άγχος της καθημερινότητας, μια αίσθηση ανανέωσης και μια χαρούμενη και συχνά πειρακτική διάθεση.

Κάποιοι φοβούνται

Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι πρόθυμοι να μεταμφιεστούν. Υπάρχουν κάποιοι γύρω μας που θεωρούν ότι οι Απόκριες είναι μόνο για τα παιδιά διότι είτε θεωρούν τη μεταμφίεση γελοιοποίηση είτε πιο απλά τη φοβούνται. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό συμβαίνει διότι αυτοί οι άνθρωποι βιώνουν την αλλαγή της ταυτότητάς τους, όπως αυτή προκαλείται εφήμερα με τη μεταμφίεση, ως απειλητική για το «εγώ» τους και την αυτοπεποίθησή τους. Η σκέψη και μόνο ότι δεν έχουν τον έλεγχο της κατάστασης ή ότι η δύναμη και η εξουσία τους απειλούνται από τη μεταμφίεση -σε ψυχολογικό επίπεδο- είναι αρκετή για να τους κάνει να εμφανιστούν με τη γνωστή τους περιβολή σε κάποιο πάρτι μεταμφιεσμένων.

Οι Αποκριές δίνουν τη δυνατότητα στον ενήλικο να επιτρέψει στο παιδί που υπάρχει μέσα του να εκφραστεί μέσα από την επιλογή μεταμφίεσης και τη μικρή επανάσταση που κάτι τέτοιο συνεπάγεται. Στην ενήλικη ζωή ο άνθρωπος οχυρώνεται ψυχολογικά προκειμένου να διατηρήσει τη συνοχή ανάμεσα στις σκέψεις, στα συναισθήματα και στη συμπεριφορά του. Οι άμυνες γίνονται οικείες και αποτελούν μέρος του ψυχικού αποθέματος για την αντιμετώπιση της ζωής. Χωρίς αυτές το άτομο νιώθει εκτεθειμένο και ευάλωτο. Το παιδί, ωστόσο, που υπάρχει μέσα του κατά καιρούς υψώνει τη φωνή και θέλει να έρθει πάλι στην επιφάνεια, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Οι Αποκριές δίνουν τη δυνατότητα στον ενήλικο να επιτρέψει στο παιδί που έχει μέσα του να εκφραστεί μέσα από την επιλογή μεταμφίεσης. Με αυτόν τον τρόπο φρενάρει τους μηχανισμούς άμυνας που από τη νεαρή ενήλικη ζωή χρησιμοποιεί ως τρόπο διαχείρισης του άγχους και αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο. Άλλωστε η μεταμφίεση είναι μια ανάπαυλα, μια παρένθεση στη ζωή του ανθρώπου, κι έπειτα ξαναγυρίζει στην τάξη και στη νηφαλιότητα.

Μια μάσκα… πολλές χρήσεις

Πέρα από την κυριολεκτική χρήση της μάσκας, υπάρχει και η μεταφορική χρήση της. Έτσι πολλοί άνθρωποι φορούν μάσκες κάθε μέρα για διαφορετικούς λόγους. Και αυτό το κάνουν γιατί έτσι κρύβουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και τις ανασφάλειές τους…