Σε εξέλιξη βρίσκεται από τις 5:30 το απόγευμα, στην Ντάουνινγκ Στριτ, η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Μπόρις Τζόνσον. Ο Ελληνας πρωθυπουργός πρόκειται να θέσει στο ανώτατο επίπεδο το αίτημα της Ελλάδας για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Μάλιστα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα σημειώσει, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ότι το εν λόγω ζήτημα αφορά στις δύο κυβερνήσεις και ότι πρέπει να συζητηθεί με ειλικρίνεια. Θα τονίσει, δε, ότι η βρετανική κυβέρνηση θα πρέπει να μπει σε έναν καλή τη πίστει διάλογο με την Ελλάδα για την επανένωση των Γλυπτών.
Επιπλέον, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα επιχειρήσει από κοινού με τον Βρετανό ομόλογο του, μία συνολική επισκόπηση των διμερών σχέσεων, με έμφαση στις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, τις επενδύσεις, τον τουρισμό ενόψει του 2022.
Το πρωί της Τρίτης, ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο ITV και την εκπομπή «Good Morning Britain», επιβεβαίωσε πως κατά τη συνάντηση του με τον Βρετανό πρωθυπουργό, Μπόρις Τζόνσον θα θέσει το ζήτημα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης.
«Θα θέσω το ζήτημα στον Βρετανό πρωθυπουργό και πιστεύω πως η προσέγγιση πως τα ‘Μάρμαρα’ ανήκουν στο Βρετανικό Μουσείο γιατί βρίσκονταν πάντα εκεί είναι αναχρονιστική. Θέλουμε οριστική επιστροφή των ‘Μαρμάρων’, αλλά δεν συζητάμε για δανεισμό τους. Θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στο Βρετανικό Μουσείο πολιτιστικούς θησαυρούς, που δεν έχουν βγει από την Ελλάδα στο παρελθόν. Είμαι σίγουρος πως μπορεί να βρεθεί μία λύση», ανέφερε.
Η ξεκάθαρη πρόθεση του κ. Μητσοτάκη φάνηκε και την Παρασκευή κατά την ομιλία του στην εκδήλωση της UNESCO στο Παρίσι, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε πως βάσει της πρόσφατης απόφασης από τη Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO για την προώθηση της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης, «που αναγνωρίζει ότι η υπόθεση δεν αφορά τη συνεννόηση μεταξύ μουσείων, αλλά έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα», το θέμα αφορά πλέον τη βρετανική κυβέρνηση.
Γι’ αυτό ο κ. Μητσοτάκης θα ζητήσει διάλογο για το ζήτημα με τη βρετανική πλευρά, σημειώνοντας στην ίδια εκδήλωση πως φέτος που συμπληρώνονται 200 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα για την Ανεξαρτησία της Ελλάδας «είναι η καλύτερη στιγμή για την επιστροφή του τμήματος που λείπει και την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα στη γενέτειρά τους, την Ελλάδα».
Η μακρά διαδρομή του ελληνικού αιτήματος
Η Ελλάδα δεν έχει παραιτηθεί ποτέ από το δίκαιο αίτημά της για επιστροφή των θησαυρών του Παρθενώνα που εκλάπησαν από τον Ελγιν την τριετία 1801-1804 και μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο. Η αρχή έγινε λίγο μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, όταν το 1842 ο Αλέξανδρος Ραγκαβής, γραμματέας της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, διατύπωσε την ελληνική επιθυμία επιστροφής των Γλυπτών. Το αίτημα διατυπώθηκε ξανά το 1924, με τη συμπλήρωση 100 ετών από τον θάνατο του λόρδου Βύρωνα, αλλά και το 1961.
Το 1976 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής οραματίστηκε τη δημιουργία ενός νέου Μουσείου της Ακρόπολης, που θα διέθετε όλες τις απαραίτητες τεχνικές εγκαταστάσεις για τη συντήρηση των ανεκτίμητων έργων της ελληνικής τέχνης, βασική προϋπόθεση ώστε να επαναπατριστούν και τα Γλυπτά. Το έτος-σταθμός βεβαίως ήταν το 1982, όταν στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO για την πολιτιστική πολιτική στο Μεξικό, η τότε υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών, Μελίνα Μερκούρη, έθεσε το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για την επιστροφή των Γλυπτών. Από τότε η προσπάθεια δεν έχει εγκαταλειφθεί.
Τον Οκτώβριο του 1984 η Ελλάδα υπέβαλε νέο επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών, που απορρίφθηκε από τη βρετανική πλευρά. Το ίδιο έτος η Αθήνα κατέθεσε επίσημο αίτημα στην UNESCO, το οποίο ενεγράφη στην ημερήσια διάταξη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσής τους ή την απόδοσή τους σε περίπτωση παράνομης κτήσης. Από το 1987 το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα έχει ενταχθεί στην επίσημη ατζέντα των θεμάτων της UNESCO.
Το 1999 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημείωνε πως α) θεωρεί ότι η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα θα αποτελούσε μια καίρια ενέργεια για την προώθηση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, β) καλούσε την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να εξετάσει θετικά το αίτημα της Ελλάδας.
Το 2009, έμπρακτος σταθμός για την επιστροφή των Γλυπτών ήταν το νέο μουσείο της Ακρόπολης, με τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή να δηλώνει πως «οι συνθήκες έχουν πια ωριμάσει» και το «αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στον χώρο που ανήκουν, το αίτημα που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όρισε μεταπολιτευτικά ως εθνικό στόχο και η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, ως υπουργός Πολιτισμού έκανε σκοπό ζωής και συνέβαλε καθοριστικά ώστε να γίνει απαίτηση οικουμενική, μπορεί και πρέπει να γίνει πράξη στη γενιά μας». Ο τότε υπουργός Πολιτισμού και αργότερα πρωθυπουργός, το 2014, Αντώνης Σαμαράς, είχε εκφράσει την οργή του με αφορμή τον δανεισμό Γλυπτών του Παρθενώνα στο Μουσείο Αγίας Πετρούπολης, επισημαίνοντας ότι «το τελευταίο μέχρι σήμερα βρετανικό δόγμα περί “αμετακίνητων” Γλυπτών του Παρθενώνα παύει να ισχύει. Oπως καταρρίφθηκε με τη λειτουργία του Μουσείου της Ακρόπολης και το άλλο “επιχείρημά” τους, αυτό της έλλειψης ανάλογου χώρου που θα μπορούσε να τα φιλοξενήσει».
