Πληθωρισμός, η φορολογία του φτωχού…

Της Νίκης Κοκκαλιάρη, Πολιτικού Μηχανικού M.Sc

Ο πληθωρισμός πλήττει κυρίως τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα της κοινωνίας. Τα στρώματα εκείνα όπως οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, οι μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες που δεν έχουν το περιθώριο να μετακυλήσουν το κόστος.
Η αύξηση του πληθωρισμού οφείλεται αποκλειστικά στον πόλεμο της Ουκρανίας;
Φυσικά όχι. Η αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή έχει ξεκινήσει ένα χρόνο τώρα. Οι αιτίες που προκάλεσαν την αύξηση αυτή, ήταν γνωστές σε όλους. Είναι γνωστό δηλαδή ότι οι Κεντρικές Τράπεζες, για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, εξέδωσαν νέο χρήμα. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος καθηγητής οικονομικού πανεπιστημίου για να καταλάβει ότι το χρήμα αυτό είναι πληθωριστικό. Κυκλοφορεί περισσότερο χρήμα, που αντιστοιχεί σε λιγότερα αγαθά. Παράλληλα, όλοι γνώριζαν ότι κατά τη διάρκεια των lockdowns έπεσε κατακόρυφα τόσο η ζήτηση όσο και η παραγωγή προϊόντων. Όταν άρθηκαν οι περιορισμοί, η ζήτηση αυξήθηκε αλλά η παραγωγή δεν ακολούθησε, όπως ήταν αναμενόμενο, τους ρυθμούς αύξησης της ζήτησης. Μεγαλύτερη ζήτηση, μικρότερη προσφορά, άρα αύξηση τιμών. Πεδίον λαμπρόν για τους κερδοσκόπους.
Ήταν πολύ εύκολο λοιπόν, να προβλεφθεί η αύξηση του πληθωρισμού. Μπορούσαμε να την αντιμετωπίσουμε;
Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία που εξέδωσε η EUROSTAT δείχνει ότι η χώρα μας έχει ετήσιο πληθωρισμό πολύ μεγαλύτερο από το μέσο όρο των κρατών- μελών της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον μεγαλύτερο από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν εξαιρέσουμε νέα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Τι έκαναν τα περισσότερα Ευρωπαϊκά κράτη;
Προέβλεψαν και προετοίμασαν τις οικονομίες και κοινωνίες τους για την πληθωριστική αύξηση. Έδωσαν προτεραιότητα στην εφαρμογή των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού και καταπολέμησης της αισχροκέρδειας.
Γιατί απέτυχε η χώρα μας και σε αυτό τον τομέα; Γιατί η χώρα μας έχει παραπάνω από 30% περίπου μεγαλύτερο πληθωρισμό από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και 80% περίπου μεγαλύτερο πληθωρισμό από της Γαλλίας (όπως φαίνεται στο γράφημα της eurostat για το Μάιο ) ;
Γιατί η κυβέρνηση είναι δογματικά προσηλωμένη στην πολιτική της φιλοσοφική αρχή ότι η αγορά θα αυτενεργήσει και θα λύσει από μόνη της όλα τα προβλήματα.
Από τον πληθωρισμό όλοι έχασαν;
Ο μισθωτός ή ο συνταξιούχος βλέπει να μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημα του, ο Μικρομεσαίος Επιχειρηματίας να χάνει εισοδήματα και την ανταγωνιστική του θέση, ο μικρο-αποταμιευτής τις αποταμιεύσεις του. Υπάρχουν όμως και κάποιοι οι οποίοι βγαίνουν κερδισμένοι από τον πληθωρισμό και την κυβερνητική ανεπάρκεια στο να τον συγκρατήσει. Σύμφωνα με την επίσημη έκθεση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, οι πάροχοι ενέργειας αύξησαν την κερδοφορία τους κατά 927 εκατομμύρια ευρώ!
Οι πολιτικές επιλογές και ιεραρχήσεις της Κυβέρνησης είναι φανερές. Οι επιδοματικές ασπιρίνες που επέλεξε να μοιράσει περισσότερο ως προεκλογικές παροχές μπορούν να εκληφθούν, παρά ως προσπάθεια προστασίας του διαθεσίμου εισοδήματος των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Γνωρίζω ότι είναι άλλη η εποχή, άλλη η οικονομία, άλλη η πολιτική προτεραιότητα. Είναι ενδεικτικό όμως πώς αντιμετωπίζεται σήμερα ο πληθωρισμός και πώς αντιμετωπίστηκε τη δεκαετία του ‘80. Δεν προτείνω την μηχανιστική επαναφορά της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) αλλά αναγκαστικά συγκρίνω δύο αντίθετες οικονομικές στρατηγικές και τα αποτελέσματα τους.
Η κυβέρνηση διάλεξε ποιον θα ευνοήσει, εμείς;