Μόνο τρεις φορές έχουν αναβληθεί οι αγώνες στη νεότερη ιστορία τους

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή διά του προέδρου της, Τόμας Μπαχ, επιμένει ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο θα διεξαχθούν κανονικά το ερχόμενο καλοκαίρι.

Ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Γιοσίρο Μόρι, απαντάει μάλιστα με τη φράση «δεν το σκέφτομαι καθόλου» στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων περί αναβολής ή ματαίωσης της διοργάνωσης λόγω του κορονοϊού.

Η υπουργός των Ολυμπιακών Αγώνων της Ιαπωνίας, Σέικο Χασιμότο, αποκαλύπτει ότι η σύμβαση με τη ΔΟΕ επιτρέπει μετάθεση έως και το τέλος του 2020, ενώ ένας εκ των «αθανάτων», ο Ντικ Πάουντ, επιμένει ότι οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν στα τέλη Μαΐου, όταν και θα υπάρχουν νέα δεδομένα ως προς την εξέλιξη της κατάστασης.

Πολλές φωνές, ποικίλες τοποθετήσεις… Κάτι αναπόφευκτο, εξαιτίας του διεθνούς συναγερμού για την επιδημία του κορονοϊού. Η θέση της ΔΟΕ και των διοργανωτών είναι δύσκολη. Πρέπει να είναι και να δείχνουν αισιόδοξοι, συνεργάσιμοι, ευέλικτοι και έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο, χωρίς να κινδυνολογούν.

Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι πάνω απ’ όλα γιορτή. Σε μια τέτοια διοργάνωση δεν νοούνται «παιχνίδια κεκλεισμένων των θυρών», απαγόρευση των σέλφι, των high-five ή της χειραψίας πριν και μετά τους αγώνες.

Ολυμπιακοί Αγώνες είναι η παρέλαση στην τελετή έναρξης και το πάρτι της τελετής λήξης, η συμβίωση 11.000 αθλητών στο Ολυμπιακό Χωριό, οι fan zones για τους επισκέπτες, οι γεμάτες εξέδρες, τα αυτοσχέδια πάρτι.

Καμία σχέση, δηλαδή, με το δυστοπικό περιβάλλον που τα τωρινά δεδομένα της επιδημίας έχουν αναπόφευκτα δημιουργήσει στον χώρο του αθλητισμού. Και αυτή είναι άλλη μια παράμετρος που καλούνται να σταθμίσουν η ΔΟΕ και το Τόκιο όσο πλησιάζει το καλοκαίρι.

Ο θεσμός των Ολυμπιακών Αγώνων έχει κατά καιρούς ταλαιπωρηθεί από μποϊκοτάζ, μαζικά ή περιορισμένα, από τρομοκρατικές επιθέσεις.

Η ματαίωση όμως της διεξαγωγής τους στο παρελθόν έχει συμβεί μόνο τρεις φορές – και πάντα η αιτία ήταν τόσο σοβαρή που το αποτέλεσμα, δηλαδή η μη διεξαγωγή της διοργάνωσης, περνούσε σε δεύτερη μοίρα.

Το Βερολίνο είχε αναλάβει το 1912 τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1916. Όμως το καλοκαίρι του 1914 ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η γιορτή ματαιώθηκε, οδηγώντας μάλιστα και σε μια επιπρόσθετη συνέπεια. Εως τότε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή είχε… κινητή έδρα – εγκαθίστατο κάθε φορά στη χώρα που επρόκειτο να διοργανώσει τους Ολυμπιακούς.

Όμως προέκυψε πρόβλημα όταν ο βαρόνος Πιερ ντε Κουμπερτέν ανέλαβε θέση στον γαλλικό στρατό και η ΔΟΕ θα έπρεπε να εγκατασταθεί σε εχθρικό έδαφος, στο Βερολίνο. Τότε αποφασίστηκε να αποκτήσει μόνιμη έδρα η επιτροπή και επιλέχθηκε η ουδέτερη Ελβετία.

Από τότε η Λοζάνη είναι η ολυμπιακή «πρωτεύουσα». Όσο για το Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου, που είχε εγκαινιαστεί το 1913, κατεδαφίστηκε το 1930 και χτίστηκε εκ νέου στον ίδιο χώρο για τη διοργάνωση του 1936.

Το 1936, η Ιαπωνία έγινε η πρώτη μη δυτική χώρα που αναλάμβανε τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Όμως ήρθε ο Β’ Σινοϊαπωνικός Πόλεμος το 1937 να αλλάξει το τοπίο.

Οι Ιάπωνες αρχικά επέμειναν στους συνομιλητές τους στη ΔΟΕ ότι οι Αγώνες μπορούν να γίνουν, με το επιχείρημα ότι δεν ήταν πραγματικά σε εμπόλεμη κατάσταση η χώρα τους, καθώς δεν είχε επίσημα κηρύξει πόλεμο στην Κίνα!

Οι προσπάθειές τους αποδείχθηκαν μάταιες και παραιτήθηκαν από τη διοργάνωση το 1938. Έτσι, δεν έγινε ποτέ και η προγραμματισμένη μεταφορά της Ολυμπιακής Φλόγας στην Ιαπωνία με το γερμανικό αεροσκάφος Messerschmitt Me 261, κίνηση που θα υπογράμμιζε τη γερμανοϊαπωνική συμμαχία.

Η ΔΟΕ προσπάθησε να «σώσει» τη διοργάνωση μεταθέτοντάς τη στο Ελσίνκι, αλλά η εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης στη Φινλανδία τον Νοέμβριο του 1939 σήμανε την οριστική ματαίωση των Αγώνων.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1944 ήταν προγραμματισμένο να φιλοξενηθούν από το Λονδίνο, όμως το αιματοκύλισμα στην υφήλιο καθιστούσε κάτι τέτοιο αδύνατο. Ο πόλεμος έληξε το 1945 και η βρετανική πρωτεύουσα είχε την ευκαιρία να κάνει τη διοργάνωση το 1948.

Έκτοτε δεν έχει υπάρξει άλλη ματαίωση. Υπήρξαν όμως διακοπές…

Στις 5 Σεπτεμβρίου 1972, στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου, το αγωνιστικό πρόγραμμα διακόπηκε για 36 ώρες λόγω της τρομοκρατικής επίθεσης του «Μαύρου Σεπτέμβρη» κατά Ισραηλινών αθλητών και της νεκρώσιμης τελετής που ακολούθησε στο στάδιο.

Πολλές φωνές ζήτησαν την οριστική διακοπή της διοργάνωσης, όμως ο Αμερικανός πρόεδρος της ΔΟΕ, Εϊβερι Μπράντατζ, αποφάσισε διαφορετικά.

Επί 24 ώρες διακόπηκαν και οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Ατλάντα, στις 28 Ιουλίου 1996, μετά την έκρηξη βόμβας στο Ολυμπιακό Πάρκο της πόλης, που άφησε πίσω 2 νεκρούς και 111 τραυματίες.

Υπήρξαν επίσης πολυάριθμα μποϊκοτάζ, με μαζικότερα αυτά των Δυτικών στους Αγώνες της Μόσχας (1980) και του ανατολικού μπλοκ (πλην Ρουμανίας) στο Λος Αντζελες (1984), αλλά δεν εκτροχίασαν τις διοργανώσεις που έγιναν κανονικά.

Οι λέξεις «αναβολή», «ματαίωση» ή «μετάθεση» ακούστηκαν ξανά το 2016, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Ζανέιρο.

Επρόκειτο για το επίσημο αίτημα μιας ομάδας επιστημόνων στη ΔΟΕ και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, λόγω της εμφάνισης του ιού «ζίκα», μεταδιδόμενου από κουνούπια.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, η προσπάθεια αντιμετώπισης του κορονοϊού είναι ο «νέος πόλεμος», όπως τον βάφτισε ο Ντικ Πάουντ. Και από την εξέλιξή του θα κριθεί η τύχη των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο, ανεξάρτητα από το τι λέγεται σήμερα, 140 μέρες πριν από την τελετή έναρξης…