Ο βήχας και τα λεφτά δεν κρύβονται…ειδικά στην εποχή της πανδημίας. Η κρίση που προκάλεσε η έλευση του κορονοιού στη ζωή μας, όπως διαφαίνεται θα αποδειχθεί χρυσή ευκαιρία, όχι όμως για τους πολλούς. Το Ταμείο Ανάκαμψης «σπάει» σε επιχορηγήσεις και δάνεια, με τα δεύτερα να έχουν ως στόχο την προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων, αλλά όπως φαίνεται για λίγους. 

Σύμφωνα με τις εκατέρωθεν εξαγγελίες από την πλευρά της Ευρώπης αλλά και της ελληνικής κυβέρνησης, το πρόγραμμα έχει ένα συγκεκριμένο στόχο: την παροχή χρηματοδότησης για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα ωθήσουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες να ξεπεράσουν την οικονομική κρίση που επέφερε η πανδημία, αλλά ταυτόχρονα προωθείται και μια ατζέντα σχετικά με τις «πράσινες» επενδύσεις και τις νέες τεχνολογίες.

Ωστόσο, εκφράζονται πολλαπλές επιφυλάξεις σχετικά με την απορρόφηση των χρημάτων και κατά πόσο αυτές θα πετύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί, αφού τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ελληνικών τραπεζών φαίνεται, ότι θα αποτελέσουν το κύριο πρόσκομμα στην απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Δόσεις με δόσεις

Το συνολικό πακέτο ανέρχεται σε 12,7 δισ. ευρώ δάνεια και 17,77 δισ. ευρώ που θα δοθούν ως επιδοτήσεις και θα κατευθυνθούν κυρίως σε δημόσια έργα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι πρώτες καταβολές θα έρθουν στα τέλη του 2021 (περίπου 7,8 δισ. ευρώ). Σε γενικότερο επίπεδο οι καταβολές υπολογίζεται ότι θα γίνονται κάθε έξι μήνες σχετικά με τις επιχορηγήσεις, και μία τον χρόνο για τα δάνεια. Η χρηματοδότηση υπολογίζεται ότι θα «κλείσει» το 2026.

Σε συνολικό επίπεδο φαίνεται ταυτόχρονα να προωθείται ένα σχήμα, όπου το Δημόσιο θα καλύπτει το 50% και οι ιδιώτες το άλλο 50%, το οποίο θα «σπάει» σε δικά τους κεφάλαια αλλά και σε δάνειο που θα λάβουν από τις τράπεζες για τις επενδύσεις που έχουν επιλεχθεί να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Έτσι υπάρχουν δύο πλευρές που στην ουσία δανείζουν: Οι τράπεζες προς τις επιχειρήσεις αλλά και ο κρατικός δανεισμός.

Κριτήρια «με όρους αγοράς»

Σε υψηλούς τόνους πάντως κινείται η κριτική σχετικά με τα κριτήρια που θα τηρηθούν για την παροχή δανείων στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, καθώς οι εμπορικές τράπεζες είναι πολύ δύσκολο να δώσουν δάνεια σε επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν «τραπεζικό προφίλ». Πρόκειται για αυτό που θα λέγαμε «απαράβατος όρος» με τα δάνεια να δίνονται με «όρους αγοράς».

Με βάση τις πρόσφατες τοποθετήσεις των διοικήσεων των μεγάλων εμπορικών τραπεζών η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (περίπου 800.000) δεν συγκεντρώνουν τα στοιχεία αυτά που συνθέτουν το λεγόμενο «τραπεζικό προφίλ».

Ο επενδυτής σε βάθος χρόνου, θα κληθεί να εξυπηρετήσει τόσο το δάνειο του προς την τράπεζα, όσο και το δάνειο του προς το κράτος, κάτι που οι μικρομεσαίες τουλάχιστον επιχειρήσεις φαίνεται ότι δεν μπορούν να «σηκώσουν».

Όπως έχει δηλώσει δημοσίως στο παρελθόν ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, δεν μπορεί να μείνουν εκτός χρηματοδότησης μικρές και βιώσιμες επιχειρήσεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε οικονομία δύο ταχυτήτων και στην ανάγκη για επέκταση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, συμφώνησε με τη διατύπωση αυτή, σημειώνοντας ότι, αν λάβουμε υπόψη τούς αριθμούς από την έκθεση της Κομισιόν και της ΕΚΤ, αλλά και τον αριθμό των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, το ποσοστό των βιώσιμων επιχειρήσεων που δεν βρίσκουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό θα δημιουργήσει επιπλέον 2 εκατομμύρια ανέργους.

Ως γνωστό όμως, με βάση τις πρόσφατες τοποθετήσεις των Διοικήσεων των 4 συστημικών τραπεζών της χώρας, η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων (περίπου 800,000) δεν συγκεντρώνουν τα στοιχεία αυτά που συνθέτουν το λεγόμενο τραπεζικό προφίλ. Είναι φανερό λοιπόν ότι το συγκεκριμένο σχήμα δεν αφορά επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν από πριν τραπεζικό προφίλ και αποδοτικό επενδυτικό σχέδιο, δεν αφορά δηλαδή τη ραχοκοκκαλιά της οικονομίας μας, όπου απασχολείται συντριπτικά το εργατικό δυναμικό.

Η Ελληνική Κυβέρνηση, λοιπόν, θα αυξήσει τον ήδη υπέρογκο δανεισμό της χώρας κατά 12,7 δις ευρώ φορτώνοντας στις πλάτες των πολιτών τα ευνοϊκά μακροπρόθεσμα δάνεια προς την εγχώρια ολιγαρχία.

Υπενθυμίζουμε πως πριν δυο μήνες ο Κ. Μητσοτάκης σύστησε κυβερνητική επιτροπή, με τον ίδιο επικεφαλής, που θα παρακολουθεί την ένταξη επενδυτικών σχεδίων στο πρόγραμμα χρηματοδότησής και την πορεία υλοποίησής τους. Θα μοιράσει λοιπόν προσωπικά την πίτα, για όσους είχαν αμφιβολίες ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι κάτι άλλο από ένα ακόμα πάρτι των λίγων και εκλεκτών  στην υγειά των πολλών.