H σύγχυση και ο εφησυχασμός στην αντιμετώπιση της Covid-19 σημαίνει ότι η πανδημία απέχει πολύ ακόμη από το τέλος της, αλλά μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο “σε μερικούς μήνες”, με τα κατάλληλα, δοκιμασμένα μέτρα δημόσιας υγείας, δήλωσε  ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς.

“Και εμείς θέλουμε να δούμε τις κοινωνίες και τις οικονομίες ν’ ανοίγουν, τα ταξίδια και το εμπόριο να ξαναρχίσουν”, δήλωσε κατά τη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων. “Δεν θέλουμε να βλέπουμε καραντίνες χωρίς τέλος. Αλλά αυτή τη στιγμή, οι μονάδες εντατικής θεραπείας σε πολλές χώρες είναι υπερφορτωμένες και οι άνθρωποι πεθαίνουν — και αυτό μπορεί να αποφευχθεί εντελώς”.

“Η πανδημία απέχει πολύ ακόμη από το τέλος της. Ωστόσο έχουμε πολλούς λόγους να είμαστε αισιόδοξοι ”.

Έναν χρόνο και κάτι μετά την εμφάνιση της πανδημίας στην χώρα μας, τα συναισθήματα απέναντι σε αυτό που βιώνουμε είναι πολύ πιο έντονα. Η διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση έχει προκαλέσει  ανησυχία και αβεβαιότητα στον κόσμο. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν ενισχύθηκε, και ένα σχέδιο «ακορντεόν» εφαρμόστηκε χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο. Κλειστές επιχειρήσεις, μόνιμα λουκέτα σε καταστήματα, οικονομική κατάρρευση είναι τα αποτελέσματα που αντιλαμβάνεται η τσέπη του κόσμου. Η πανδημία όμως έχει υγειονομικό πρόσημο. Το αποτύπωμα της κατάστασης στην Ψυχική Υγεία είναι πολύ πιο έντονο και σημαντικό.

Θυμάμαι πως από τις πρώτες κιόλας μέρες της νέας μας πραγματικότητας και της καμπάνιας «Μένουμε Σπίτι», η οθόνη μου γέμισε από προτάσεις για ταινίες και σειρές με επιδημίες. Contagion (2011), Cargo (2017), Outbreak (1995) και άλλους τίτλους με ιούς που εξαπλώνονται, επιστήμονες που αγωνίζονται να τους αντιμετωπίσουν και πολιτικούς που παίρνουν αποφάσεις για τον περιορισμό μιας πανδημίας. Στις εκδοτικές προτάσεις, λίγο πολύ τα ίδια: η Πανούκλα του Καμύ, ο Έρωτας στα χρόνια της χολέρας του Μάρκες.

Μου αρέσει ο κινηματογράφος. Ιδιαίτερα στην περίοδο της καραντίνας, οι ταινίες είναι, μαζί με τα βιβλία, μια κάποια παρηγοριά. Το Netflix κέρδισε, παγκοσμίως, εκατομμύρια νέους συνδρομητές και τα βιβλιοπωλεία είδαν τόσο αυξημένη ζήτηση που δυσκολεύτηκαν να ανταποκριθούν.

Με αυτό το σκεπτικό γίνεται κατανοητή η προσφορά και η ζήτηση ταινιών και βιβλίων με καταστροφικές πραγματικότητες. Αποκτιέται έμμεσα συγκεντρωμένη γνώση και εμπειρία χωρίς την επικινδυνότητα της άμεσης εμπλοκής. Είναι όμως αυτός ο κυριότερος λόγος που όταν ο άνθρωπος διανύει μια δύσκολη περίοδο προτιμάει συχνά να βλέπει και να διαβάζει ιστορίες με αντίστοιχες δυσάρεστες καταστάσεις;

Είτε ως μίμηση της πραγματικότητας σύμφωνα με τον Αριστοτέλη,  η τέχνη διεγείρει τον νου και το συναίσθημα. Ιδιαίτερα οι τέχνες δημιουργίας και αφήγησης ιστοριών προσφέρουν στον αποδέκτη –θεατή ή αναγνώστη– τη δυνατότητα να βιώσει ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων εκ του ασφαλούς.

Γνωρίζοντας λογοτεχνικούς ή κινηματογραφικούς ήρωες που περνούν τα ίδια ή χειρότερα βάσανα με εμάς, το βάρος γίνεται κάπως ελαφρύτερο. Συνειδητοποιούμε πως δεν είμαστε οι μόνοι αποδέκτες της τραγωδίας. Την έχουν βιώσει άλλοι πριν από μας και θα τη δοκιμάσουν άλλοι μετά από μας. Κι αυτό, όσο ζοφερό κι αν ακούγεται φέρνει συνάμα και μια νότα αισιοδοξίας. Ο άνθρωπος ξέρει να επιβιώνει. Το έχει κάνει στο παρελθόν και θα το κάνει στο μέλλον.

Υπάρχει μια αγγλική έκφραση: «every cloud has a silver lining» Τη μεταφράζουμε ως «υπάρχει μια θετική πλευρά σε κάθε τι αρνητικό» ή με το αρχαίο ελληνικό ρητό «ουδέν κακόν αμιγές καλού».

Κι ίσως εδώ να βρίσκεται η θετική πλευρά, το καλό του αρχαιοελληνικού ρητού. Όταν συνειδητοποιούμε πως κανενός η ζωή δεν είναι τέλεια, όταν βλέπουμε πως υπάρχουν γύρω μας άνθρωποι που χάνουν ξαφνικά τη γη κάτω απ’ τα πόδια τους, που πενθούν, που παλεύουν μέρα με τη μέρα, όταν αντιλαμβανόμαστε πως οι ομοιότητες μεταξύ μας είναι πιο πολλές από τις διαφορές, ίσως τότε να γίνουμε περισσότερο αλληλέγγυοι.

Silver Linings Playbook είναι ο τίτλος μιας ταινίας του 2012 και αφηγείται την ιστορία ενός άντρα που έχει χάσει τα πάντα: σπίτι, δουλειά και σύζυγο. Αφού περνάει οχτώ μήνες σε ψυχιατρικό ίδρυμα, επιστρέφει στο πατρικό αποφασισμένος να κερδίσει ξανά όσα στερήθηκε. Η ταινία στην Ελλάδα μεταφράστηκε ως Οδηγός αισιοδοξίας.

Στην ταινία Οδηγός αισιοδοξίας ο πρωταγωνιστής τελικά δεν παίρνει πίσω όσα έχασε. Κερδίζει όμως άλλα, βρίσκοντας συνοδοιπόρους για τις διαδρομές της νέας του πραγματικότητας.

Πηγή: topontiki.gr