Toυ Μανόλη Γ. Δρεττάκη*

 «Ἡ γλῶσσ’ ἁμαρτάνουσα τἀληθῆ λέγει»
Μένανδρος

Ο πρωθυπουργός, στην αρχή της ομιλίας του στη Θεσσαλονίκη στις 7 Σεπτεμβρίου, ανάμεσα στα άλλα είπε: «Η κατάσταση της χώρας δεν επιτρέπει άλλοθι για νέες αδράνειες. Άλλωστε, οι πολίτες ξέρουν καλά ποιοι και πόσο πλήγωσαν τη χώρα».

Χωρίς να το αντιληφθεί ο πρωθυπουργός, με το δεύτερο μέρος του παραθέματος αυτού επιβεβαίωσε το παραπάνω γνωμικό που αποδίδεται στον Μένανδρο, παραδεχόμενος ότι οι πολίτες ξέρουν πολύ καλά ότι οι μονοκομματικές κυβερνήσεις της Ν.Δ., δηλαδή του κόμματος του οποίου ηγείται σήμερα, και αυτές του ΠΑΣΟΚ είναι εκείνες που πλήγωσαν βαθιά τη χώρα.

Στο άρθρο αυτό εξετάζουμε πόσο η καθεμιά από τις μονοκομματικές κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ συνέβαλε, με τα μεγάλα δημόσια ελλείμματα που προκαλούσε η αλόγιστη πολιτική της την 35ετία 1974-2009, στη διόγκωση του δημόσιου χρέους, το οποίο έφτασε στο δυσθεώρητο ύψος των 301.062 εκατ. ευρώ στα τέλη του 2009, οδηγώντας τη χώρα σε ουσιαστική χρεοκοπία εξαιτίας της αδυναμίας της να το εξυπηρετήσει.

Προκειμένου να αποφύγουν την κήρυξή της σε πτώχευση, οι κυβερνήσεις των δύο κομμάτων εξαναγκάστηκαν από τους δανειστές να υπογράψουν και να εφαρμόσουν τα δύο Μνημόνια την 5ετία 2010-2014 μετατρέποντας την Ελλάδα σε «αποικία» χρέους.

Το άρθρο χωρίζεται σε τρία μέρη, τα οποία καλύπτουν τις περιόδους: 1974-1995, 1995-2009 και 2010-2014.

Πριν προχωρήσουμε πρέπει να επισημάνουμε ότι στη Στατιστική Επετηρίδα της ΕΣΥΕ (σήμερα Ελληνικής Στατιστικής Αρχής) αναφέρεται ότι το δημόσιο χρέος το 1966 ανερχόταν σε 32 δισ. δρχ. Η χούντα το υπερτριπλασίασε «ανεβάζοντάς» το το 1974 στα 114 δισ. δρχ.

Για την εξέταση που γίνεται στο άρθρο αυτό χρησιμοποιούμε στοιχεία από τη βάση δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat.

Στη βάση αυτή δεν υπάρχουν στοιχεία σε ευρώ για την περίοδο 1974-1994, υπάρχουν όμως για το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τα στοιχεία αυτά χρησιμοποιούμε στον Πίνακα 1.

Από το 1995 και μετά υπάρχουν στοιχεία για το δημόσιο χρέος σε ευρώ, τα οποία χρησιμοποιούμε στον Πίνακα 2, καθώς και για την περίοδο 2010-2014.

Ι. ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1974-1995

Στην 1η στήλη του Πίνακα 1 δίνεται το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τα έτη 1974, 1981, 1989, 1993 και 1995 και στη 2η η διαφορά των ποσοστών αυτών, δηλαδή τα ποσοστά του ΑΕΠ, κατά τα οποία αύξησαν το δημόσιο χρέος οι μονοκομματικές κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ των αντίστοιχων περιόδων.

Από τον Πίνακα 1 φαίνεται ότι η αύξηση του δημόσιου χρέους σε ποσοστά του ΑΕΠ, που προκάλεσαν οι κυβερνήσεις:

● Ν.Δ. τις περιόδους 1974-1981 και 1989-1993 ήταν συνολικά 5,7 + 34,1 = 39,8
● ΠΑΣΟΚ τις περιόδους 1981-1989 και 1993-1995 ήταν συνολικά 37,1 + 3,0 = 40,1

δεν υπάρχει, δηλαδή, ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στις κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στη συνολική αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, δεδομένου ότι τα έτη στα οποία τα κόμματα αυτά είχαν την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας στο διάστημα 1974-1995 ήταν περίπου ίσα (11 η Ν.Δ. και 10 το ΠΑΣΟΚ).

ΙΙ. ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1995-2009

Όπως προαναφέρθηκε για την περίοδο αυτή υπάρχουν στοιχεία για το δημόσιο χρέος σε εκατ. ευρώ. Λόγω, όμως, του πληθωρισμού δεν είναι συγκρίσιμα. Για τον λόγο αυτό στον Πίνακα 2 δίνουμε το δημόσιο χρέος σε εκατ. ευρώ τόσο σε τρέχουσες τιμές όσο και σε σταθερές τιμές (τα ποσά του δημόσιου χρέους σε σταθερές τιμές του 2010 προέκυψαν από τη μετατροπή εκείνων σε τρέχουσες τιμές με τον αποπληθωριστή στο ΑΕΠ).

Ο Πίνακας 2 είναι ανάλογος του Πίνακα 1 με τη διαφορά ότι προσθέσαμε σ’ αυτόν μια 3η στήλη, στην οποία δίνεται η μέση ετήσια αύξηση του δημόσιου χρέους σε ευρώ, δεδομένου ότι τα δύο κόμματα δεν κυβέρνησαν ίσο αριθμό ετών (9 το ΠΑΣΟΚ και 5 η Ν.Δ.). Από τη 2η στήλη του πρώτου και του δεύτερου μέρους του Πίνακα 1 φαίνεται ότι η συνολική αύξηση του δημόσιου χρέους που προκάλεσε η κυβέρνηση της Ν.Δ. την 5ετή περίοδο 2004-2009 ήταν σε τρέχουσες τιμές υψηλότερη απ’ ό,τι εκείνη του ΠΑΣΟΚ την 9ετή περίοδο 1995-2004, ενώ αντίθετα σε σταθερές τιμές χαμηλότερη. Αυτή, όμως, η σύγκριση δεν λαμβάνει υπόψη τα έτη τα οποία τα δύο κόμματα είχαν την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας.

Τη διαφορά ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις σε ό,τι αφορά την αύξηση του δημόσιου χρέους δείχνει η 3η στήλη του Πίνακα 2. Από τη στήλη αυτή φαίνεται ότι η ετήσια αύξηση του δημόσιου χρέους σε τρέχουσες τιμές από τη Ν.Δ. την περίοδο 2004-2009 ήταν σχεδόν διπλάσια από εκείνη του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1995-2004 και κατά πάνω από 50% υψηλότερη σε σταθερές τιμές.

ΙΙΙ. ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2010-2014

Με την εφαρμογή των μέτρων των δύο μνημονίων που υπέγραψαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. την περίοδο 2010-2014 εκτινάχτηκε στα ύψη η ανεργία, μειώθηκαν δραστικά οι μισθοί και συντάξεις, αυξήθηκε το ποσοστό του πληθυσμού στο όριο και κάτω από το όριο της φτώχειας, άρχισε η νέα μετανάστευση και μειώθηκε το ΑΕΠ κατά 25%.

Το 2012 έγινε το διαβόητο PSI προκειμένου να διασωθούν οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία των ελληνικών τραπεζών, των ασφαλιστικών ταμείων και των ΟΤΑ που διακρατούσαν ομόλογα του Δημοσίου. Παρ’ όλα αυτά το δημόσιο χρέος, αντί να μειωθεί, αυξήθηκε και από 301.062 εκατ. ευρώ το 2009 έφτασε στα 319.629 το 2014. Ο βρόχος, δηλαδή, που περιέσφιγγε την ελληνική οικονομία το 2009 εξακολουθούσε να την περισφίγγει και το 2014 και να κρατά τη χώρα δέσμια των δανειστών της.

Από την ανάλυση που έγινε στο άρθρο αυτό φάνηκε καθαρά ποιοι και πόσο πλήγωσαν τη χώρα, δηλαδή το πόσο συνέβαλε η καθεμιά από τις μονοκομματικές κυβερνήσεις Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στη διόγκωση του δημόσιου χρέους την 35ετία 1974-2009 και τις ανάγκασε να υπογράψουν και να εφαρμόσουν τα δύο μνημόνια την πενταετία 2010-2014 που προκάλεσαν τις μεγάλες και δυσεπούλωτες πληγές που προαναφέρθηκαν.

* Πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ