«Κανένας μόνος του στην κρίση» έλεγε παλιότερο σλόγκαν που χρησιμοποιούσαν κόμματα της Αριστεράς και δομές αλληλεγγύης.
Ωστόσο, μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (Joint Research Centre) που δημοσιεύτηκε πρόσφατα δείχνει ότι οι Ελληνες νιώθουν μοναξιά σε ποσοστά κοντά στο 10% και κοινωνική απομόνωση σε ποσοστό 43%, από τα υψηλότερα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.
Η έρευνα φαίνεται να σπάει ένα από τα κυρίαρχα θετικά στερεότυπα για τον ευρωπαϊκό Νότο, ότι δηλαδή οι άνθρωποι είναι πιο κοινωνικοί και αισθάνονται λιγότερο απομονωμένοι.
Έτσι, τα υποκειμενικά συναισθήματα μοναξιάς που νιώθουν όσοι ρωτήθηκαν εμφανίζονται σε υψηλότερα ποσοστά στην Ανατολική και Νότια Ευρώπη απ’ ό,τι στη Βόρεια και τη Δυτική.
Η κακή κατάσταση στην υγεία, οι μη ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες και η διαμονή χωρίς άλλα πρόσωπα στο σπίτι συνδέονται με υψηλότερα ποσοστά μοναξιάς.
Στη χώρα μας περίπου το 10% δηλώνει ότι αισθάνεται συχνά μοναξιά, ποσοστό παρόμοιο με της Τσεχίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στην Ολλανδία και τη Δανία με 3%, όπως και τη Γερμανία ή τη Σουηδία με 5%.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι Έλληνες δηλώνουν σε ποσοστό 43% κοινωνικά απομονωμένοι (έχουν δηλαδή κοινωνικές συναντήσεις με φίλους, οικογένεια ή συναδέλφους το πολύ μία φορά τον μήνα).
Πρόκειται για ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (18%) με την επιφύλαξη των ερευνητών ότι στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες του Νότου, όπου οι οικογενειακοί δεσμοί ήταν πάρα πολύ δυνατοί, η μεταβολή στις παραδοσιακές οικογενειακές σχέσεις μπορεί να έχει προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη δυσαρέσκεια και αίσθηση απομόνωσης σε σχέση με τη Δυτική Ευρώπη.
Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας (European Social Survey) των ετών 2010, 2012 και 2014 και ίσως η κορύφωση της κρίσης να επέτεινε κι άλλο την υποκειμενική αίσθηση μοναξιάς και απομόνωσης στη χώρα μας.
Εξάλλου, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες προστατεύουν από την αίσθηση μοναξιάς και της απομόνωσης, ενώ η ανεργία και το χαμηλό εισόδημα χαρακτηρίζονται ως παράγοντες που την επιτείνουν.
Στα συμπεράσματα της έρευνας, αναφέρεται ότι η μοναξιά αποτελεί κίνδυνο για την ψυχική υγεία των πολιτών της Ε.Ε. και την κοινωνική συνοχή, ενώ οι συνέπειές της στην υγεία είναι συγκρίσιμες με εκείνες του καπνίσματος και της παχυσαρκίας.
Ζητούμενο από πλευράς Ε.Ε. είναι να σχεδιάσει αποτελεσματικότερες πολιτικές για την αντιμετώπιση του φαινομένου με ανοδικές τάσεις σε μια γηράσκουσα Ευρώπη.
