Το νέο βιβλίο του Ηλία Τουτούνη που αποσκοπεί στην διάσωση μέρους του λαογραφικού μας θησαυρού οδεύει προς έκδοση

Το νέο βιβλίο του Αμαλιαδίτη λαογράφου Ηλία Τουτούνη που αποσκοπεί στην διάσωση μέρους του λαογραφικού μας θησαυρού,  οδεύει προς  την έκδοση του. Ο συγγραφέας προδημοσίευσε τα γραφόμενά του στον πρόλογο του βιβλίου του – ένα μεγάλο απόσπασμα δημοσιεύουμε σήμερα- όπου μιλά για τους λόγους που τον ώθησαν να γράψει το νέο του βιβλίο «Λαογραφικές σελίδες της Ηλείας».

«Η Ηλεία, η μητέρα του αθλητισμού και του πολιτισμού, με την μακραίωνη ιστορία της, την πλούσια μυθολογία της, το εντυπωσιακό φυσικό της περιβάλλον, την ιδιομορφία του υπέροχου τοπίου της, που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Πελοποννήσου και δυτικά βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος, θεωρείται ένας από τους πιο ευλογημένους τόπους της πατρίδας μας. Όπως είναι φυσικό, η Ηλεία και γενικά όλη η Ελλάδα, έγινε τόπος διεκδίκησης από λαούς που ακατάπαυστα τον οραματίζονταν, τον επιβουλεύονταν και αποσκοπούσαν να τον κυριαρχήσουν να εγκατασταθούν σ’ αυτό τον εύφορο και προσοδοφόρο τόπο να διαβιώσουν και ν’ αναπτυχθούν. Όλα αυτά, φαίνεται ότι συντέλεσαν θετικά στην δημιουργία βασικών λαϊκών εκδηλώσεων, που έχουν άμεση σχέση με την ζωή των κατοίκων της. Η μυθολογία, η ιστορία και η λαογραφική παράδοση, έχουν μια διαρκή και συνοχή με το μακρινό παρελθόν της. Οι Ηλείοι, στην μακραίωνη πορεία του ιστορικού τους βίου, σίγουρα, είναι στενά δεμένοι με την γη τους, την ιστορία και τις παραδόσεις του, και ιδιαίτερα οι κάτοικοι της υπαίθρου.

Η εργασία αυτή, αποσκοπεί και φιλοδοξεί, να διασώσει ένα μέρος από τον λαογραφικό θησαυρό μας, που κάθε μέρα χάνεται μέσα στον νέο ξενόφερτο και διαφορετικό τρόπο ζωής της εποχής μας, που με διάφορες τεχνοτροπίες προσπαθούν να μας τον επιβάλλουν. Η προσωπική μου εμπειρία, η καταγραφή αγνώστων ιστορικών γεγονότων, των δημοτικών τραγουδιών, των παραδόσεων, των παροιμιών και εθίμων, όπως διασώθηκαν και διασώζονται στην μνήμη των παλαιοτέρων, μαζί με τα στοιχεία που κατάφερα να συγκεντρώσω σχετικά με την Ηλεία, βασικά, υπήρξαν οι πρώτες βάσεις αυτής της μακρόχρονης και επίπονης εργασίας μου, που φτιάχτηκε με αγάπη. Μια αγάπη που συνδέεται με τις βαθύτερες συναισθηματικές ρίζες του Ηλειακού λαού, που μπορεί μέσα από αυτά να ομορφαίνει την ζωή και να της δίνει το περιεχόμενο που την περιτριγυρίζει, που της χρειάζεται και ταυτόχρονα της ταιριάζει. Σκοπός μου, με αυτή την καταγραφή, είναι να συμβάλλω στην Ηλειακή έρευνα, αλλά και στην γενικότερη διερεύνηση του εθνικού μας βίου, σ’ ότι αφορά τις ιστορικές πτυχές, τις πολιτιστικές και παραδοσιακές μας ρίζες.

Εκείνο που με συγκινεί ιδιαίτερα και με ενθουσιάζει, είναι το γεγονός, ότι όλες οι εθιμογραφικές εκδηλώσεις, είναι πηγαίες αυθεντικές και αυθόρμητες και αντιπροσωπεύουν την λαχτάρα της απλής και όμορφης ζωής, το μεράκι με το οποίο γίνονταν τα γλέντια, οι λατρευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά και όσα αφορούσαν την ίδια την ιστορική, την πολιτιστική, την αγροτική και κτηνοτροφική ζωή, των Ηλείων. Πέρα από τον βαθύτερο θαυμασμό, που θρέφουμε για την ιστορία και την παράδοση του τόπου μας, εξομολογούμαι ότι βασικό κίνητρό μου για την πραγματοποίηση αυτής της εργασίας, ήταν η αγάπη, που μου έδειξαν οι Ηλείοι και που μ’ έκαναν να νοιώσω απέραντη νοσταλγία αλλά και υψηλή υπερηφάνεια, για τον τόπο όπου και εγώ κατάγομαι.

Επειδή το θέμα της λαογραφίας μας, νομίζω ότι ταχύτατα εξαντλείται και τείνει προς την δύση του, ο λαός αν και στρατεύθηκε με τις ταγές της αντιφατικής εποχής του, σήμερα ζει πάντα με την νοσταλγία της επιστροφής. Μ’ ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων της Ηλείας που μίλησα, η προθυμία που έδειξαν αληθινά ήταν συγκινητική, τόσο για την συγκέντρωση των λαογραφικών στοιχείων, όσο και για την απέραντη χαρά που ένοιωθαν για τα παραδοσιακά στοιχεία που, αναμοχλεύοντας την μνήμη τους, έφερναν στη επιφάνεια, όσα έμαθαν και διδάχθηκαν από τους προγόνους τους, και επιδίωξαν να καταγραφούν και να διασωθούν. Και θέλω να αναφέρω ότι αυτή η εργασία είναι το καταστάλαγμα μιας τέλειας επικοινωνίας, που είχα ιδίως με τους ηλικιωμένους κατοίκους της Ηλείας. Γερόντισσες και γέροντες, που κατά καιρούς συνάντησα, δεν ήταν μόνο απλοί αφηγητές που αναπολούσαν ένα περασμένο και νοσταλγικό παρελθόν, ήταν οι άνθρωποι που ζωντάνευαν στην καρδιά μου, σ’ όλη την έκταση της ομορφιάς τους, τις μεγάλες και ωραίες εκείνες συγκινήσεις, που νοιώθει ο άνθρωπος, που επικοινωνεί με τον αυθορμητισμό και την ειλικρίνεια των συνανθρώπων του…

… Εύχομαι, όπως αυτή η μικρή προσπάθεια μου, να γίνει αφορμή για μια ευρύτερη, πολύπλευρη και τεκμηριωμένη επιστημονικότερη μελέτη, του τόπου μας στο άμεσο μέλλον, από ιστορικής, λαογραφικής και κοινωνιογραφικής πλευράς. Εγώ, προσπάθησα ν’ ανοίξω μια μικρή δίοδο στον Ηλειακό λαογραφικό παρελθόν, για να επικοινωνήσουμε με τον αγέρα της περασμένης ζωής. Αν ακουμπήσουμε στα σοβαρά την λαογραφία μας, νομίζω ότι σίγουρα θα διδαχθούμε τόσα πολλά, όπου η σύγχρονη κοινωνία, όχι μόνον απαξιεί, αλλά δεν γνωρίζει και σίγουρα τα χρειάζεται.

Πρέπει λοιπόν ταχύτατα και χωρίς καμιά καθυστέρηση και αναβολή, να σπεύσουμε, γιατί σε λίγα χρόνια και να θέλουμε δεν θα μπορούμε, οι παλιές γενιές φεύγουν και το υλικό τους θάβεται για πάντα μαζί τους.

Η σκέψη μου, να συλλέγω διάφορες ιστορίες του τόπου μας, ξεκίνησε από τότε που ήμουν ακόμη μαθητής. Η προσπάθεια συλλογής, πέρα από τις ιστορίες, επεκτάθηκε και σε παραμύθια των παππούδων μας, ακόμη στα ιστορικά και πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας.

Πολλές από αυτές δείχνουν την εύθυμη διάθεση, τη θυμοσοφία, το σπιρτόζο πνεύμα του λαού μας, την ευστροφία του, το ετοιμόλογο, την ευρηματικότητά του, τον ερωτισμό του, μα και τις αδυναμίες του, τα ελαττώματά του, τις ιδιοτροπίες του, την αφέλεια, την ευήθεια, την επιπολαιότητά του. Οι πρωταγωνιστές, οι παμπόνηροι και οι απλοϊκοί, οι τετραπέρατοι, οι εργατικοί και οι φυγόπονοι, οι πλούσιοι και οι φουκαράδες, οι απατεώνες, οι νέοι, οι γέροι, οι κουμπάροι, οι παπάδες, οι παπαδιές, οι μυλωνάδες, οι δραγάτες, οι παλικαράδες και οι κιοτήδες, τα ξωτικά και τα ζώα είναι οι συνηθισμένοι ήρωες στις λαϊκές διηγήσεις και παρελαύνουν σ’ αυτό το βιβλίο, προκαλώντας χαμόγελο και ταυτόχρονα σκεπτικισμό με τα καμώματα ή παθήματά τους…»