-Η δικηγόρος και αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας, Μαρίνα Μπεβούδα αναλύει στην «Πρωινή» τις σημαντικότερες παραμέτρους του ζητήματος

Του Παναγιώτη Φωτεινόπουλου

Ανησυχητικές διαστάσεις έχει λάβει και στην Ηλεία το κοινωνικό φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, αφού τα επίσημα στατιστικά της Ελληνικής Αστυνομίας για τον νομό είναι αποκαλυπτικά και ταυτόχρονα σοκαριστικά. Από το 2014 ως το 2020 έχουν καταγραφεί 390 συμβάντα από τις αστυνομικές αρχές του νομού και τα θύματα στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι γυναίκες. Όπως ανέφεραν στην «Πρωινή» έγκυρες αστυνομικές πηγές, το 2020 καταγράφηκε απότομη αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, με 70 υποθέσεις, εξέλιξη που φαίνεται ότι συνδέεται με την καραντίνα λόγω πανδημίας.
«Αναμένουμε και τα στατιστικά του 2021 για να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα, όμως οι πρώτες εκτιμήσεις για το 2020 δείχνουν πως ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στο σπίτι, που προέκυψε συνεπεία των περιοριστικών μέτρων για την αποτροπή της διασποράς του κορονοϊού, φέρεται να συνέβαλε στην αύξηση των υποθέσεων που σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία. Δεν αποκλείεται ωστόσο αυτή η αύξηση να οφείλεται και στο γεγονός ότι πλέον τα θύματα είναι πιο πρόθυμα να μιλήσουν», τόνισε έμπειρος ένστολος που έχει χειριστεί τέτοιου είδους υποθέσεις.

Η δικηγόρος και αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας, Μαρίνα Μπεβούδα, δήλωσε στην «Πρωινή» πως η συμβολή στην άμβλυνση της ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί προτεραιότητα για τον Σύλλογο, προαναγγέλλοντας σχετική πρωτοβουλία το προσεχές χρονικό διάστημα.

«Κατά τη συγκρότησή μας σε Σώμα, αποφασίσαμε να συστήσουμε κάποιες ομάδες εργασίας για να ασχοληθούμε με συγκεκριμένα ζητήματα που θεωρούμε ως σύλλογος, με βάση την εμπειρία μας και την ευθύνη που έχουμε απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, ότι πρέπει να παρέμβουμε. Ένα από αυτά είναι το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας, που συνήθως έχει θύματα τις γυναίκες αλλά δεν είναι μονοσήμαντο, διότι υπάρχουν και βίαιες συμπεριφορές εις βάρος ανδρών, αλλά και σχέσεις συγκρουσιακές και βίαιες εκατέρωθεν. Είναι μια πρωτοβουλία που ακόμα δεν την έχουμε σχηματοποιήσει και δεν την έχουμε οργανώσει, όμως προσανατολιζόμαστε προς μια μορφή συμβουλευτικής υποστήριξης και ενημέρωσης, να ξέρει εκείνος ή εκείνη που υφίσταται τη βία και πολλές φορές δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να απασχολήσει προσωπικά έναν δικηγόρο τουλάχιστον για την πληροφόρησή του/της, ότι μπορεί να απευθυνθεί σε μια οργανωμένη προσπάθεια, ώστε να καταλάβει ο κόσμος ότι πρέπει να ενημερώνεται για τα δικαιώματα που έχει και που πρέπει να προασπίζεται», τόνισε και πρόσθεσε ότι όντως είναι πολλά τα περιστατικά, σημειώνοντας ότι πλέον τα στόματα ανοίγουν ευκολότερα.

«Τα περιστατικά ίσως να ήταν πολλά και στο παρελθόν, απώτερο και πρόσφατο, αλλά δεν αναδεικνύονταν. Παλαιότερα επικρατούσε ο νόμος του δυνατού, όχι μόνο του σωματικά δυνατού αλλά και του οικονομικά ισχυρού. Αυτός ήταν κυρίως ο άνδρας, γιατί οι γυναίκες δεν ήταν τόσο αυτοδύναμες οικονομικά. Θεωρώ ότι πλέον έχει απενοχοποιηθεί η καταγγελία της βίας μέσα στην οικογένεια, με τον κίνδυνο να προκύπτον ενίοτε υπερβολές με περιστατικά που ίσως να μην ανταποκρίνονται στην πραγματική τους διάσταση, αλλά ούτως ή άλλως αυτός ο κίνδυνος υπάρχει σε όλο το νομικό σύστημα και έχει να κάνει με την ποιότητα των ανθρώπων και τις επιδιώξεις τους. Ευτυχώς αυτές οι υποθέσεις φτάνουν πλέον στα δικαστήρια, τα οποία βλέπω ότι λειτουργούν αρκετά προστατευτικά και υπάρχει ευαισθησία. Όμως δεν είναι μόνο ο τιμωρητικός ρόλος του δικαστή, διότι δεν αρκεί η δικαστική επίλυση του ζητήματος. Το θέμα είναι πως πρέπει να δρομολογηθούν γενικότερες παρεμβάσεις στην παιδεία μας, στην κουλτούρα μας, στο πώς μεγαλώνουμε στις οικογένειές μας κλπ. Για να απαλειφθεί η βία, πρέπει να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής, να αλλάξει ο τρόπος σκέψης μας, ώστε να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα και να λύνουμε τα προβλήματά μας πιο ειρηνικά», εξήγησε.

Η «υποβαθμισμένη» λεκτική βία

Μια παραγνωρισμένη διάσταση της ενδοοικογενειακής βίας είναι πως η πλειονότητα των πολιτών την έχει ταυτίσει αποκλειστικά με τον ξυλοδαρμό και γενικότερα τη σωματική βία. Όπως μας εξήγησε η κ. Μπεβούδα, η κατεξοχήν βία είναι η λεκτική, ένα είδος βίας με σύνθετες επιπτώσεις.

«Η σωματική βία ανιχνεύεται εύκολα και είναι κάτι που δυστυχώς οι γυναίκες αναγκάζονται συχνά να το δεχθούν και το αποσιωπήσουν, όμως δεν μπορούν να το κρύψουν από τον εαυτό τους. Η λεκτική βία όμως, η υποτίμηση, η απαξίωση, το να σε πείθει κάποιος να πιστεύεις πως δεν έχεις καμία αξία σαν άνθρωπος και ότι είσαι υποδεέστερος και άχρηστος κλπ είναι εξίσου σοβαρό πρόβλημα διότι αρχίζεις να πιστεύεις ότι καλώς τα υπομένεις όλα αυτά. Στις ενδοοικογενειακές σχέσεις, δυστυχώς, διαπιστώνεται κατά κόρον τέτοιου είδους βία», υπογραμμίζει και προσθέτει πως ο νομοθέτης, έχοντας διαβλέψει αυτόν τον κίνδυνο, έχει μεριμνήσει ως έναν βαθμό.

«Ο νόμος είναι αυστηρός και ορθά κατά τη γνώμη μου. Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν ανακαλούνται οι μηνύσεις που υποβάλλονται. Εδώ ο νομοθέτης δείχνει πως δεν εμπιστεύεται καν τους λόγους και τα κίνητρα που θα οδηγούσαν σε μια ανάκληση της μήνυσης, διότι γνωρίζει πώς θα γίνουν αντικείμενο πίεσης ή εκβιασμού, δηλαδή κι ο νομοθέτης προστατεύει τα άτομα που εμπλέκονται σε τέτοιες υποθέσεις ακόμα κι από τον ίδιο τους τον εαυτό γιατί έχει διαβλέψει ότι πολλές φορές τα θύματα, ακόμα καιμετά τη διαφυγή από τη σχέση, μπορεί να υποστούν πιέσεις για να περιορίσουν τις συνέπειες αυτών που έχουν καταμηνύσει ότι διαπράχθηκαν.

Αθωώσεις μεν…

Τα στοιχεία που συνέλεξε η Πρωινή για την κατάληξη των υποθέσεων στο Πρωτοδικείο Ηλείας, δημιουργούν προβληματισμό, αφού η πλειονότητα των υποθέσεων καταλήγουν σε αθωωτικές αποφάσεις. Την τελευταία πενταετία, έχουν εκδοθεί –σε πρώτο βαθμό- 22 αθωωτικές και 8 καταδικαστικές αποφάσεις σχετικές με ενδοοικογενειακή βία, καθώς και 18 αθωωτικές και μόλις 5 καταδικαστικές για ενδοοικογενειακή παράνομη βία και απειλή.

«Στην πλειοψηφία τους οι αποφάσεις είναι αθωωτικές γιατί τις περισσότερες φορές ο χρόνος λειτουργεί ευνοϊκά για τον δράστη. Μια αθώωση δεν σημαίνει απαραίτητα πως τα περιστατικά δεν είναι αληθή. Σε αρκετές περιπτώσεις, το οικονομικό κόστος και η απροθυμία των γυναικών να εμφανιστούν στο δικαστήριο και να βιώσουν όλη τη διαδικασία, ειδικά αν έχει περάσει καιρός, οδηγούν σε “στρογγύλεμα” των γεγονότων», σχολίασε η κ. Μπεβούδα.