To ΔΝΤ δεν φημίζεται για την αξιοπιστία των προβλέψεών του – από την εποχή του «λανθασμένου πολλαπλασιαστή» έως τις εκτιμήσεις για επιστροφή στην ανάκαμψη την ώρα που η ελληνική οικονομία βυθιζόταν στην χειρότερη μεταπολεμική ύφεση παγκοσμίως.
Ως εκ τούτου, η «μαύρη βίβλος» που επί της ουσίας αποτελεί η έκθεσή του μπορεί να μην επιβεβαιωθεί ποτέ ιστορικά – είναι όμως εξαιρετικά χρήσιμη προς άντληση διδαγμάτων, ειδικά από την κυβέρνηση.
Το πρώτο, πολιτικό δίδαγμα, έχει να κάνει με την θέρμη με την οποία η νυν κυβέρνηση έσπευδε όταν βρισκόταν στην αξιωματική αντιπολίτευση να υιοθετήσει τις καταστροφολογικές προβλέψεις του ΔΝΤ. Όπως και με την ορμή με την οποία ειδικά τα στελέχη του σκληρού νεοφιλελεύθερου μπλοκ έσπευδαν να υιοθετήσουν αυτή καθαυτήν την ατζέντα του Ταμείου.
Ως προς το πρώτο σκέλος, η δυσχερής για την κυβέρνηση πραγματικότητα αποτυπώθηκε εύγλωττα στο σχόλιο του Ευκλείδη Τσακαλώτου: «Εμείς», είπε ο πρώην υπουργός Οικονομικών «ποτέ δεν θεωρούσαμε αξιόπιστες τις εκθέσεις του ΔΝΤ. Άλλωστε μας χωρίζει άβυσσος, και οι φορές που το Ταμείο προέβλεπε λανθασμένα την μια ή την άλλη καταστροφή της ελληνικής οικονομίας ήταν παρά πολλές. Η ΝΔ όμως που έβλεπε πάντα το ΔΝΤ σαν αυθεντία και τις εκθέσεις του ως ευαγγέλιο, θα πρέπει να αισθάνεται κάπως περίεργα τώρα που την αδειάζει ο πιο πιστός της σύμμαχος».
Ως προς το δεύτερο σκέλος, έχει ενδιαφέρον εάν τα ίδια στελέχη που κάποτε υμνούσαν το μοντέλο ΔΝΤ θα σπεύσουν και τώρα να ταχθούν υπέρ της συνταγής που προτείνει το Ταμείο στην έκθεσή του. Εάν, δηλαδή, θα ταχθούν υπέρ της μείωσης του αφορολόγητου ορίου, της οριστικής κατάργησης της 13ης σύνταξης, της μείωσης των συντάξεων για τους παλαιούς συνταξιούχους και της πλήρους κατάργησης της προστασίας της πρώτης κατοικίας. Άραγε τι έχει, π.χ., να πει επ’ αυτού ο – και «Κράτα γερά ΔΝΤ» – νυν βουλευτής της ΝΔ Μπάμπης Παπαδημητρίου;
Το δεύτερο δίδαγμα αφορά το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης κι έχει να κάνει με τα όσα θα βρει μπροστά του τον επόμενο – καθόλου εύκολο, όπως όλα δείχνουν – χρόνο. Αφορά, δε, πρωτίστως δύο μεγάλα αγκάθια που προκύπτουν από την έκθεση του ΔΝΤ πέρα και παράλληλα με τις προβλέψεις για ανάπτυξη πολύ κατώτερη των κυβερνητικών στόχων, για μη βιώσιμο χρέος, και για απώλεια του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα την επόμενη διετία.
Το ένα αγκάθι, όπως επισημαίνουν πηγές με γνώση των διεργασιών εντός του Ταμείου, είναι η διχογνωμία που καταγράφηκε εντός του Διευθυντηρίου του ΔΝΤ ως προς την επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης για μείωση των στόχων για τα πλεονάσματα έστω και μετά από το 2021. Το Ταμείο τασσόταν παγίως, ακόμη και επί Μνημονίων, υπέρ των χαμηλότερων πλεονασμάτων, όμως στην τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ μία μόνον πλευρά επέμεινε σε αυτήν την θέση, και μια άλλη υποστήριξε την ανάγκη τήρησης των συμφωνηθέντων – δηλαδή, πλεονάσματα 3,5% έως έως και το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ έως και το 2060.
Κατά τις ίδιες πηγές, η διχογνωμία αυτή είναι πιθανό να σημαίνει αυξημένα εμπόδια στην διαπραγματευτική προσπάθεια που θα ανοίξει – εάν τελικά την ανοίξει – τον επόμενο χρόνο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας για την αναθεώρηση των στόχων για τα πλεονάσματα, καθώς οι πληροφορίες αναφέρουν πως η επιμονή στην «τήρηση των συμφωνηθέντων» προήλθε από την ευρωπαϊκή «πτέρυγα» του Ταμείου. Άρα, είναι πιθανό να αποτυπώνει και την στάση ενός ισχυρού άξονα που διαμορφώνεται μεταξύ των ευρωπαίων δανειστών, οι οποίοι θα λάβουν και τις τελικές αποφάσεις.
Το δεύτερο μεγάλο «αγκάθι» είναι οι τράπεζες και το σαφές μήνυμα του ΔΝΤ ότι απαιτούνται ταχύτερα, πιο ριζικά και πιο αποτελεσματικά βήματα για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους από τα «κόκκινα δάνεια». Στην έκθεση επισημαίνεται πως οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακόμη δεν εξασφαλίζουν αξιόπιστη «απειλή κατάσχεσης» για να περιοριστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, ότι το ποσοστό επιτυχίας τους είναι χαμηλό και πως υπάρχει κατάχρηση του νομικού πλαισίου που επιτρέπει να ακυρώνονται οι πλειστηριασμοί τελευταία στιγμή. Κοινώς, το ΔΝΤ ζητά ταχύτερους πλειστηριασμούς και άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας. Κι εδώ, το πρόβλημα και για τους δανειολήπτες και για την κυβέρνηση είναι πως οι πληροφορίες φέρουν και την ΕΚΤ και την Κομισιόν να έχουν ταυτόσημη θέση με το Ταμείο, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις πιέσεις και τις εξελίξεις των επόμενων μηνών στο μέτωπο των πλειστηριασμών…
