Και μια συνταγή για να τσουγκρίσουμε
Το eggnog ξεκίνησε την καριέρα του από την Ανατολική Αγγλία του Μεσαίωνα ως τονωτικό, ένα θρεπτικό ποτό για κλινήρεις αριστοκράτες που ανάρρωναν από κρυολογήματα και διάφορες άλλες παθήσεις. Τα σκοτεινά εκείνα χρόνια οι άνθρωποι πέθαιναν από τα πιο απλά αίτια. Η ιατρική είχε στενότερη σχέση με τη μαντική τέχνη, την αστρολογία και τους δρυΐδες παρά με τις επιστήμες. Υπήρχαν λοιπόν κάθε λογής μαντζούνια για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, και ένα από αυτά ήταν το eggnog, που τότε ονομαζόταν πόσετ και περιείχε γάλα, μπαχαρικά και κάποιο από τα αλκοολούχα ποτά που έβρισκες σ’ εκείνο τον ψυχρό και βάρβαρο τόπο, δηλαδή μπίρα, κρασί ή σέρι. Αργότερα άρχισαν να προσθέτουν αυγά, που ήταν θρεπτικά, αφού σκοπός ήταν να καρδαμώσει ο ασθενής – σκεφτείτε τη δική μας σούπα αυγολέμονο και θα καταλάβετε το νόημα αυτής της προσθήκης. Κάπως έτσι προέκυψε και το όνομα egg (αυγό) και nog (παρήχηση της λέξης grog –ένα είδος μπίρας– ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή, σύντμηση του noggin, μιας ξύλινης κούπας για το σερβίρισμα αλκοόλ). Επειδή το γάλα και τα αυγά ήταν ακριβά, μόνο οι πλούσιοι μπορούσαν να απολαύσουν τις ευφραντικές ιδιότητες του eggnog. Πότε ακριβώς εξαφανίστηκε από το κομοδίνο του αρρώστου και στρογγυλοκάθισε στο σαλόνι, και μάλιστα κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, δεν γνωρίζουμε. Ισως η αναβάθμισή του σε γιορτινό pick-me-up να ήταν αναμενόμενη, καθώς οι επαύλεις ήταν κρύες και οι καλεσμένοι χρειάζονταν κάτι δυνατό για να τονωθούν. Ασε που εξυπηρετούσε κι άλλους σκοπούς. Τι καλύτερο από το να κάνεις μια πρόποση προς τιμήν του οικοδεσπότη για υγεία και μακροζωία κρατώντας ένα κοκτέιλ που είχε εφευρεθεί γι’ αυτόν τον σκοπό.
Στους αιώνες που ακολούθησαν, το eggnog διατήρησε τη θέση του στα γιορτινά σουαρέ, όχι μόνο στην Αγγλία αλλά και στην Αμερική. Μόνο που εκεί γνώρισε ακόμα μεγαλύτερες δόξες, καθώς υπήρχαν πολλές μικρές φάρμες και άφθονο γάλα και αυγά για την παρασκευή του. Επαψε λοιπόν να είναι προνόμιο των λίγων. Το έφτιαχναν όμως με ρούμι ή μπέρμπον, δύο εφευρέσεις του Νέου Κόσμου. Λέγεται μάλιστα ότι η εκδοχή που έπινε ο Τζορτζ Ουάσιγκτον περιείχε κι άλλα ποτά εκτός από τα δύο προαναφερθέντα: σέρι και μπράντι.
Στη Βαλτιμόρη, στις αρχές του 19ου αιώνα, ήταν έθιμο οι νεαροί άντρες να περνούν απ’ όλα τα σπίτια των φίλων τους το βράδυ της Πρωτοχρονιάς και σε καθένα από αυτά να πίνουν και από ένα-δυο ποτήρια. Η μπαρότσαρκα της εποχής, δηλαδή. Η νηφαλιότητα και η ευπρέπεια ήταν οι μεγάλοι χαμένοι της υπόθεσης, αλλά τι να πεις. Οι νέοι θα είναι πάντα νέοι!
Υπάρχει και συνέχεια
Το 1820 κυκλοφόρησε στην Αγγλία το βιβλίο του Πιρς Ιγκαν «Life in London or, The day and night scenes of Jerry Hawthorn, esq., and his elegant friend, Corinthian Tom, accompanied by Bob Logic, the Oxonian, in their rambles and sprees through the Metropolis».
Οι δύο βασικοί χαρακτήρες ήταν ο Τομ και ο Τζέρι, που καμία σχέση δεν έχουν με τις γνώριμες φιγούρες των κινούμενων σχεδίων. Μέσα από σκηνές απείρου κάλλους, που αποτυπώνονται και στα σατιρικά χαρακτικά των αδελφών Κρούκσανκ με τα οποία διανθίζεται το κείμενο, τους παρακολουθούμε να σαρώνουν το Λονδίνο από τα ψηλά στα χαμηλά. Πότε βρίσκονται σε μια χοροεσπερίδα της αριστοκρατίας και πότε σε καπηλειά, ανάμεσα σε πόρνες και μεθύστακες. Το βιβλίο είχε τρομερή επιτυχία και σύντομα ανέβηκε στο θέατρο. Για την προώθηση της παράστασης ο συγγραφέας επινόησε ένα κοκτέιλ-παραλλαγή του eggnog, το οποίο σερβίρεται ζεστό και ονομάζεται Tom and Jerry.
Σήμερα υπάρχουν πολλές εκδοχές για eggnog, οι οποίες διαφοροποιούνται ως προς το αλκοόλ, τα μπαχαρικά, την τεχνική και το είδος του γαλακτοκομικού (κάποιοι βάζουν, λ.χ., γάλα σόγιας ή καρύδας, για να αποφύγουν τη λακτόζη). Στο Μεξικό έχουν τη δική τους βερσιόν, το ρομπόπε, και στο Πουέρτο Ρίκο το κοκίτο. Η συνταγή που σας δίνουμε εμείς μοιάζει με κρεμ ανγκλέζ, δηλαδή οι κρόκοι ψήνονται στην κατσαρόλα και έτσι παστεριώνονται. Στο τέλος προστίθεται η μαρέγκα, όπως σε όλα τα eggnog, αλλά και παχύρρευστη κρέμα γάλακτος, γι’ αυτό και το μείγμα είναι αρκετά πηχτό και μπορούμε να το αραιώσουμε με περισσότερο γάλα.
Μη σας ξενίζει πάντως η ιδέα του αυγού: Στα καλύτερα μπαρ του κόσμου χρησιμοποιούν ασπράδι στα κοκτέιλ τους για να δημιουργήσουν αφρό. Άλλωστε, αν σας αρέσουν οι λευκές μους και οι κρέμες με άρωμα βανίλιας, όπως η κρεμ ανγκλέζ και η ζαμπαγιόν, δεν υπάρχει περίπτωση να μη λατρέψετε και το eggnog.
Η συνταγή μας
ΥΛΙΚΑ (για 6 φλιτζάνια)
480 γρ. φρέσκο γάλα, πλήρες
150 γρ. ζάχαρη
4 κουτ. γλυκού αλάτι
1 κλωναράκι βανίλιας, κομμένο κατά μήκος
4 κρόκοι αυγών
4 ασπράδια αυγών
270 γρ. μαύρο ρούμι ή ουίσκι μπέρμπον ή μισό και μισό
200 γρ. κρέμα γάλακτος με 35% λιπαρά
μοσχοκάρυδο, φρεσκοτριμμένο, για το σερβίρισμα
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Βάζουμε το γάλα, τα 100 γρ. από τη ζάχαρη, το αλάτι, τους σπόρους από το εσωτερικό της βανίλιας και το κλωναράκι σε μια κατσαρόλα, την οποία τοποθετούμε σε μέτρια φωτιά. Αφήνουμε να ζεσταθούν για περίπου 10 λεπτά, μέχρι να διαλυθεί η ζάχαρη.
Στο μεταξύ, σε ένα μπολ χτυπάμε τους κρόκους με τον αυγοδάρτη ώσπου να αφρατέψουν και να ασπρίσουν. Προσθέτουμε σιγά σιγά το 1/3 από το ζεστό γάλα ανακατεύοντας συνεχώς και αδειάζουμε το μείγμα πίσω στην κατσαρόλα με το υπόλοιπο γάλα. Συνεχίζουμε το ανακάτεμα πάνω στη φωτιά για περίπου 5 λεπτά, έως ότου δέσει ελαφρώς το μείγμα. Δεν πρέπει να βράσει γιατί θα κόψει.
Το σουρώνουμε μέσα σε ένα μεγάλο μπολ, για να απομακρύνουμε τυχόν ίνες από το αυγό και το κλωναράκι της βανίλιας και το αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει. Προσθέτουμε το αλκοόλ, σκεπάζουμε και βάζουμε στο ψυγείο να κρυώσει καλά για αρκετές ώρες (περίπου 5). Συνήθως το ετοιμάζουμε νωρίτερα και μπορεί να μείνει στο ψυγείο μέχρι και 3 μέρες.
Λίγο πριν από το σερβίρισμα χτυπάμε στο μίξερ με το σύρμα τα ασπράδια με την υπόλοιπη ζάχαρη έως ότου γίνει μια όχι πολύ σφιχτή μαρέγκα. Κατόπιν καθαρίζουμε τον κάδο του μίξερ και χτυπάμε την κρέμα γάλακτος ώσπου να γίνει παχύρρευστη. Βγάζουμε το μείγμα του eggnog από το ψυγείο και ενσωματώνουμε πρώτα τη μαρέγκα και έπειτα την παχύρρευστη κρέμα ανακατεύοντας απαλά με μια μαρίζ (ευλύγιστη σπάτουλα στα σιλικόνη). Με μια κουτάλα σερβίρουμε σε γυάλινα φλιτζάνια και πασπαλίζουμε με μοσχοκάρυδο.
Tip
Το eggnog σερβίρεται πάντα με λίγο τριμμένο μοσχοκάρυδο από πάνω. Όμως υπάρχουν πολλές παραλλαγές στα αρωματικά που προστίθενται μέσα στο μείγμα. Αναλόγως του τι μας αρέσει, μπορούμε να ρίξουμε στο γάλα κανέλα, αστεροειδή γλυκάνισο, ακόμα και μπαχάρι ή τζίντζερ. Εάν θέλουμε, επίσης, βάζουμε σε κάθε ποτήρι από ένα ξυλάκι κανέλας.
Χριστίνα Τζιάλλα
