Ο δραματικός θάνατος της 52χρονης καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Η εγκληματική ανεπάρκεια των καρδιοθωρακοχειρουργικών κλινικών, που αφήνει ολόκληρες περιοχές του χάρτη της χώρας γυμνές, δεν είναι νέο. Είναι η τρομακτική πραγματικότητα, την οποία αντιμετωπίζουν κάθε μέρα άνθρωποι επώνυμοι και ανώνυμοι.

Η καθηγήτρια κατέρρευσε κατά τη διάρκεια περιπάτου στην Ολυμπία, που διοργανώθηκε στο περιθώριο του 28ου Διεθνούς Συνεδρίου Φιλοσοφίας, μεσημέρι του περασμένου Σαββάτου. Το ΕΚΑΒ έλαβε κλήση στις 2.10 το μεσημέρι και 2.30 παραλάμβανε το περιστατικό.

Η γυναίκα διακομίστηκε στο νοσοκομείου του Πύργου. Ο γιατρός, καρδιολόγος, ζήτησε να μεταφερθεί άμεσα με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Το ασθενοφόρο ξεκίνησε στις 5.10 το απόγευμα για τα Γιάννενα.

Στη διάρκεια της διαδρομής η κατάσταση της γυναίκας επιδεινώθηκε και το ασθενοφόρο προσέγγισε το νοσοκομείο της Αρτας. Αργότερα, στις 8.30 το βράδυ διαπιστώθηκε ο θάνατός της.

Τι θα γινόταν, αν…

Η απώλεια της 52χρονης ήταν η αφορμή να ξεκινήσει μια σπέκουλα. Θα σωζόταν η καθηγήτρια αν διακομιζόταν στην Αθήνα, που είναι πιο κοντά από τα Γιάννενα; Ή αν σηκωνόταν ελικόπτερο από το Ακτιο ή την Ελευσίνα; Θα μπορούσε να είχε σωθεί, αν είχαν επιλεγεί διαφορετικές λύσεις;

Την κρίσιμη απόφαση τη λαμβάνει ο γιατρός που βγάζει τη διάγνωση, ακόμα και με ερωτηματικό. Στην περίπτωση αυτή, ο καρδιολόγος στο νοσοκομείο του Πύργου το οποίο διαθέτει πολύ καλή καρδιολογική κλινική. Ο γιατρός αποφασίζει αν θα ζητήσει διακομιδή και πού ή να σηκωθεί ελικόπτερο κ.ο.κ.

Μέσω της νέας Ιονίας Οδού οι αποστάσεις Πύργος – Αθήνα, Πύργος – Γιάννενα έχουν 10 λεπτά διαφορά – τρεις ώρες και 10 λεπτά έναντι τριών ωρών και 20 λεπτών αντίστοιχα, μας εξηγεί ο ο Νίκος Παπαευσταθίου, διοικητής του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ) και πρώην πρόεδρος του ΕΚΑΒ.

Όσο για το ελικόπτερο, χρειάζεται τρεις ώρες συνολικά από τη στιγμή που θα το ζητήσει ο γιατρός μέχρι να φτάσει στο νοσοκομείο.

Θα μπορούσε αυτή τη φορά -και πολλές άλλες- να είχε επιλεγεί άλλος… δρόμος στην προσπάθεια διάσωσης ενός τέτοιου οξέος περιστατικού. Διότι, σε κάθε περίπτωση, είναι παγκοίνως γνωστό ότι ολόκληρη η Πελοπόννησος και το σύνολο των νησιών είναι ακάλυπτα απέναντι στα οξέα καρδιολογικά προβλήματα που απαιτούν χειρουργείο. Όχι σήμερα ή χθες, χρόνια τώρα.

Οι πανεπιστημιακές, μάλιστα, καρδιοθωρακοχειρουργικές κλινικές της Πάτρας και της Κρήτης υπολειτουργούν διαχρονικά. «Από παλιά οι καρδιοθωρακοχειρουργικές κλινικές των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Πατρών και Ηρακλείου δεν αναλάμβαναν ποτέ επείγοντα περιστατικά.

Πραγματοποιούσαν μόνο τακτικά χειρουργεία», μας λέει ο Νίκος Παπαευσταθίου. Και είναι ο πλέον αρμόδιος, καθώς κατείχε τη θέση του διοικητή του ΕΚΑΒ από το 2004 ώς το 2012 και από το 2014 έως σήμερα είναι διοικητής του ΕΚΕΠΥ. Επομένως έχει πλήρη εικόνα της χώρας και της ζήτησης για διακομιδή.

Η Πελοπόννησος και η Κρήτη, ενώ διαθέτουν τις εξειδικευμένες κλινικές, μένουν ακάλυπτες από χειρουργεία καρδιάς, τα οποία όταν είναι και οξέα πρέπει να μεταφερθούν στην Αθήνα.

Μιλάμε για πλέον του 1/3 του πληθυσμού της χώρας ακάλυπτο σε περίπτωση ανάγκης. Αν προσθέσουμε και όλα τα υπόλοιπα νησιά, ανατολικά και δυτικά, ο πληθυσμός αυξάνεται. «Κάποιοι δεν θα προλάβουν», επισημαίνει ο Γιώργος Καλαβρουζιώτης.

Πριν από το 2017, οπότε και ζήτησε να μεταφερθεί στην Αθήνα ο καθηγητής και τέως διευθυντής της πανεπιστημιακής Καρδιοθωρακοχειρουργικης Κλινικής Πατρών, γίνονταν κάποια επείγοντα χειρουργεία καρδιάς και πάντα τα τακτικά.

Μετά το 2017 ο μέχρι και σήμερα ο νέος διευθυντής της κλινικής αυτής, που έχει τον βαθμό του επίκουρου καθηγητή μάλιστα, έχει δηλώσει και εγγράφως ότι δεν αναλαμβάνει κανένα περιστατικό καρδιάς, μόνο θώρακα!

Και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Οι μισθοδοσίες φυσικά πραγματοποιούνται κανονικά. Αλλά η κλινική υπάρχει μόνο στα χαρτιά.

Θυμίζουμε ότι η ειδικότητα είναι καρδιοθωρακοχειρουργική, άρα περιλαμβάνει επεμβάσεις καρδιάς και θώρακα. Δεν μπορεί να αποκλείονται οι μισές. Και μάλιστα από μια πανεπιστημιακή κλινική που διδάσκει σε φοιτητές την ειδικότητα!

Αλήθειες των αριθμών

Κάθε χρόνο στη χώρα μας πραγματοποιούνται 11-12.000 καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις. Κάποιες από αυτές είναι εξαιρετικά επείγουσες και πρέπει να γίνονται άμεσα. Η πλειονότητά τους λαμβάνει χώρα στον δημόσιο τομέα, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Η ναυαρχίδα του ΕΣΥ, το Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», πραγματοποιεί 800 καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις τον χρόνο.  Ο «Ευαγγελισμός» μαζί με το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Αθήνας σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος των καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων, αφού συνολικά διενεργούν περίπου 1.400 επεμβάσεις τον χρόνο.

Με αυταπάρνηση οι γιατροί των δύο νοσοκομείων που εφημερεύουν εναλλάξ κάθε μέρα, εργάζονται νυχθημερόν για να φέρουν σε πέρας τον όγκο αυτών των εξαιρετικά λεπτών χειρουργείων. Τα Σαββατοκύριακα εφημερεύει το «Ωνάσειο».

Επομένως, όσο και να καβγαδίζουν πάνω από το χυμένο γάλα ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, που είπε τη μισή αλήθεια για την Καρδιοθωρακοχειρουργική Κλινική του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Πατρών που διαχρονικά υπολειτουργεί και τώρα είναι κλειστή, και ο τέως αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης που διερωτήθηκε γιατί δεν σηκώθηκε ελικόπτερο από το Ακτιο για να σωθεί η γυναίκα, οι εγκληματικές ελλείψεις σε καρδιοχειρουργική αντιμετώπιση σε Πελοπόννησο και νησιωτική Ελλάδα παραμένουν και οι πολίτες μένουν ακάλυπτοι.