«Στο μέλλον θα πρέπει να λογοδοτήσουμε στα παιδιά μας όχι τόσο για τις άσχημες πράξεις των κακών ανθρώπων, όσο για την αποτρόπαιη σιωπή των καλών» – Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
Κάθε χρόνο στις 20 Νοεμβρίου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Παρόλο που, κατά γενική ομολογία, έχει βελτιωθεί το επίπεδο ζωής των παιδιών σε σχέση με το παρελθόν, υπάρχουν ακόμη εκατομμύρια παιδιά που ζούνε σε τραγικά άσχημες συνθήκες. Παρά τα διεθνή κείμενα προστασίας των παιδιών, εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να υποφέρουν από τη φτώχεια και να στερούνται της στοιχειώδους σχολικής εκπαίδευσης, εκατοντάδες χιλιάδες υφίστανται τις τραγικές συνέπειες συρράξεων και οικονομικού χάους, δεκάδες χιλιάδες ακρωτηριάζονται στους πολέμους και πολλά ακόμη ορφανεύουν ή και σκοτώνονται από τον ιό του AIDS και από άλλες ασθένειες.
Τα στοιχεία και οι αριθμοί είναι καταπέλτης στον εφησυχασμό της συνείδησης. Συχνά λέμε ότι τα παιδιά είναι το μέλλον ενός καλύτερου αύριο. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά είναι το παρόν. Είναι το παρόν, το οποίο θα πρέπει να διασφαλίσουμε για ένα καλύτερο αύριο σε όλο τον κόσμο.
Τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα
Πολλά είναι τα παιδιά πρόσφυγες που αφήνουν μια εμπόλεμη ζώνη προσπαθώντας με δυσκολία να επιβιώσουν και να ενταχθούν σε ένα ξένο γι’ αυτά κοινωνικό σύνολο. Σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσιεύονται από τις διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, το 2018 σχεδόν τα μισά μέλη του παγκόσμιου προσφυγικού πληθυσμού ήταν παιδιά, ενώ στην Ελλάδα συνεχίζουν να αποτελούν το ένα τρίτο των αφίξεων και για το 2019.
Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ο εκτιμώμενος αριθμός των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 4.962. Από αυτά λίγο περισσότερα από 1.200 εκτιμάται ότι διαμένουν σε ασφαλείς δομές, καθώς τόσες είναι συνολικά οι θέσεις που διαθέτει η Ελλάδα. Εξαιρετικά τρομακτικό είναι το γεγονός ότι περίπου 1.178 προσφυγόπουλα αγνοούνται. Δεν μπορούν να εντοπιστούν με τις αρχές να εικάζουν είτε ότι μετακινούνται διαρκώς, είτε ότι βρίσκονται στο δρόμο, με αποτέλεσμα φυσικά να κινδυνεύουν.
Θύματα trafficking
Κάθε χρόνο, εκατομμύρια παιδιά πέφτουν θύματα κυκλωμάτων trafficking. Εκτιμάται ότι ανήλικα κορίτσια και αγόρια από 127 χώρες του κόσμου εξωθούνται στη πορνεία ενώ σε 137 χώρες καταγράφεται μαύρη και παράνομη εργασία παιδιών. Tα στοιχεία αμερικανικών μη κυβερνητικών πηγών δείχνουν ότι η ηλικία των θυμάτων κυμαίνεται μεταξύ 11 και 14 ετών, ενώ ο μέσος όρος ζωής των θυμάτων του trafficking στις ΗΠΑ είναι 7 έτη, καθώς βρίσκονται νεκρά από επιθέσεις ή χάνουν τη ζωή της από κακοποίηση, HIV και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, υποσιτισμό, υπερβολική δόση ουσιών ή αυτοκτονία.
Από ελληνικά στοιχεία, προκύπτει ότι στη χώρα μας το ένα από τα τρία άτομα που είναι θύματα σεξουαλικού trafficking είναι παιδί ή εφηβικής ηλικίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις το 76% των σεξουαλικών συναλλαγών με ανήλικα κορίτσια αρχίζει μέσω του Ίντερνετ και τελικά αυτά τα παιδιά και οι έφηβοι καταλήγουν στο trafficking. Η UNICEF αναφέρει ότι δύο εκατομμύρια παιδιά ετησίως εξαναγκάζονται στην πορνεία.
Παιδική κακοποίηση
Το φαινόμενο της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης συμβαίνει σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από όσο γνωρίζουμε, καθώς καλύπτεται από ένα πέπλο σιωπής και μυστικότητας. Σύμφωνα με οργανισμούς για την πρόληψη της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης, τα 3/4 των παιδιών που κακοποιούνται σεξουαλικά δεν θα μιλήσουν σε κανένα κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας για αυτήν. Τα περισσότερα παιδιά θύματα κακοποίησης και παραμέλησης δεν ανιχνεύονται από τις κοινωνικές υπηρεσίες. Στη σεξουαλική κακοποίηση ειδικά, όπου δεν υπάρχουν απαραίτητα σωματικές ενδείξεις, ο φόβος και η ντροπή εμποδίζει τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες που γνωρίζουν να ζητήσουν βοήθεια.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα κορίτσια κακοποιούνται τρεις φορές πιο συχνά από τα αγόρια, ενώ τα αγόρια είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες για συναισθηματική παραμέληση και σοβαρή σωματική βλάβη. Άλλες επιστημονικές μελέτες δείχνουν επίσης, πως στις 9 από τις 10 περιπτώσεις, ο θύτης είναι κάποιος που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται από τον οικογενειακό ή φιλικό κύκλο, ενώ το 45% των θυμάτων δεν μιλά για τουλάχιστον 5 χρόνια.
