Γράφει ο Μανώλης Σπινθουράκης
Αν κάποιος Βρετανός πολίτης μπορούσε να ρωτήσει το Μαντείο των Δελφών πόσες πιθανότητες υπάρχουν, σε πείσμα του Brexit, να γίνουν τον Μάιο ευρωεκλογές στη χώρα του, θα λάμβανε χωρίς αμφιβολία την απάντηση «ήξεις αφήξεις ου… ψηφίσεις».
Για τους ηγέτες της Ε.Ε. ωστόσο δεν υπάρχουν πλέον άλλα περιθώρια για χρησμούς. Θέλοντας και μη θα πρέπει αύριο στις Βρυξέλλες να αποφασίσουν τι μέλλει γενέσθαι με την αδυναμία του Λονδίνου να συναινέσει στην έκδοση ενός διαζυγίου, που το ίδιο ζήτησε χωρίς απ’ ό,τι φαίνεται να έχει σκεφτεί ότι υφίστανται και ζητήματα διατροφής.
Στα ηγετικά κλιμάκια των Βρυξελλών επικρατεί η άποψη πως, ούτως η άλλως, το παιχνίδι θα κριθεί πλέον στις παρατάσεις. Με άλλα λόγια, επειδή η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί κοινή συναινέσει έως τις 12 Απριλίου, όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί, θα αναβληθεί. Ως πότε; Αγνωστο προς το παρόν.
Για τον πρόεδρο της Ε.Ε. Ντόναλντ Τουσκ, η αναβολή θα μπορούσε να είναι και αορίστου χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι οι Βρετανοί θα εκλέξουν τον Μάιο τους ευρωβουλευτές τους, οι οποίοι θα αποχωρήσουν άμα τη συμφωνία Λονδίνου και Βρυξελλών επί του Brexit. Εν προκειμένω θα πρέπει βεβαίως το Ηνωμένο Βασίλειο να προκηρύξει τις ευρωεκλογές μέχρι τις 12 Απριλίου, όπως ορίζει η σχετική νομοθεσία.
Για την πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι αρκεί πάλι μια μικρή παράταση, το πολύ έως το τέλος Ιουνίου. Εκτιμά δε ότι αν και τυπικά οι ευρωεκλογές θα προκηρυχθούν στη χώρα της στις 12 Απριλίου, τελικά δεν θα πραγματοποιηθούν αφού θα επέλθει, όπως ισχυρίζεται, συμφωνία με την Ε.Ε. εντός του Μαΐου.
Τούτων δοθέντων, το ενδεχόμενο να ξεκινήσει τον Ιούνιο τις εργασίες της η νέα Ευρωβουλή, συμπεριλαμβάνοντας και τους Βρετανούς ευρωβουλευτές, δεν μπορεί στην παρούσα φάση να αποκλειστεί. Ούτε άλλωστε και κάποιες πιθανές επιπλοκές, όσο και αν προς το παρόν δείχνουν οριακές.
Μια πρώτη πιθανή επιπλοκή θα μπορούσε να είναι η έστω πρόσκαιρη μεταβολή των συσχετισμών των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρωβουλή.
Σύμφωνα με τους εκλογικούς αναλυτές, χωρίς τους Βρετανούς πρώτη δύναμη στη νέα Ευρωβουλή θα είναι αναμφίβολα το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) συγκεντρώνοντας περίπου 180 ευρωβουλευτές. Αν αποχωρήσει δε το κόμμα του Ορμπαν, όπως πιθανολογείται στο Στρασβούργο, το ΕΛΚ θα πέσει στους 170, αλλά και πάλι θα είναι πρώτο.
Στη δεύτερη θέση θα έλθουν (χωρίς τους Βρετανούς πάντα), οι Σοσιαλιστές που σύμφωνα με τους δημοσκόπους θα συγκεντρώσουν περί τις 140 έδρες. Αν όμως το Ηνωμένο Βασίλειο στείλει ευρωβουλευτές, η δύναμη των Σοσιαλιστών θα πλησιάσει τις 165 έδρες, φτάνοντας σε απόσταση αναπνοής το ΕΛΚ, στο οποίο δεν συμμετέχουν εδώ και πολλά χρόνια Βρετανοί. Στην περίπτωση αυτή θα αρκεί η προσχώρηση ενός σχετικά μικρού ευρωπαϊκού αριστερού κόμματος (όπως για παράδειγμα ο ΣΥΡΙΖΑ) για να γίνουν και πάλι, μετά από δεκαετίες, οι Σοσιαλιστές πρώτη πολιτική δύναμη στην Ευρωβουλή. Η εξέλιξη αυτή θα έχει βαρύνουσα σημασία, δίνοντας για παράδειγμα στους Σοσιαλιστές (έπειτα από 15 χρόνια) το δικαίωμα να απαιτήσουν να προέλθει από τις τάξεις τους ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Είναι πιθανή μια τέτοια μετακίνηση; Ναι. Και αυτό για δύο, κυρίως, λόγους:
Ο πρώτος λόγος είναι η εξαιρετικά θολή φυσιογνωμία και το άδηλο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς, της πολιτικής ομάδας στην οποία ανήκει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Τα κόμματα που τη συγκροτούν δεν κατάφεραν προεκλογικά να διαμορφώσουν ένα κοινό πρόγραμμα, ενώ μετά τις εκλογές αναμένεται να την προσεγγίσουν πάσης φύσεως αριστεροί ευρωβουλευτές (από τον Μελανσόν έως ενδεχομένως και τον Βαρουφάκη) οι οποίοι με τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν σχέσεις αμοιβαίας πολιτικής αντιπάθειας.
Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με την ελληνική πολιτική σκηνή και ειδικότερα με τον ορισμό του Έλληνα επιτρόπου, τον οποίο, αν οι εθνικές εκλογές γίνουν τον Οκτώβριο, θα κληθεί να προτείνει στον νέο πρόεδρο της Επιτροπής (καλώς εχόντων των πραγμάτων τον Ιούλιο) η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Στις Βρυξέλλες αποτελεί κοινό μυστικό ότι η Ν.Δ. έχει για την περίπτωση αυτή ζητήσει από το ΕΛΚ να «μπλοκάρει» διαδικαστικά τον ορισμό του Έλληνα επιτρόπου, ούτως ώστε να προτείνει δικό της μετά τις εθνικές εκλογές, τις οποίες ως γνωστόν δηλώνει πως θα κερδίσει. Η μεθόδευση αυτή θα είναι ασφαλώς δυσκολότερη αν ο προτεινόμενος από τον ΣΥΡΙΖΑ επίτροπος έχει την απόλυτη κάλυψη της Σοσιαλιστικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πόσο μάλλον αν διαθέτει σοσιαλιστικές περγαμηνές ή έχει κατά το παρελθόν διατελέσει μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπό σοσιαλιστική σημαία.
